Spis treści:
- Rodzaje budynków mieszkalnych
- Domy energooszczędne i pasywne – cechy charakterystyczne
- Dom energooszczędny – sposoby ogrzewania
- Dom tradycyjny – sposoby ogrzewania
- Koszty ogrzewania – dom energooszczędny a ogrzewany tradycyjnie
Rodzaje budynków mieszkalnych
Wśród rodzajów budynków mieszkalnych można wyróżnić domy budowane tradycyjnie oraz domy energooszczędne i pasywne. Czym charakteryzuje się każdy z wymienionych typów budynków?
Domy tradycyjne są budowane z cegieł lub pustaków. Warstwę ocieplającą stanowią takie materiały jak wełna mineralna czy styropian. Koszt budowy takich domów w porównaniu do kosztu budowy domów energooszczędnych i pasywnych jest dość niski. W związku z tym domy tradycyjne wciąż cieszą się dużą popularnością.
Warto jednak wiedzieć, że – z uwagi na rodzaj używanych przy budowie materiałów – późniejsze koszty eksploatacji tradycyjnych domów będą wyższe niż domów energooszczędnych. Przyjmuje się, że standardowe zapotrzebowanie na energię domu tradycyjnego wynosi 120–160 kWh/mkw w ciągu roku.
Domy energooszczędne i pasywne – cechy charakterystyczne
Inne rodzaje budynków mieszkalnych to domy pasywne i energooszczędne. Budowa obydwu tych typów domów niesie ze sobą wyższe koszty niż budowa domu tradycyjnego. Średnio za wybudowanie energooszczędnego domu trzeba zapłacić o ok. 15–25% więcej niż za budowę tej samej wielkości domu tradycyjnego. Wpływ na to ma rodzaj i jakość zastosowanych do budowy materiałów, a także dostępność fachowców.
Dom energooszczędny to budynek zaprojektowany tak, aby straty pozyskanej energii były jak najmniejsze, a samo pozyskiwanie energii jak najbardziej przyjazne środowisku. Stąd też domy energooszczędne aktywnie czerpią energię ze źródeł odnawialnych (wiatru, słońca czy wody). Co więcej, najczęściej charakteryzują się zwartą bryłą i grubą warstwą izolacji. Zwykle wykorzystuje się w nich takie dodatkowe systemy jak: rekuperacja, panele solarne czy ogniwa fotowoltaiczne. W efekcie szacuje się, że zapotrzebowanie na energię domu energooszczędnego wynosi ok. 40–70 kWh/mkw w ciągu roku.
Domy pasywne nie potrzebują aktywnego systemu ogrzewania. Oznacza to, że – w zależności od potrzeb – w zasadzie same się ogrzewają lub wychładzają. Dom pasywny jest maksymalnie szczelny, a w trakcie jego budowy również – jak w przypadku domu energooszczędnego – uwzględnia się montaż systemów takich jak np. pompa ciepła czy rekuperacja. Łącznie zapotrzebowanie na energię domu pasywnego nie może przekraczać 15 kWh/mkw rocznie.
Dom energooszczędny – sposoby ogrzewania
Jakie systemy są stosowane do ogrzewania domu energooszczędnego? Sposoby ogrzewania tego typu budynków to najczęściej: pompy ciepła, niskoemisyjne piece gazowe oraz ogrzewanie elektryczne.
Pompy ciepła wykorzystują naturalne źródła ciepła zgromadzone np. w gruncie czy powietrzu. Tego typu urządzenia są bardzo łatwe w montażu, przystosowane do współdziałania z wodnym ogrzewaniem podłogowym lub grzejnikowym. Zakup i montaż pompy ciepła wiąże się z dużym wydatkiem, który jednak zazwyczaj zwraca się już po kilku latach od rozpoczęcia inwestycji.
Niskoemisyjne piece gazowe (tzw. piece kondensacyjne) są rozwiązaniem nieco mniej ekologicznym niż pompy ciepła. Ich montaż wymaga też doprowadzenia przyłącza gazu, co nie jest konieczne w przypadku wykorzystania pompy ciepła. Jednakże emisja zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych została w przypadku tego rodzaju pieców ograniczona do minimum, a koszty eksploatacji urządzeń są relatywnie niskie.
Ogrzewanie elektryczne domów energooszczędnych odbywa się przy zastosowaniu np. folii i mat grzewczych, paneli grzewczych oraz promienników podczerwieni. Najczęściej też przy tych technologiach są montowane panele fotowoltaiczne. Bez nich koszty ogrzewania prądem nawet domu energooszczędnego są wysokie.
Dom tradycyjny – sposoby ogrzewania
Jak ogrzać dom tradycyjny? Sposoby ogrzewania wykorzystywane najczęściej to kotły na paliwa stałe, kawałki drewna, olej lub gaz. Czasem jest używana także energia elektryczna, jednak taki sposób ogrzewania domu od lat wiąże się z wysokimi kosztami. W 2022 roku wzrosły one o kolejne 24%.
W 2022 roku koszty ogrzania domu pozostałymi sposobami również znaczenie wzrosły. W przypadku wykorzystania gazu koszty, w porównaniu do lat wcześniejszych, zwiększyły się nawet o 58%. Ceny węgla w ostatnim okresie wzrosły nawet o 40%, z kolei ceny uznawanego za dość tanie paliwo ekogroszku przekroczyły 1600 zł za tonę.
Wszystko to sprawia, że faktyczne koszty eksploatacji domów tradycyjnych w porównaniu do energooszczędnych okazują się jeszcze wyższe, niż szacowano we wcześniejszych latach. Coraz częściej więc osoby, które zdecydowały się na budowę domu tradycyjnymi metodami, szukają sposobów na docieplenie go oraz zmniejszenie kosztów ogrzewania. Stąd m.in. wciąż rosnąca popularność ogniw fotowoltaicznych.
Koszty ogrzewania – dom energooszczędny a ogrzewany tradycyjnie
Z jakimi sumami trzeba liczyć się, ogrzewając dom tradycyjny? Koszty ogrzewania takiego domu na przestrzeni bieżącego roku znacznie wzrosły.
Obecnie trzeba liczyć się z tym, że kwoty ogrzewania domu wyniosą:
- W przypadku ogrzewania domu o powierzchni 100 mkw węglem: ok. 3–6 tys. zł (zużycie wynosi ok. 3 tony węgla rocznie). Ogrzanie domu o powierzchni 150 mkw węglem może kosztować 4,5–9 tys. zł (zużycie 4–4,5 tony węgla).
- Ogrzanie domu o powierzchni 100 mkw za pomocą oleju opałowego wyniesie ok. 9–10 tys. zł rocznie (zużycie od ok. 1287 do 1450 litrów oleju opałowego rocznie). Ogrzanie domu o powierzchni 150 mkw to już koszty dochodzące do 13–15 tys. zł.
- Ogrzanie domu o powierzchni 100 mkw peletem drzewnym (przy założeniu zużycia ok. 3 ton peletu rocznie) wyniesie ok. 4,5 tys. zł. Ogrzanie w ten sposób domu o powierzchni 150 mkw wiąże się z kosztem ok. 5,5–6 tys. zł.
- Ogrzewanie przy pomocy gazu ziemnego domu o powierzchni 100 mkw (przy założeniu zużycia gazu na poziomie 1900 litrów rocznie) wyniesie ok. 6–7 tys. zł. W przypadku domu o powierzchni 150 mkw (zużycie gazu rocznie ok. 3000 litrów) wiąże się z kosztem w granicach 8–10 tys. zł.
Czy faktycznie taniej można ogrzać dom energooszczędny? Koszty ogrzewania takiego domu będą niższe w każdym przypadku. Najłatwiej porównać to na przykładzie wykorzystania gazu. Podczas gdy ogrzewanie gazem domu tradycyjnego o powierzchni 150 mkw wyniesie ok. 8–10 tys. zł, ogrzanie w ten sam sposób domu energooszczędnego będzie wiązało się z kosztami na poziomie ok. 3–5 tys. zł rocznie!
Na niskie koszty ogrzewania mogą również liczyć osoby, które zdecydowały się na montaż pompy ciepła. Wykorzystanie jej do ogrzewania energooszczędnego domu o powierzchni 150 mkw spowoduje poniesienie kosztów w wysokości 400–1200 zł rocznie (pompa gruntowa) lub 1200–3000 zł (pompa powietrzna).
Ogrzewanie domu energooszczędnego, choć tańsze, wiąże się z koniecznością poniesienia dużych nakładów finansowych na etapie budowy domu. Zależnie też od metrażu budynku zwrot z inwestycji nastąpi w różnym czasie. Warto o tym pamiętać i zastanowić się, co będzie lepszym rozwiązaniem: tańsza budowa i droższa eksploatacja czy sytuacja odwrotna.