Porady ogrodnicze

Jak pielęgnować kosaćce (irysy) w ogrodzie?

Kosaćce, nazywane często irysami, to kwiaty ogrodowe wyrastające z cebul lub kłączy. Na rynku dostępne jest ponad dwieście odmian gatunku. Złota zasada w uprawie irysów brzmi: sadźmy kilka cebulek tej samej odmiany w jednym miejscu, zamiast rozpraszać je po całym ogrodzie.

Jak pielęgnować kosaćce (irysy) w ogrodzie?
Fot. 123RF/PICSEL

Jak pielęgnować irysy ogrodowe?

Kosaćce zwane również irysami to liczący sobie ponad dwieście gatunków rodzaj roślin. Różnią się między sobą zarówno wyglądem, jak i wymaganiami uprawowymi. Złota zasada w uprawie irysów brzmi: sadźmy kilka cebulek tej samej odmiany w jednym miejscu, zamiast rozpraszać je po całym ogrodzie.

Rodzaje kosaćców w ogrodzie

Kosaćce, nazywane często irysami, to kwiaty ogrodowe wyrastające z cebul (kosaćce cebulowe) lub kłączy (kosaćce kłączowe). Ze względu na rozmaite wymagania glebowe, wśród irysów kłączowych spotykamy jeszcze irysy wodne.

kwiaty irysów ogrodowych w róznych kolorach Irysy Autor: elagasior

Kosaćce cebulowe – uprawia, pielęgnacja i wymagania

Wśród tej grupy znajdują się liczne gatunki o dość wysokich wymaganiach uprawowych. Rośliny wymagają słonecznego stanowiska i żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, niezbyt wilgotnej gleby. Dobrze znoszą niskie temperatury i nie potrzebują zimowego okryci. Wyjątek stanowi kosaciec Danforda (Iris danfordiae).

Cebule co dwa-trzy  lata należy wykopywać z gruntu, inaczej giną. Robi się to po przekwitnięciu rośliny. Po wykopaniu cebulki należy przechowywać w przewiewnym miejscu (17-20 st. C). Do gruntu można posadzić je ponownie we wrześniu, umieszczając na głębokości 5-10 cm.

Zobacz więcej zdjęć

Kosaćce kłączowe – uprawia, pielęgnacja i wymagania

Kosaćce kłączowe, zwane czasem irysami bródkowymi, mają mało wygórowane potrzeby i są bardzo łatwe w uprawie. Wystarczy zapewnić im słoneczne stanowisko, lekką i przepuszczalną glebę oraz wiosenne zasilanie wolno działającym nawozem. Są odporne na niskie temperatury, przez cały rok mogą pozostawać w gruncie i nie wymagają zimowego okrycia.

Kosaćce bródkowe posiadają charakterystyczne, rozwijające się na długich i sztywnych łodygach -  duże kwiaty, które rozwijają się w maju i czerwcu. Po przekwitnięciu pędy powinny zostać ścięte. Wart także pamiętać, że co 3 lata irysy powinny zostać odmłodzone. To zagwarantuje obfite kwitnienie w kolejnych latach.

Do rozmnażania i odmładzania roślin wykorzystuje się kłącza, które należy delikatnie wykopać z ziemi w drugiej połowie sierpnia. Następnie dzieli się je za pomocą ostrego noża na mniejsze kawałki. Nowe sadzonki powinny mieć co najmniej 5 cm długości i posiadać 2-3 pąki oraz rozetę liści.

Kosaćce syberyjskie i kosaćce żółte - uprawa i pielęgnacja

Kolejną ciekawą grupą kosaćców są kosaćce syberyjskie (Iris sibirica), o niebieskich i fiotetowych kwiatach pojawiających się w czerwcu i lipcu oraz kosaćce żółte (Iris pseudacorus) z żółtymi kwiatami w maju i czerwcu.

Obie grupy są wytrzymałe i nie potrzebują okrycia na zimę. Nie wymagają też przycinania ani regularnego odmładzania. Jeśli mają obficie kwitnąć, wymagają słonecznego stanowiska i wilgotnego, próchniczego, żyznego, lekko kwaśnego podłoża. Bardzo dobrze czują się w okolicach zbiorników wodnych. Preferują wilgotne, a nawet podmokłe gleby i źle znoszą suszę.

Jak rozmnażać irysy syberyjskie?

Irysy syberyjskie można rozmnażać przez podział kłączy. Dzieli się je co 3-5 lat, kiedy roślina przestaje kwitnąć i robi się zbyt gęsta. Przy dzieleniu usuwamy środkową część kłączy, pozostawiając jedynie zdrowe, zewnętrzne fragmenty. Następnie sadzimy je w odstępach ok. 30-40 cm.

Brązowe kwiaty irysów Fot.123RF.com

Co jeszcze warto wiedzieć o kosaćcach – wskazówki ogrodnika

Kwitnące na wiosnę irysy, stanowią idealne towarzystwo dla roślin skalnych. Poleca się głównie odmiany kwitnące na fioletowo i niebiesko. Należy sadzić je na głębokości ok. 8 cm i na 2,5 centymetrowej warstwie żwirku. Będą wyglądać najładniej, kiedy zgromadzimy je w kępkach składających się z minimum 5 sztuk.

Zdarza się, że irysy karłowe pięknie rosną w pierwszym roku po posadzeniu, a w kolejnym zamierają. Aby przedłużyć ich żywot, posadźmy je na przepuszczalnym podłożu, w miejscu gdzie często docierają promienie słoneczne. Irysy cebulowe doskonale czują się na szczycie murku oporowego oraz na podwyższonych grządkach.

Jeżeli w naszym ogrodzie występuje gleba typowo gliniasta, wówczas cebule kosaćców holenderskich oraz angielskich, co roku wykopujemy. Robimy to, kiedy liście zaschną (przełom lipca i sierpnia). Wykopane cebulki przechowujemy w chłodnym miejscu. 

Może się zdarzyć, że podczas sezonu wegetacyjnego liście irysów żółkną i schną. Jest to sygnał, że należy podzielić cebule irysa. Po wykopaniu ich z gleby delikatnie oddzielamy kolejne cebulki. Trzeba jednak uważać, aby nie uszkodzić przy tym korzeni (dotyczy to głównie Iris orchioides). Oddzielone cebule sadzimy w niewielkich grupach. Jeżeli zauważymy, że niektóre z roślin mają czarne plamy lub ich liście czernieją, koniecznym jest ich wyrwanie i spalenie. Pamiętajmy, że irysy rosnące na glebie ciężkiej często chorują, nie mogą również pozostawać na jednym miejscu dłużej niż 3 - 4 lata.

Jeżeli jednak, będziemy chcieli posadzić irysy na podłożu podmokłym i ciężkim, dodajmy do gleby nieco gruboziarnistego piasku lub żwirku. Tworzymy w ten sposób drenaż. Następnie, formujemy niewielki wzgórek i umieszczamy w nim kłącza. Szczyt korzenia powinien być odsłonięty.  Co jakiś czas sprawdź, czy nie jest przykryty ziemią, która może wpływać na zmniejszenie ilości kwiatów.

Warto to wiedzieć: Wiosną zawsze należy sprawdzić, czy na liściach nie pojawia się pomarańczowy, żółty lub brązowy nalot rdzy. Jeżeli zauważymy obecność choroby, wówczas spryskujemy porażone liście środkiem grzybobójczym.

Jak uprawiać irysy wodne?

Kosaćce wodne, w przeciwieństwie do innych irysów, najlepiej czują się w środowisku wilgotnym (ogród bagienny, niski brzeg stawu). Te bardzo atrakcyjnie rośliny, zdecydowanie preferują wodę o odczynie obojętnym lub delikatnie kwaśnym. Szczególnie jeżeli jest ona zasobna w składniki mineralne. Wysadzamy je z doniczek wiosną, jak tylko z kłącza zaczynają wyrastać młode pędy.

Zobacz więcej zdjęć

Żeby uprawiać irysy w głębokiej wodzie, mocujemy je w drucianych koszach, wypełnionych żyzną glebą. Ziemie, w której sadzisz irysy, wymieszaj ze żwirek, który zapobiega wymywaniu jej i pożeraniu korzeni przez ewentualne rybki. Brzegi kosza nie powinny znajdować się niżej niż 8 cm pod powierzchnią wody. Kosz możemy ustawić na cegłach lub kamieniach, którymi wyłożymy dno zbiornika.

Irysy nad wodą Fot.123RF.com

Polecane odmiany irysów wodnych

Jeżeli chcemy uprawiać irysy wodne na kwiaty cięte, wówczas wybierzmy Irys sibirica, jego kwiaty najdłużej utrzymują się w wazonie.

Do małego oczka wodnego wybieramy Iris laevigata lub Iris versicolor. Odmiany te, nie osiągają dużych rozmiarów. Unikamy natomiast odmiany żółtej Golden Queen, która ma skłonności do ekspansywnego wzrostu i zarastania zbiorników.

Autor: Tekst opracowany przez Redakcję serwisu Deccoria.pl

Reklama

Przeczytaj również

REKLAMA
REKLAMA

Polecane artykuły

Ostatnio spodobało się

Informacja

Nie możesz dodać komentarza do tej treści. To okno zamknie się automatycznie za 3 sekundy.

Wyślij mailem

Informacja

Zgłoś nadużycie

Informacja

To okno zamknie się automatycznie za 3 sekundy.
REKLAMA

Wyłącz to powiadomienie

Nie będziesz już więcej otrzymywać powiadomień do tego zdarzenia.
Państwa przeglądarka jest nieaktualna. Aby zapewnić większe bezpieczeństwo, wygodę i komfort użytkowania w tej witrynie, proszę zaktualizować swoją przeglądarkę.
Polub nas, aby otrzymywać niezliczone pomysły wprost na swoją tablicę!

Edycja zdjęcia

Obróć

Informacja

Zaloguj się

Newsletter

Zapisz się do newslettera, aby otrzymywać najciekawsze artykuły oraz inspiracje z serwisu Deccoria.pl

Powiadomienia

Informacja

Nie możesz wykonać tej akcji. To okno zamknie się automatycznie za 3 sekundy.