Spis treści:
- Którędy ciepło ucieka z domu?
- Jak oszczędzić na ogrzewaniu?
- Zrób półkę nad grzejnikiem – w domu będzie cieplej
Którędy ciepło ucieka z domu?
W budynkach pozbawionych odpowiedniej izolacji straty ciepła pojawiają się tam, gdzie konstrukcja ma największy kontakt z zimnym otoczeniem – przez dach, ściany zewnętrzne i podłogę. W wielu audytach energetycznych te trzy elementy odpowiadają łącznie za około 50-60 proc. wszystkich strat energii, zwłaszcza gdy warstwa ocieplenia jest zbyt cienka lub wykonana z materiałów o słabych parametrach. W praktyce oznacza to szybkie wychładzanie ścian i podłóg nawet przy niewielkich spadkach temperatury na zewnątrz, co obniża komfort mieszkańców i wymusza intensywniejszą pracę systemu grzewczego.
Kolejnym znaczącym źródłem strat jest ruch powietrza wynikający z nieszczelności. Ogrzane powietrze wydostaje się przez nieszczelne okna, skrzynki roletowe i szczeliny przy ościeżnicach, co może generować nawet 30-40 proc. dodatkowych strat, szczególnie ostrą zimą. Do tego dochodzą mostki termiczne tworzące się w miejscach łączenia konstrukcji – przy balkonach, nadprożach czy wieńcach – gdzie różnica temperatur między tymi fragmentami a resztą ściany może wynosić kilka stopni. W pomieszczeniu objawia się to w postaci wyraźnych, chłodnych stref. Wystarczy zbliżyć dłoń do takiego miejsca, by poczuć różnicę, nawet gdy grzejniki pracują pełną mocą.
Na końcowy bilans cieplny ogromny wpływ mają także codzienne nawyki. Długotrwałe wietrzenie przy uchylonym oknie potrafi wypuścić z pomieszczenia znaczną część zgromadzonego ciepła, a instalacja grzewcza musi pracować znacznie intensywniej, by wyrównać temperaturę. Podobny efekt daje pozostawianie otwartych drzwi między ciepłymi i chłodnymi pomieszczeniami, co prowadzi do niekontrolowanej wymiany powietrza. Dodatkowym problemem jest całkowite zasłanianie grzejników zasłonami, meblami lub zabudową dekoracyjną – takie przesłony zmniejszają efektywność oddawania ciepła nawet o kilkadziesiąt procent, przez co rachunki rosną, mimo że temperatura wciąż wydaje się niewystarczająca.
Jak oszczędzić na ogrzewaniu?
Wiele zauważalnych efektów zapewniają proste działania, które można wdrożyć od razu, bez wydawania dużych pieniędzy. Jedną z najskuteczniejszych metod jest obniżenie temperatury w pomieszczeniach o 1°C, co – jak wskazuje program „Oszczędzam energię” realizowany przez Ministerstwo Klimatu – pozwala ograniczyć zużycie ciepła o około 5-8 proc. Różnica między 21 a 20°C jest na ogół mało odczuwalna, a w skali sezonu grzewczego daje realne oszczędności na poziomie kilkuset złotych w przeciętnym mieszkaniu. Podobnie działa regularne odpowietrzanie grzejników, zamykanie drzwi między chłodniejszymi i cieplejszymi strefami oraz stosowanie nocnego obniżenia temperatury, zwłaszcza w sypialniach.
Drugą grupę działań stanowią niewielkie, technicznie ulepszenia, które można wykonać samodzielnie albo przy niewielkim wsparciu fachowca. Wymiana standardowych zaworów grzejnikowych na głowice termostatyczne pozwala precyzyjniej ustalać temperaturę w każdym pomieszczeniu i unikać niepotrzebnego przegrzewania, które podnosi rachunki bez poprawy komfortu. Do tego dochodzą proste prace uszczelniające: montaż taśm i listew przyokiennych, uszczelnienie skrzynek rolet i poprawki w miejscach, gdzie ciepło mogło dotąd uchodzić przez szczeliny. W starszych mieszkaniach sprawdzają się też ekrany refleksyjne montowane za kaloryferami (pod warunkiem, że nie zakłócają działania czujników termostatu).
Przeczytaj również: Postaw przy kaloryferze. Powietrze będzie przyjemnie wilgotne i uda się zaoszczędzić
Największe oszczędności zapewniają jednak kompleksowe prace termomodernizacyjne, które wymagają większego nakładu finansowego. Ocieplenie ścian, dachów i stropów z zachowaniem pełnej ciągłości izolacji oraz usunięcie mostków termicznych potrafią zmniejszyć zapotrzebowanie na energię nawet o kilkadziesiąt procent. Wymiana nieszczelnych, jednoszybowych okien na nowoczesną stolarkę o niskim współczynniku przenikania ciepła dodatkowo ogranicza straty. Efektem dobrze przeprowadzonej termomodernizacji jest krótszy okres intensywnego ogrzewania, niższa wymagana moc instalacji i możliwość późniejszego przejścia na tańsze lub bardziej ekologiczne źródło ciepła.
Całkowite zasłonięcie kaloryfera to słaby pomysł, ale pusta przestrzeń nad grzejnikiem również może prowadzić do strat ciepła. Fot. Evgen_Prozhyrko / Canva Pro
Zrób półkę nad grzejnikiem – w domu będzie cieplej
Wykorzystanie elementu nad grzejnikiem do poprawy obiegu ciepła nie jest ideą nową — w starszych mieszkaniach tę rolę naturalnie pełniły szerokie parapety, które kierowały ogrzane powietrze w głąb pomieszczenia. W nowszych lokalach coraz częściej zastępują je wąskie listwy lub rezygnuje się z nich całkowicie, co sprzyja gromadzeniu ciepła pod sufitem i spowalnia nagrzewanie wnętrz. Podobny problem dotyczy grzejników montowanych z dala od okien, ponieważ współczesne aranżacje zazwyczaj nie przewidują dla nich żadnej osłony.
Prostym sposobem na przywrócenie efektywnego kierowania ciepła w głąb domu jest montaż półki nad kaloryferem, ponieważ taka bariera zmienia pionowy ruch ogrzanego powietrza na bardziej poziomy i kieruje je w stronę wnętrza pokoju. Dzięki temu pomieszczenie nagrzewa się szybciej, a w przypadku grzejników umieszczonych pod oknem półka dodatkowo zapobiega gromadzeniu się ciepła za zasłonami, co poprawia działanie termostatu i ogranicza zużycie energii.
Przeczytaj również: Ile kosztuje ogrzewanie domu pompą ciepła w 2025 roku? W prosty sposób obliczysz koszty ogrzewania
Aby rozwiązanie działało, bariera musi być zamontowana w odpowiedni sposób. Optymalny odstęp między półką a górną krawędzią grzejnika wynosi około 10-15 centymetrów, co pozwala zachować swobodny przepływ powietrza. Jeśli przestrzeń będzie mniejsza, ciepło zacznie się kumulować, a półka stanie się przeszkodą, która osłabi działanie grzejnika. Ważny jest także materiał: sprawdza się lite drewno, dobrej jakości płyta MDF lub metal, czyli materiały odporne na wyższą temperaturę i niewrażliwe na odkształcenia. Sama półka powinna mieć szerokość zbliżoną do grzejnika lub nieco większą, tak by przechwytywała ciepło, ale nie hamowała konwekcji (naturalnego ruchu ciepłego i chłodnego powietrza).
Montaż wiąże się też z kilkoma zasadami, które warto uwzględnić. Pełne zabudowy zasłaniające grzejnik wyraźnie obniżają jego moc, bo blokują promieniowanie i swobodny przepływ powietrza, dlatego półka powinna być lekka, z wolną przestrzenią po bokach, a ustawione na niej przedmioty nie mogą zasłaniać głowicy termostatycznej. Trzeba też unikać łatwopalnych ozdób, świec i urządzeń elektronicznych narażonych na nagrzewanie. Prawidłowo wykonana półka to niewielki jednorazowy koszt, który na lata poprawia cyrkulację powietrza i pozwala efektywniej wykorzystać ciepło z instalacji.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Nowy trend w ogrzewaniu domu. Drewno, które pali się równie dobrze jak buk i dąb, a mniej kosztuje
Jak sprawdzić, czy kaloryfery dobrze grzeją? Prosty 2-minutowy test rozwieje wszystkie wątpliwości