Ekologiczny ogródek warzywny – czy to możliwe?
Przemysłowa produkcja żywności niekoniecznie sprzyja zdrowiu człowieka. Większość warzyw uprawiana jest z dużą ilością sztucznych nawozów i środków ochrony roślin, które w nadmiarze bywają niebezpieczne. Ponadto nierzadko żywność ulega zanieczyszczeniu metalami ciężkimi. Dlatego też zauważa się wyraźny wzrost popularności ekologicznych produktów, czyli takich, które uprawiane są w możliwie naturalnych warunkach. Takie warzywa często są mniejsze i wyglądają nieco gorzej, ale nadrabiają smakiem. Przybywa gospodarstw, które prowadzą ekologiczne uprawy, ale niestety ceny ich produktów są dość wysokie. Dlatego też wiele osób interesuje się możliwością założenia własnego ogródka warzywnego.
Ekologiczna uprawa to nie tylko zrezygnowanie z pestycydów i sztucznych „wspomagaczy” upraw, ale również dbałość o cały ekosystem. Czy jednak prawdziwie ekologiczna uprawa jest możliwa we współczesnym świecie? Nie jest to proste, ale możliwe. W przypadku dużych gospodarstw oznacza to ogrom pracy, ale o mały ogródek warzywny znacznie łatwiej zadbać bez szkodliwych środków. Trzeba wziąć pod uwagę, że niekorzystne substancje znajdują się nie tylko w produktach używanych do oprysków czy podlewania, ale również w powietrzu, wodzie i glebie. Dobra wiadomość jest jednak taka, że uprawiając ekologiczne warzywa na własny użytek, nie musisz spełniać bardzo surowych norm stawianych żywności „bio”. Tylko od Ciebie zależy, jakie zasady będziesz stosować.
Przeczytaj również: Ogród warzywny: Całoroczna uprawa bobu
Gdzie urządzić mały ogródek warzywny?
Ogródek warzywny można urządzić niemal na każdym skrawku ziemi, pod kilkoma warunkami. Jeśli tylko masz ogród lub działkę, wystarczy, że znajdziesz dobrze nasłonecznione miejsce. Warto zadbać o to, by w pobliżu warzywnika nie rosło zbyt wiele dużych roślin, z którymi twoja nowa uprawa będzie musiała konkurować o wodę i składniki odżywcze. Wiele rodzajów warzyw można z powodzeniem uprawiać również w skrzynkach lub donicach na tarasie, balkonie, a nawet słonecznym parapecie. Dlatego w zasadzie każdy może założyć swój mały ogródek warzywny, jeśli tylko ma na to ochotę.
Należy jednak pamiętać, że rośliny posadzone w pobliżu ruchliwych dróg, terenów przemysłowych i innych potencjalnie zanieczyszczonych miejsc, nie będą całkowicie pozbawione szkodliwych substancji. Dlatego dobrym pomysłem jest wybór miejsca na ogródek jak najdalej od działalności człowieka. Czy oznacza to jednak, że powinieneś zrezygnować z uprawy własnych warzyw, jeśli mieszkasz w dużym mieście? Oczywiście, że nie! Ogródek warzywny nadal da ci kontrolę nad środkami stosowanymi w uprawie, dlatego zebrane plony na pewno będą zdrowsze i pełniejsze w smaku niż to, co można kupić w supermarkecie. Ponadto jest to przynoszące ogrom satysfakcji hobby, które zapewnia odskocznię od zabieganej codzienności.
Może zainteresuje cię też artykuł: Jak uprawiać warzywniak w skrzyni?
Warzywa można też uprawiać w skrzyniach czy doniczkach na balkonie. Fot. 123RF/PICSEL
Mały ogródek warzywny – co w nim uprawiać?
Na początek najlepiej założyć łatwy w utrzymaniu, mały ogródek warzywny. Wymaga on mniej pracy, którą łatwo wykonać nawet bez specjalistycznych narzędzi. Bez doświadczenia ogrodniczego można z powodzeniem uprawiać np. warzywa korzeniowe – marchew, pietruszkę, buraka, kalarepę, rzodkiewkę. Są one mało wymagające i przydatne w kuchni. Świetnie sprawdzą się też warzywa liściaste (sałata, rukola, szpinak) oraz zioła, które można zbierać na bieżąco i bezpośrednio dodawać do potraw. Jeśli masz nieco więcej miejsca, możesz posadzić dynię, cukinię czy ogórki. Pomidory i niektóre odmiany papryki można za to z powodzeniem uprawiać również w donicach.
Warto zainteresować się zasadami płodozmianu oraz allelopatii, czyli korzystnego i niekorzystnego sąsiedztwa określonych gatunków. Pomogą one ustalić, gdzie i jak sadzić lub siać poszczególne gatunki. W sieci można też znaleźć kilka gotowych przykładów małych ogródków warzywnych o korzystnym rozmieszczeniu roślin. Sadzenie razem warzyw, które mają na siebie wzajemnie dobry wpływ, wspomoże ich zdrowy i szybki wzrost oraz ograniczy potrzebę stosowania wspomagania, np. w postaci sztucznych nawozów, niepożądanych w ekologicznej uprawie.
Ekologiczny ogródek warzywny – jaka ziemia?
Bardzo istotne jest odpowiednie przygotowanie ziemi pod uprawę. Ekologiczny ogródek warzywny wymaga gleby żyznej, przepuszczalnej i najlepiej o obojętnym odczynie. Przed wysianiem lub zasadzeniem warzyw powinno się wzbogacić podłoże kompostem – to rodzaj naturalnego nawozu, bardzo bogatego w składniki odżywcze niezbędne do wzrostu roślin. Jeśli gleba w wybranym miejscu jest piaszczysta lub np. zbyt gliniasta, lepiej zbudować z desek, bali, kamieni lub cegieł podwyższone zagony. Takie kwadratowe „skrzynie” o wysokości kilkunastu centymetrów można następnie wypełnić odpowiednią mieszanką ziemi ze sklepu ogrodniczego. Taką samą ziemię należy zastosować, zakładając mały ogródek warzywny w skrzynkach lub donicach. Warto wybrać mieszankę od renomowanego producenta i sprawdzić przed użyciem, czy nie ma w niej szkodników.
Sadzonki pomidorów świetnie rosną w skrzyniach. Fot. 123RF/PICSEL
Sprawdź także: Pomidory - przegląd różnych odmian
Ekologiczny ogródek warzywny – naturalne nawożenie
Każda roślina potrzebuje składników odżywczych, które pobiera wraz z wodą z gleby. Dlatego właśnie tak ważne jest nawożenie. Współcześnie w uprawach najczęściej używa się nawozów sztucznych (mineralnych) o starannie dobranych proporcjach składników. Ekologiczny ogródek warzywny można zaś wzbogacać nawozami naturalnymi, które doskonale wspierają rozwój roślin, dzięki zawartości materii organicznej. Co ważne, naturalnych nawozów nie da się przedawkować, dlatego jest to dobre rozwiązanie dla niedoświadczonych ogrodników. Godne uwagi nawozy naturalne to:
- obornik koński lub bydlęcy – najbardziej wartościowy, dostępny w sklepach ogrodniczych w formie suszonej i granulowanej,
- kompost – który można przygotować samodzielnie lub kupić,
- gnojówka – tworzona z przefermentowanych odchodów zwierzęcych,
- nawóz zielony – wymaga zasiania roślin motylkowatych, a następnie ich przekopania i wymieszania wraz z ziemią,
- biohumus – nawóz powstający z odchodów dżdżownic kalifornijskich.
Jak zatem widać, istnieje wiele możliwości nawożenia, bez konieczności stosowania syntetycznych preparatów!
Zamiast stosować środki na chwasty, lepiej samodzielnie je wyrywać. Fot. 123RF/PICSEL
Ekologiczny ogródek warzywny – ochrona roślin
Jednym z największych zagrożeń dla młodych roślin są chwasty, W przemysłowych uprawach walczy się z nimi środkami chemicznymi. Mając własny, mały ogródek warzywny, można po prostu usuwać je mechanicznie (wyrywać). W ograniczeniu ilości chwastów pomoże też ściółkowanie (np. przy użyciu kory, słomy albo włókniny ogrodniczej).
Zwalczanie szkodników i chorób bez tzw. chemii może się wydawać trudniejsze, ale istnieje wiele domowych sposobów pozwalających się ich pozbyć. Można je podzielić na 3 grupy.
- Metody agrotechniczne polegają na stworzeniu uprawom warunków, które pomagają zapobiegać pojawianiu się chorób oraz szkodników. Mają tu zastosowanie między innymi wspomniane wcześniej zasady allelopatii i płodozmianu oraz np. wybieranie odmian odpornych na choroby.
- Metody mechaniczne dotyczą między innymi zbierania owadów (ręcznie lub za pomocą pułapek) i usuwania chorych fragmentów roślin w calu zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób.
- Metody biologiczne – wykorzystanie organizmów, które są naturalnymi wrogami określonych szkodników (np. biedronki zwalczające mszyce i przędziorki). Do tych metod zalicza się również wywary i wyciągi roślinne stosowane do walki z chorobami lub szkodnikami.
Tak naprawdę utrzymanie ekologicznego ogródka warzywnego wcale nie musi być trudne. Istnieje wiele metod wspierania upraw, które sprawdzają się od wieków, a jednocześnie są całkowicie naturalne i nie wpływają negatywnie na właściwości warzyw. Jeśli masz ochotę spróbować swoich sił w tej dziedzinie, na pewno nie pożałujesz!
Autor: Redakcja Deccoria.pl