Spis treści:
- Co to jest płodozmian?
- Po co stosuje się płodozmian?
- Jak stosować płodozmian w ogrodzie na 3-4-6 zagonów?
Co to jest płodozmian?
Własnoręczna uprawa warzyw niesie ze sobą szereg korzyści dla każdego posiadacza ogrodu. Samodzielnie wyhodowane plony wyróżniają się doskonałym smakiem, a dodatkowo są zdecydowanie zdrowsze od tych kupionych w sklepie. Uprawiając własne warzywa mamy też pewność, że są pozbawione chemii i sztucznych dodatków. Dla niektórych jest to również świetny sposób na relaks i odprężenie po ciężkim dniu w pracy lub po prostu przyjemne spędzenie wolnego czasu. Aby warzywa rosły zdrowo i obficie, warto zwrócić uwagę na to, w jakiej kolejności je siejemy i sadzimy. Jest to płodozmian, czyli metoda uprawy roślin, która polega na systematycznym zmienianiu miejsca uprawy poszczególnych gatunków w warzywniku. Jest to praktyka ogrodnicza polegająca podziale upraw na grupy, które uprawiane na przemian.
Jedną z głównych zasad płodozmianu jest unikanie sadzenia po sobie na jednej grządce tej samej grupy warzyw. Przerwa powinna wynosić co najmniej 2 sezony wegetacji. Płodozmian należy planować tak, aby warzywo wracało w to samo miejsce dopiero w trzecim roku. Przykładowo, jeśli w jednym roku uprawialiśmy na zagonie warzywa kapustne, w następnym roku musimy posadzić je w innym miejscu.
Płodozmian pozwala zmniejszyć ryzyko występowania chorób i szkodników. Fot.CanvaPro
Po co stosuje się płodozmian?
Stosując płodozmian do uprawy warzyw, możemy osiągnąć szereg korzyści. Nasze uprawy wyczerpują z gleby składniki pokarmowe, chorują na specyficzne dla swojego gatunku choroby, padają ofiarami szkodników. Z kolei płodozmian pomaga zapobiec tym zjawiskom. Wiedząc, jakie warzywa nie powinny być uprawiane po sobie na tych samych grządkach, możemy ograniczyć występowanie chorób i szkodników. Dzięki różnym strukturom przetrwalnikowym mogą one bytować w glebie nawet przez kilka lat, z roku na rok zakażając kolejne uprawy. Regularna zmiana warzyw sprawia, że w glebie w danym zagonie nie mają szans zadomowić się żadne choroby i szkodniki. Pozwala to ograniczyć stosowanie środków ochrony roślin, a także uzyskać dobry plon zdrowych warzyw z przydomowego warzywnika.
Istotnym faktem jest również to, że płodozmian pozwala zapewnić składniki pokarmowe poszczególnym gatunkom warzyw w całkiem naturalny sposób. Na przykład warzywa strączkowe tworzą na korzeniach skupiska bakterii brodawkowych, dzięki którym wiążą azot z powierza i akumulują go w glebie. Z kolei pierwiastek ten uwielbiają m.in. rośliny kapustne. Co więcej, płodozmian pomaga utrzymać glebę w dobrej kondycji, a także zapobiega jej erozji. Wynika to z tego, że ziemia nie jest stale obciążona tymi samymi wymaganiami, co przyczynia się do jej zdrowia i żyzności. Przekłada się to na zdrowsze i bardziej obfite plony.
Przeczytaj również: Odkwaszanie gleby na wiosnę. Jaką glebę trzeba wapnować?
Jak stosować płodozmian w ogrodzie na 3-4-6 zagonów?
Płodozmian możemy zastosować w każdym ogrodzie warzywnym, nawet jeśli nie mamy dużo miejsca. Kluczowe jest tutaj podzielenie przestrzeni na kilka zagonów, w których będziemy uprawiać różne grupy warzyw. Zazwyczaj stosuje się płodozmian na 3-4-6 zagonów. Podczas uprawy należy kierować się kilkoma prostymi zasadami.
- Płodozmian na 3 zagony
Bardzo często stosowany jest płodozmian na 3 zagony. W tym celu dzielimy ogród warzywny na 3 części, w których będziemy uprawiać różne grupy warzyw pod względem zapotrzebowania pokarmowego. Pozwala to lepiej wykorzystać glebę. Doświadczony ogrodnik z kanału Naturalnie o ogrodach na YouTube przedstawia przykład płodozmianu na 3 zagony. Na każdym z nich siejemy lub sadzimy warzywa w następujących grupach:
- zagon nr 1 – o wysokich potrzebach pokarmowych (zaliczamy tutaj takie warzywa jak: kapusta biała, czerwona i włoska, brukselka, kalafior, seler, pomidor, ogórek, cukinia, dynia, por, rabarbar, kukurydza, papryka i bakłażan). Do nawożenia zagonów najlepiej stosować m.in. kompost, obornik (w tym granulowany), gnojówkę lub granulat roślinny (w zależności od specyficznych potrzeb warzyw);
- zagon nr 2 – o średnich wymaganiach pokarmowych (wśród nich warto wymienić takie warzywa jak: wczesne ziemniaki, marchew, pietruszka, burak, skorzonera, szpinak, rzodkiew, rzepa, cebula, czosnek, szalotka, kalarepa oraz burak liściowy). Zazwyczaj nie ma potrzeby dodatkowego zasilania tych warzyw nawozami, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby rozłożyć ściółkę z kompostu (nawet niewielką warstwę);
- zagon nr 3 – o niskim zapotrzebowaniu pokarmowym (są to w większości warzywa strączkowe, które wiążą azot w brodawkach korzeniowych – np. fasola, groch czy bób). Do tej grupy warto też zaliczyć rzodkiewkę oraz sałaty.
Co roku zmieniamy miejsce uprawy każdej grupy warzyw (zgodnie z ich wymaganiami pokarmowymi).
Płodozmian pozytywnie wpływa na jakość oraz wielkość plonu. Fot.CanvaPro
- Płodozmian na 4 zagony
Mając do dyspozycji 4 zagony, przykładowo możemy zasadzić warzywa w następujących grupach:
- zagon nr 1 – warzywa kapustne – z racji tego, że są bardzo żarłoczne, potrzebują nawożenia przekompostowanym obornikiem;
- zagon nr 2 – warzywa korzeniowe (w drugim roku po oborniku);
- zagon nr 3 – rośliny strączkowe;
- zagon nr 4 – warzywa inne (m.in. pomidory, ogórki czy papryki).
Alternatywnie możemy zaplanować płodozmian w ogrodzie warzywnym w sposób następujący:
- zagon nr 1 – warzywa kapustne o dużym zapotrzebowaniu na składniki odżywcze (kapusty, kalafiory czy brokuły). Pomiędzy nimi możemy posadzić m.in. bób, fasolę karłową, sałaty liściowe czy dymkę na szczypior;
- zagon nr 2 – warzywa dyniowate (m.in. ogórki czy cukinie). Zarówno przed, jak i po roślinach z tej grupy możemy uprawiać warzywa liściowe, które charakteryzują się krótkim okresem wegetacji. Pomiędzy rzędami ogórków czy cukinii możemy posadzić np. czosnek, cebule, fasolę karłową czy fenkuł;
- zagon nr 3 – warzywa korzeniowe (będą wspaniale rosły wspólnie z cebulowymi). Jeśli zasiejemy grządki wcześniej, po zbiorach możemy dosadzić warzywa rzepowate;
- zagon nr 4 – warzywa psiankowate (m.in. pomidory czy papryki). Zanim krzaki się rozrosną, możemy uprawiać warzywa liściowe.
W każdym następnym roku sadzimy warzywa na kolejnym zagonie, a na ich miejsce sadzimy te z zagonu poprzedniego.
- Płodozmian na 6 zagonów
W przypadku, gdy możemy podzielić ogród warzywny na 6 zagonów, stosowanie płodozmianu może wyglądać następująco:
- zagon nr 1 – warzywa kapustne;
- zagon nr 2 – ogórki, które są warzywami dyniowatymi o wysokich wymaganiach pokarmowych;
- zagon nr 3 – warzywa korzeniowe;
- zagon nr 4 – warzywa cebulowe;
- zagon nr 5 – cukinie oraz inne warzywa dyniowate;
- zagon nr 6 – warzywa strączkowe.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również: Kiedy siać kapustę na rozsadę? Najlepsze odmiany i pikowanie kapusty