Spis treści:
- Jak wybrać nasiona i cebulki z własnego ogrodu?
- Jak przechowywać nasiona?
- Jak przechowywać cebulki kwiatów zimą?
Jak wybrać nasiona i cebulki z własnego ogrodu?
Uporządkowana, przemyślana i umiejętnie prowadzona uprawa warzywna, owocowa czy kwiatowa to z pewnością powód do dumy i to nie tylko dlatego, że pięknie prezentuje się w rozkwicie czy dała w sezonie obfite plony. Jeśli masz w ogrodzie zdrowe rośliny dobrej jakości, tym bardziej powinieneś cieszyć się, ponieważ będą one najlepszym materiałem do zbiorów wartościowych nasion.
Próżno szukać roślin uprawnych, których nasion, cebul lub innego rodzaju gotowego materiału do rozsady nie dałoby się kupić w sklepach, szkółkach czy na giełdach ogrodniczych. Tylko po co kupować, skoro twój ogród to doskonałe, łatwo dostępne i ekologiczne źródło sprawdzonych odmian?
Musisz pamiętać, że nie wszystkie rośliny powinno się rozmnażać z nasion z uwagi na kwestie bezpieczeństwa i jakości uprawy (są np. takie odmiany warzyw, które zupełnie tracą smak lub nabierają niekorzystnych cech spożywczych). Jednak te, przy których nie ma żadnych przeciwwskazań, spróbuj wyhodować w kolejnych latach z własnych, pobranych i zachowanych zasobów. Kluczem do inteligentnej uprawy z samodzielnie zebranych nasion jest ich odpowiednie przechowywanie. To nie jedyne, czego warto pilnować, by wyselekcjonowane materiały bezpiecznie przeleżały do kolejnego sezonu, a nawet i dłużej.
- Ocena dojrzałości, zdrowia i jakości materiału siewnego
Pierwszą i podstawową zasadą, która tłumaczy, jak wybrać nasiona i cebulki z własnego ogrodu, jest zalecany termin zbiorów. Jeśli sięgniesz po nie za wcześnie i materiał do późniejszego wysiewu będzie za młody, nie uda ci się rozpocząć uprawy. W przypadku cebulek kwiatowych liczy się przede wszystkim ich stan po wykopaniu, musisz uważać, aby ich przypadkiem nie uszkodzić. Po wykonanym zbiorze nasion i cebulek przejdź zatem do ich dokładnych oględzin, ważne są cechy świadczące o stanie zdrowia oraz etapie dojrzałości – przeprowadź selekcję materiału siewnego i odrzuć nasiona oraz cebulki niskiej jakości.
- Ocena zdolności kiełkowania nasion z ogrodu
Kupując gotowe nasiona, zakładamy, że odpowiednie procesy badawcze określiły ich zdolność kiełkowania i do saszetki, którą trzymamy w dłoni, trafił materiał o maksymalnym potencjale wzrostowym. Zbierając nasiona z ogrodu, nie masz pewności co do ich żywotności. Są jednak sposoby, aby sprawdzić zdolność kiełkowania nasion. Oto najprostsza metoda: wystarczy, że położysz kilkanaście (do maksymalnie 30) sztuk na wilgotnym, kuchennym ręczniku papierowym, złożysz go i schowasz do strunowej torebki spożywczej. Tak przygotowany materiał powinien leżeć w ciepłym miejscu.
Warto zebrać nasiona z pomidorów, które uprawiało się w tym sezonie. Dają gwarancję dobrej jakości na przyszły rok. Fot. Ofelia Diaconu's Images/CanvaPro
Twoim zadaniem jest sprawdzanie tego, co dzieje się z nasionami – zacznij między drugim a czwartym dniem i kontynuuj codziennie, aż upłynie tydzień. W tym czasie regularnie spryskuj papier wodą, gdy podeschnie. Następnie policz, ile spośród wyłożonych na papier nasion wykiełkowało i przelicz wynik na wartości procentowe. Idealny wynik powinien wynieść powyżej 75%, ale już nasiona kiełkujące w ponad 50% warto przechować, pamiętając o tym, by w przyszłej uprawie gęściej je wysiewać.
- Rozpoznanie i etykietowanie
Po ocenie dojrzałości, jakości i zdolności kiełkowania nasion warto przygotować zebrany materiał do przechowywania. Zadbaj o porządek w swoim ogrodowym organizerze, to naprawdę ułatwia pracę. Posegreguj zebrane nasiona, wyszczególniając takie kategorie:
- rodzaj uprawy (warzywa, zioła, krzewinki owocowe, ozdobne rośliny kwitnące),
- rodzina roślin (w konkretnym rodzaju zastosuj dodatkowy podział np. na psiankowate, dyniowate czy inne).
Warto zastosować system alfabetyczny, dzięki niemu chowając opisane saszetki w większych korytkach lub pojemnikach, z łatwością odnajdziesz to, co jest ci akurat potrzebne. Nie zapomnij również o uważnym opisaniu nazw zwyczajowych oraz odmian, a także daty zbioru, jeśli planujesz przechowywać nasiona dłużej niż do następnego sezonu.
Przeczytaj również: Zbiór nasion warzyw na własne wysiewy. Kiedy zbierać, jak suszyć i przechowywać nasiona
Jak przechowywać nasiona?
Nie ma jednej złotej zasady dotyczącej sposobu przechowywania wszystkich nasion, ponieważ różnią się one między sobą pochodzeniem, potrzebami oraz niezbędną formą przygotowania do dalszej uprawy. Warto pamiętać, że duże znaczenie ma rodzaj i twardość okrywy nasiennej, a także wrażliwość na temperaturę przechowywania, jej wahania, a także światło czy poziom wilgoci.
Nie wszystkie nasiona przeleżą też w dobrej kondycji i zachowując najwyższą zdolność kiełkowania kilka lat, są takie, które po roku nie będą już nadawać się do wykorzystania.
Uniwersalną zasadą jest schowanie opisanych i właściwie popakowanych nasion do większych pojemników w miejscu chłodnym, suchym, gdzie utrzymuje się stała temperatura. Najgorszym, co mogłoby przydarzyć się twoim nasionom, byłoby trzymanie ich w miejscu mocno naświetlonym, ciepłym i wilgotnym. Staraj się zadbać, by temperatura wynosiła tam średnio 14-17°C, wilgotność nie przekraczała 48%, nasiona leżakowały daleko od źródeł ciepła i światła, a te najbardziej wrażliwe i wymagające chłodu trafiły do lodówki tudzież zamrażarki.
Ważne, by materiał nie mógł chłonąć wilgoci z otoczenia, bo to mogłoby doprowadzić do jego szybkiego gnicia.
Dobrze wysuszone i przechowane nasiona będą podstawą rozpoczęcia uprawy na wiosnę, bez wydawania pieniędzy. Fot. coramueller/CanvaPro
W czym przechowywać zebrane z ogrodu nasiona? Koniecznie w zamkniętym opakowaniu:
- szczelnie zakręcanym, szklanym słoiczku – to idealne rozwiązanie dla nasion bardzo łatwo wchłaniających wilgoć, szczelne zamknięcie ochroni je przed przedwczesnym psuciem się w wyniku zawilgotnienia;
- w zaklejonych papierowych torebkach – sprawdzą się dla tych nasion, które nie chłoną wilgoci tak łatwo, za to wymagają utrzymania stałej, prawidłowej cyrkulacji powietrza; większą szczelność zapewni ci trzymanie ich posegregowanych np. w metalowych puszkach, skrzynkach lub plastikowych organizerach z pokrywką;
- w metalowej puszce z wieczkiem – zmieścisz w niej więcej materiału siewnego, niż np. w papierowej torebce i taki pojemnik dodatkowo ochroni nasiona przed światłem.
Jeśli martwisz się, że na nasionach rozwinie się pleśń, bo wybrany pojemnik nie ochroni ich przed wilgocią, zawsze możesz dodatkowo do zbiorczego opakowania z torebkami włożyć saszetkę z żelem krzemionkowym. Zadziała, jak osuszacz i zabezpieczy zasoby przed gniciem.
Jak przechowywać cebulki kwiatów zimą?
Cebulki kwiatowe przechowuje się nieco inaczej niż zebrane z ogrodu nasiona. Oczywiście możesz wykorzystać do tego celu papierowe torebki, jednak według mnie znacznie lepiej sprawdzą się drewniane skrzyneczki ogrodowe, wypełnione podsuszonymi trocinami.
Rośliny przeczekają do kolejnego sezonu wegetacyjnego, gdy odpowiednio o nie zadbasz: oczyścisz, zabezpieczysz i przechowasz. Fot. olesia/123rf.com
Ten sposób praktykowała zawsze moja babcia, która w domku na działce miała specjalny regał z wydzieloną półką na wykopane cebulki oraz zebrane nasiona. W takiej skrzynce, którą wypełniają trociny, możesz schować oczyszczone cebulki, wyjęte z ziemi po zakończeniu sezonu wegetacyjnego. Zarówno warstwy trocin, jak i ogrodniczy torf stworzą im stabilne, bezpieczne warunki, minimalizując ryzyko zawilgotnienia i zepsucia się materiału.
Inną opcją jest trzymanie cebulek w specjalnych siatkach – wówczas z pewnością zachowana zostanie korzystna dla nich cyrkulacja powietrza, jednak musisz pomyśleć o dodatkowej ochronie przed zimnem i wilgocią. Jeśli przechowujesz na kolejny sezon różne gatunki roślin w postaci cebulek, rozważ połączenie tych dwóch sposobów. Siatki wyeliminują ryzyko pomieszania się materiału, a skrzynki z warstwą ochronną utrzymają stabilne, korzystne warunki do zimowania.
Został ci zapas papierowych torebek po selekcji nasion? Nie szukaj specjalnie siatek na cebulki, użyj opakowań, które masz pod ręką. Powkładaj cebulki do papierowych torebek, zaklejając je od góry lub spinając spinaczem, oklej etykietą z dokładnym opisem oraz ułóż według opracowanego systemu w ogrodowym organizerze lub skrzynce, pełniącej taką funkcję. Jeśli to możliwe, w przypadku cebulek kwiatów unikaj przechowywania w plastiku. Nie masz drewnianej skrzynki? Wykorzystaj tę przyniesioną ze sklepu np. po mandarynkach albo sięgnij po kosz z wikliny czy grubo wyplatany koszyk z morskiej trawy.
O ile do nasion lepiej nie zaglądać bez potrzeby, by nie narażać je na wahania temperatury, o tyle cebulki sprawdzaj regularnie – kontroluj ich zdrowie aż do nadejścia wiosny.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Tych nasion nie kupuj. Co oznacza F1, a co F2?
Jak zbierać nasiona aksamitek? W przyszłym roku rabaty będą tętnić na żółto-pomarańczowo
Jak przezimować wrażliwe na mróz kwiaty cebulowe i bulwiaste? Zimowanie dalii, mieczyków, begonii