Spis treści:
- Charakterystyka kapusty włoskiej
- Właściwości kapusty włoskiej
- Odmiany kapusty włoskiej
- Wymagania i stanowisko kapusty włoskiej
- Wysiew i sadzenie kapusty włoskiej
- Pielęgnacja kapusty włoskiej
- Choroby i szkodniki kapusty włoskiej
- Zastosowanie kapusty włoskiej
Charakterystyka kapusty włoskiej
W Polsce kapusta włoska jest uprawiana znacznie rzadziej niż kapusta biała. Cechuje się innym, nieco bardziej wyrazistym smakiem i może stąd nie zdobyła aż tak dużej popularności. Mimo to warto się nią zainteresować, ponieważ ma wyższą zawartość niektórych ważnych składników odżywczych.
Kapusta włoska to odmiana kapusty warzywnej (Brassica oleracea), gatunku, do którego należą też kalafior, kalarepa czy najbardziej popularna kapusta głowiasta (biała kapusta). Podobnie jak ta ostatnia, tworzy struktury z pędu głównego i liści na kształt kuli. Od kapusty białej różni się zaś bardziej pomarszczonymi, pofałdowanymi i nieregularnymi na brzegach liśćmi i intensywniejszym zielonym kolorem. Mają one też luźniejszą strukturę, dzięki czemu łatwiej oddziela się ich poszczególne warstwy.
Pochodzenie kapusty włoskiej nie jest do końca ustalone, ale wierzy się, że wywodzi się z północnych Włoch. Dzisiaj uprawiana jest w całej Europie, w Ameryce, a także w Azji. To roślina dwuletnia, a większość jej odmian należy do tych do zbioru jesienią lub zimą.
Właściwości kapusty włoskiej
Włoska kapusta ma więcej witamin i soli mineralnych niż kapusta biała. Jet to warzywo niskokaloryczne. Przeciętnie w jego 100g porcji znajduje się 27 kcal. Ponadto taka ilość kapusty włoskiej zawiera następujące makroskładniki:
- 6,1 g węglowodanów (w tym 3,1 g błonnika pokarmowego i 2,27 g cukru),
- 2 g białka,
- 0,1 g tłuszczu.
100g kapusty włoskiej zawiera też dużą porcję witamin:
- 31 mg witaminy C,
- 12,3 mg choliny,
- 0,3 mg niacyny,
- 0,19 mg witaminy B2,
- 0,187 mg witaminy B5,
- 0,17 mg witaminy E,
- 0,07 mg witaminy B1,
- 0,03 mg witaminy B2,
- 68.8 μg witaminy K,
- 50 μg witaminy A.
Ważne są jeszcze obecne w niej minerały. Warto zwrócić uwagę na dużą zawartość potasu, którego jest aż 230 mg. Pozostałe minerały w 100 g kapusty włoskiej to:
- 42 mg fosforu,
- 35 mg wapnia,
- 28 mg magnezu,
- 0,4 mg żelaza,
- 0,27 mg cynku.
- 0,18 magnezu.
Reszta wagi tego warzywa to woda, której jest w nim 91%.
Jaki wpływ na zdrowie może mieć spożywanie kapusty włoskiej?
- Polecana jest ona osobom w grupie ryzyka zachorowania na nowotwory jelita grubego, prostaty, gardła i nosa.
- Wspiera także dobrą kondycję wątroby.
- Wspomaga ponadto działania przeciwzapalne.
- Lekarze zalecają włączenie jej do diety także osobom starszym, w profilaktyce chorób takich jak Parkinson, Alzheimer czy dolegliwości reumatycznych.
Odmiany kapusty włoskiej
Mimo że kapusta włoska sama w sobie jest już odmianą kapusty warzywnej, również dzieli się na wiele kolejnych odmian. Można je podzielić ze względu na porę zbioru, rozmiar główek czy czas trwania wegetacji. Hodowcy cały czas eksperymentują z nowymi odmianami, dla tego nie sposób wymienić ich wszystkich. Niektóre najpopularniejsze to:
- kapusta włoska ‘Cordoba’, późna, o długim okresie wegetacji, odporna na choroby, o ciemnozielonych liściach;
- kapusta włoska ‘Miletta’, średniowczesna, o zbitych główkach i mocno pofałdowanych liściach;
- kapusta włoska ‘Alcosa’, bardzo wczesna, jasnozielona, o niedużych główkach;
- kapusta włoska ‘Rigoleto’, późna, do uprawy zimowej, ciemnozielone liście,
- kapusta włoska ‘Madlene’, średniowczesna, ciemnozielone liście zewnętrzne i biały środek.
Wymagania i stanowisko kapusty włoskiej
Tak jak większość warzyw, kapusta włoska wymaga słonecznego stanowiska i żyznej gleby. Uprawa najlepiej powiedzie się na otwartej powierzchni, w pełnym słońcu. Kapusta włoska potrzebuje sporo wilgoci, dlatego najlepiej wyrośnie w ziemi dobrze utrzymującej wodę, ale nie podmokłej. Najlepsze są czarnoziemy lub gleby piaszczysto-gliniaste.
Odpowiednie pH gleby dla kapusty włoskiej to takie w granicach 6,2 do 7,7. Ważne jest, by nie uprawiać warzyw kapustnych w tym samym miejscu dłużej niż przez 4 lata, ponieważ zwiększa to znacznie ryzyko pojawienia się szkodników przebywających w glebie. Ponadto, ziemia z biegiem czasu staje się mniej żyzna.
Wysiew i sadzenie kapusty włoskiej
Termin siewu zależy od odmiany kapusty włoskiej. Wczesną wiosną wysiewa się w tunelu foliowym, kiełkownicy lub w szklarni w styczniu, lub w lutym. Do gruntu przenosi się ją od połowy kwietnia.
Odmiany jesienno-zimowe sieje się w marcu lub w kwietniu, a rozsady umieszcza w miejscu docelowym w maju lub czerwcu.
Sadzić kapustę można do ziemi zwartej, nieprzekopanej. Następnie warto wyłożyć ziemię ściółką, co utrzyma w niej wilgoć i zapobiegnie namnażaniu się chwastów.
Pielęgnacja kapusty włoskiej
Kapustę włoską, zwłaszcza młode sadzonki, należy obficie podlewać. Kolejnym momentem w jej cyklu rozwoju, w którym potrzebuje ona większej ilości wody, jest czas zawiązywania się główek. Dla odmian wczesnych trwa to od połowy maja do połowy czerwca, a dla późnych – od lipca do września. Ilość wody należy dostosować do warunków pogodowych.
Roślina nie znosi konkurencji w postaci chwastów, dlatego należy regularnie je wyrywać.
Choroby i szkodniki kapusty włoskiej
Niestety może się zdarzyć, że kapustę zaatakują choroby lub szkodniki. Patogenami mogą być grzyby, bakterie lub pierwotniaki.
Te ostatnie wywołują między innymi objawiającą się zgrubieniami na korzeniach kiłę kapusty. Choroba ta jest bardzo groźna, ponieważ w perspektywie powoduje gnicie całej główki. Niestety organizm ją wywołujący, Plasmodiophora brassicae, przenika do gleby, dlatego nie nadaje się ona potem do uprawy roślin kapustnych, chyba że do specjalnych odmian kiłoodpornych.
Kolejną niebezpieczną chorobą jest czarna zgnilizna kapustnych, objawiająca się powstawaniem żółtych plam na obrzeżach liści kapusty. W perspektywie czasy rośliny ją dotknięte również gniją. Do ochrony przed nią stosuje się środki chemiczne.
Czerń krzyżowych jest groźną i niestety dość często występującą chorobą. Objawia się występowaniem na kapuście ciemnobrunatnych plam, a potem dziur. Wywołują ją niektóre grzyby, które również mogą przetrwać w ziemi nawet kilka lat.
Szkodniki atakujące kapustę to m.in. pchełki ziemne, które wygryzają na liściach dziurki, śmietka kapuściana, która atakuje korzenie, żerująca przy nerwach kapusty mszyca kapuściana oraz gąsienica bielinka kapustnika, która żeruje na liściach, uszkadzając je.
Na szkodniki w uprawach domowych można stosować domowe sposoby, na przykład wywar z czosnku, lub specjalistyczne środki chemiczne.
Zastosowanie kapusty włoskiej
Kapusta włoska doskonale nadaje się do różnorakich surówek. Popularne jest również zawijanie w nią gołąbków. Mniej typowym zastosowaniem jest używanie jej młodych liści zamiast jarmużu w koktajlach. Bardzo smaczny jest też kapuśniak z włoskiej kapusty.
Poza kulinarnymi zastosowaniami często używa się włoską kapustę w kosmetyce. Z liści wykonuje się maseczki, które mają pozytywnie wspierać kondycję skóry oraz okłady, które mają pomóc przy bólach stawów oraz wspierać gojenie się ran. Liście przed przyłożeniem do skóry należy najpierw ugnieść, aby puściły nieco soku.
Kapusta włoska, choć w Polsce mniej popularna niż jej biała odmiana, ma wiele zalet. Jest od tej drugiej bardziej wartościowa pod względem odżywczym i odporniejsza na większość przeciwności losu. Nie wszystkim odpowiada jej smak, ale warto się do niej przekonać.
Przeczytaj również: Zadbaj o zdrowie naturalnie
"Rolnicy": Jak wygląda sadzenie kapusty za pomocą maszyn? na INTERIA.TV.