Jak uprawiać i pielęgnować lewizję? To roślina idealna na skalniaki

Z artykułu dowiesz się:

• Skąd pochodzi lewizja? 
• Jak wygląda lewizja? 
• Najlepsze stanowisko dla lewizji
• Sadzenie lewizji
• Lewizja podlewanie i zimowanie
• Choroby i szkodniki lewizji  
• Rozmnażanie i przesadzanie lewizji – jak to zrobić? 

Skąd pochodzi lewizja? 

Lewizja (łac. Lewisia) należy do rodziny zdrojkowatych. Nazwa pochodzi od żyjącego w XVIII-XIX w. amerykańskiego podróżnika Meriwethera Lewisa. Roślina obejmuje nawet 20 gatunków, które dziko rosną w Ameryce Północnej (głównie w Oregonie i Kalifornii).  

Lewizja w naturze pojawia się przede wszystkim w wysokich górach, na skałach czy w kanionach. Z tego powodu ma specyficzne warunki uprawowe – nie lubi dużej ilości wody, a jednocześnie najlepiej czuje się na jasnych stanowiskach.  

Jest też lubianą rośliną ozdobną, która w wielu krajach jest częścią skalniaków. Dobrze znosi polskie warunki pogodowe, chociaż nie jest w pełni mrozoodporna i w zimie może wymagać specjalnej pielęgnacji. 

Jak wygląda lewizja? 

Lewizja to niewielka bylina (roślina wieloletnia), która dorasta do ok. 10-30 cm wysokości. Ma grube korzenie i mięsiste liście, które magazynują wodę. Roślina jest wzniesiona lub płożąca (zależnie od gatunku). Liście są ułożone w rozetę i długie – z zaokrąglonym brzegiem, lancetowate. Dodatkowo w większości gatunków są zimozielone, czyli nie opadają na jesień i zimę. 

Jak wyglądają kwiaty lewizji? Mają wiele różnych kolorów, przede wszystkim biały, różowy, pomarańczowy, fioletowy, żółty czy czerwony, a często są też dwubarwne. Dodatkowo wiele płatków ma białe paski lub obramowania. Płatki ułożone są gwiazdkowato, a kwiatostany zbierają się w wiechy lub są pojedyncze. Na kwiatach widać też dekoracyjne żyłki. Lewizja kwitnie w maju i czerwcu, a czasem w odpowiednich warunkach również we wrześniu.  

Rodzaje lewizji 

Istnieje sporo odmian lewizji, z których możesz wybrać idealną dla siebie. Gatunki dzielą się na 3 grupy: 

• Cotyledon – najczęściej uprawiane lewizję, które są zimozielone i mają podłużne, lancetowate liście. Kwitną w maju i czerwcu na różne kolory. 
• Pygmaea – mają długie liście o kształcie wałków i biało-różowe kwiaty, które kwitną w maju i czerwcu. Ich liście zasychają w połowie lata. 
• Rediviva – charakteryzują je okrągłe liście i stosunkowo duże kwiaty. Mają niewielkie wymagania dotyczące podłoża, są jednak bardzo wrażliwe na przelanie i zbyt dużą ilość wody. Kwitną w czerwcu-lipcu, a wcześniej zasychają ich liście. 

Wybierz najlepsze stanowisko dla lewizji 

Lewizja jest jedną z tych roślin, które najlepiej rosną na skałach. Umieść ją więc na swoim skalniaku, przy murku czy płocie. Często jest również sadzana w różnego typu szczelinach skalnych czy ogrodach żwirowych. Lewizję możesz również umieścić nie w gruncie, a w pojemniku na balkonie czy tarasie. Świetnie radzi sobie też na górkach czy skarpach, gdzie z łatwością spływa nadmiar wody. 

Roślina lubi stanowiska słoneczne i półcieniste – o świetle rozproszonym. Wymaga stosunkowo dużo światła, ale najlepiej rośnie, gdy w południe jest osłonięta od silnego słońca. Dobrze sprawdza się posadzenie lewizji pod drzewami, krzewami, płotem, dużymi kamieniami czy wszędzie tam, gdzie w godzinach 11:00-15:00 światło nie będzie padało bezpośrednio. W przeciwnym razie roślina może zostać poparzona silnymi promieniami, co spowoduje spalenie liści i kwiatów. 

Taka naturalna osłona sprawdzi się także w trakcie silnych deszczów, burz czy wiatrów, które również mogą niekorzystnie wpłynąć na lewizję. Najczęściej roślinę sadzi się w grupach lub z innymi kwiatami o podobnych warunkach uprawy.  

Sadzenie lewizji – ziemia i nawożenie 

Lewizja najlepiej rośnie na lekko kwaśnej lub obojętnej glebie. Podłoże powinno być też przepuszczalne i próchnicze, żyzne. Sprawdzi się mieszanka ziemi ogrodowej z piaskiem lub drobnym żwirem, co zwiększy przepuszczalność gleby. Również wokół lewizji dobrze rozsypać niewielką warstwę żwiru, gruboziarnistego piasku lub drobnych kamieni. 

Nawożenie lewizji nie jest niezbędne – jeśli chcesz dokarmić swoje okazy, wystarczy zrobić to jedynie raz w sezonie (przed kwitnięciem). Wykorzystaj nawóz do sukulentów i kaktusów, używaj go zgodnie z instrukcją na opakowaniu. 

Lewizja podlewanie i zimowanie – jak robić to dobrze? 

Lewizja najgorzej znosi przelewanie – nie może stać w wodzie. Nadmiar wody może wywołać gnicie korzeni i liści. Z tego powodu odpowiednie podłoże i stanowisko są niezwykle istotne, by roślina mogła dobrze rosnąć przez cały rok. Lewizji nie trzeba ponadto podlewać – chyba że lato jest rzeczywiście suche i gorące. Liście rośliny magazynują wodę, która jest dostarczana do innych części, gdy tylko jest taka potrzeba. Najczęściej zwykłe deszcze wystarczą, by lewizja została zaopatrzona w wodę.  

Jeśli masz roślinę w doniczce, podlewaj ją dopiero, kiedy ziemia już przeschnie. Nie lej też bezpośrednio na liście czy kwiaty – nawadniaj swoje okazy poprzez podlewanie podłoża. 

Bardzo ważne, by szczególnie w zimie chronić roślinę przed przelaniem. Groźne są przede wszystkim silne deszcze i roztopy – gdy woda ze śniegu wsiąka w ziemię. Odpowiednio dobrane stanowisko oraz drenaż zmniejszają jednak ryzyko, że roślina będzie stała w wodzie.  

Roślina jest mrozoodporna, dlatego radzi sobie w polskich warunkach. Nie trzeba jej wykopywać na zimę. W zimie warto zapewnić jednak dodatkową osłonę, wykonując np. daszek z folii. Dzięki temu zadbasz o to, by lewizja nie została przysypana śniegiem lub nie zmokła podczas zimowych opadów deszczu.  

Choroby i szkodniki lewizji  

Lewizja jest stosunkowo często atakowana przez choroby i szkodniki. Przede wszystkim może gnić z powodu przelania (szczególnie zimą). Wówczas takie rośliny najlepiej jak najszybciej wykopać. Jeśli liście zaczynają żółknąć, należy je regularnie obrywać. 

Do najczęstszych chorób lewizji należy rdza, która objawia się niewielkimi rudawymi plamkami na liściach. Roślinę atakują też takie szkodniki jak mszyce, mączliki i ślimaki. Pamiętaj, żeby dokładnie przeglądać każdy nowy okaz pod kątem objawów chorobowych – wiele szkodników jest przynoszonych ze sklepu. 

Rozmnażanie i przesadzanie lewizji – jak to zrobić? 

Lewizja to jedna z tych roślin, które nie lubią przesadzania. Jej delikatne korzenie łatwo uszkodzić, dlatego wybierz od razu takie stanowisko, które będzie odpowiednie. Przesadzanie lewizji może skończyć się obumarciem rośliny. 

Rozmnażanie jest możliwe zarówno z nasion, jak i przez obrywanie oraz ukorzenianie istniejących liści. Jak rozmnażać lewizję z nasion? Jesienią zasadź nasiona w wilgotnym podłożu w temperaturze 18-22°C. Kolejnym krokiem jest umieszczenie wysiewów w zamrażarce na 4-6 tygodni – w styczniu. Po tym czasie włóż je do lodówki, a gdy już się rozmrożą, możesz wystawić je na zewnątrz. Najlepsza temperatura do dalszego wzrostu to ok. 7-10°C.  

Lewizja to jedna z ciekawszych roślin, które świetnie sprawdzają się w skalniakach czy szczelinach skalnych. Zdobi ogród uroczymi kwiatami. Jeśli szukasz gatunku, który lubi właśnie takie warunki – postaw na lewizję!