Spis treści:
Co to jest gołożer?
Ogołocone z liści krzewy i drzewa owocowe wyglądają strasznie, aż żal patrzeć, gdy do niedawna jeszcze zielone, żywe pędy tracą siły i pomału obumierają. Gołożer, nazywany inaczej żerem całkowitym, to pojęcie nawiązujące przede wszystkim do wczesnych żerów owadów na drzewach iglastych. Jednak wiele gatunków szkodników kolonizujących ogrody prowadzi intensywny żer na pędach i soczystych liściach krzewów, które uprawiamy właśnie dla owoców.
W ten sposób straciłam już kilka krzaczków agrestu, a porzeczka z dnia na dzień wyglądała coraz gorzej. Bałam się, że w tym sezonie wydarzy się dokładnie to samo, zwłaszcza że szkodników gryzących, które odpowiadają za czyszczenie roślin z liści do suchych pędów, jest naprawdę wiele. Wyróżnia się takie gatunki owadów o gryzącym aparacie gębowym:
- chrząszcze opuchlaków,
- chrząszcze oprzędzików,
- chrząszcze pchełek,
- gąsienice bielinka kapustnika,
- larwy błonkówek, wśród nich piłecznica agrestowa,
- larwy brzęczaka porzeczkowca,
- gąsienice znamionówki tarnówki.
Wymienione powyżej owady łączy sposób, w jaki niszczą zdrowo rosnące rośliny w twoim ogrodzie. Większość z nich żywi się fragmentami roślin, aktywnie niszcząc uprawy od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Swoją żarłocznością doprowadzają one do doszczętnego ogołocenia roślin z młodych i starszych liści. Niektóre gatunki potrzebują na to kilku tygodni, inne kilku dni.
Gąsienice (larwy owadów) wyjadają liście agrestu i krzewów owocowych, nie pozostawiając nic oprócz szkieletu nerwów. Fot. voltan1/lapis2380/123rf.com;
Co to jest gołożer i jak wygląda? Intensywny żer na roślinach, który sprawia, że tracą one liście, częściowo lub w całości, to skutek określonych działań szkodników. Gąsienice niektórych motyli nie wyjadają, lecz zeskrobują fragmenty tkanki przede wszystkim z dolnej powierzchni liści. Inne owady, jak np. pchełki, zajmują się wygryzaniem nieregularnie rozmieszczonych korytarzy na górnej stronie blaszki liściowej. Wyróżnia się także uszkodzenia polegające na:
- dziurawieniu (do powstawania dziur w liściu prowadzi aktywność m.in. larw chrząszczy),
- szkieletowaniu (wyjadanie miękiszu a zostawianie szkieletowego układu nerwów),
- żerowaniu zatokowym (szkodniki wyjadają tzw. wżerki od bocznych krawędzi liści do wnętrza blaszki).
Jednak skrajnie niebezpieczną dla roślin owocujących formą niszczenia części zielonych jest gołożer. Ten sposób prowadzi bowiem do pozostawienia nietkniętych wyłącznie najgrubszych części unerwienia. Skutek jest taki, że doszczętnie objedzona roślina słabnie i znacznie gorzej owocuje. Jednak problem ogołoconych pędów dotyka nie tylko krzewów czy drzew owocowych, lecz także innych roślin np. gatunków wiecznie zielonych.
Przeczytaj również: Jedna noc i z agrestu zniknęły wszystkie liście. Co atakuje krzaki agrestu?
Jakie rośliny atakuje gołożer?
Wyjadanie młodziutkich, soczystych liści do samego szkieletu nerwowego i niszczenie pąków kwiatowych nie zawsze da się zauważyć gołym okiem. Niektóre gatunki owadów gryzących, szczególnie larwy, prowadzą żer wewnątrz korony rośliny, przez co trudno zauważyć ich wczesną aktywność. W ten sposób np. larwy ćmy bukszpanowej potrafią zniszczyć większość ukrytych pędów, zanim wyjdą na wierzch i zostaną dostrzeżone przez ogrodnika.
Większość larw gryzących żeruje gromadnie, dlatego skutki inwazji po krótkim czasie widać, jak na dłoni. Największą aktywność ta grupa szkodników osiąga wiosną i latem. Jakie rośliny atakuje gołożer? Należą do nich między innymi:
- agrest,
- porzeczka biała,
- porzeczka czerwona,
- porzeczka czarna,
- porzeczka złota,
- szpinak warzywny,
- rośliny kapustne,
- rzodkiewki,
- nasturcje i aksamitki,
- róże,
- głóg,
- ałycza,
- tarnina.
Larwy motyli oraz chrząszcze gryzące wyjadają nie tylko liście krzewów owocujących, lecz także ozdobnych np. róży. Chroń je opryskami, które skutecznie odstraszą szkodnika. Fot. zheltobriukh/prakasit/123rf.com
Po znalezieniu dogodnego materiały roślinnego samice dorosłych osobników składają dziesiątki a niekiedy nawet setki jaj, z których wykluwają się żarłoczne larwy. Te aktywne szkodniki to dla początkującego ogrodnika nie lada problem. Gdy zauważyłam, że moje krzewy owocowe opanowują gąsienice, poszłam po radę do sąsiadki, doświadczonej ogrodniczki, która miała już na nie sprawdzone sposoby. Postanowiłam wykorzystać je na wszystkich cennych roślinach, chroniąc je przed powolnym niszczeniem.
Jak pozbyć się gołożerów z ogrodu?
Ogołocone z liści rośliny to smutny widok, a brak nadziei na pełne kosze owoców tym bardziej wzbudza żal. Włożyłeś ogrom pracy w uprawę obficie plonujących krzaczków agrestu oraz w ukształtowanie gęstego, intensywnie zielonego żywopłotu, ale dostrzegasz ślady aktywności larw? Musisz działać, zanim będzie za późno.
Szukając odpowiedzi na pytanie, jak pozbyć się gołożerów z ogrodu, poszłam za radą sąsiadki, starszej ogrodniczki od lat uprawiającej działkę pełną ekologicznych smakowitości, zielonych krzewów liściastych oraz kwitnących drzew ozdobnych, i zaczęłam czytać o tym, czego poszczególne gatunki owadów nie lubią. Wykorzystałam też kilka sprawdzonych przez nią sposobów, które działają na całą gromadę gryzących szkodników.
- Zimny prysznic
Do ochrony przed silnym porażeniem blaszek liściowych użyłam metody wodnej kąpieli. Polegała ona na zlaniu krzewów zielonych mocnym strumieniem wody. Zanim to zrobisz, rozłóż pod krzewem plandekę, na którą pospadają z pędów gąsienice.
- Lepkie pułapki
Na widoczne gołym okiem, rozpoznane szkodniki warto zadziałać w najprostszy sposób, tj. rozkładając przygotowane dla nich samodzielnie pułapki z przynętą albo lepy ogrodowe. Wyłapanie części gąsienic pomoże zmniejszyć populację aktywnych szkodników i ograniczyć produkcję gołożerów w ogrodzie.
- Posypka z mąki kukurydzianej
Na larwy ćmy bukszpanowej polecane jest użycie posypki z mąki kukurydzianej zarówno na powierzchni liści krzewów, jak i wewnątrz korony rośliny oraz pod nią, wokół głównego pnia. Można też zastosować mąkę pszenną.
Jednak co zrobić w sytuacji, gdy nie wiemy jakie szkodniki ogałacają nam gałęzie roślin, bo jedyne, co jesteśmy w stanie dostrzec, to skutki ich żeru w postaci podziurawionych blaszek liściowych? Wówczas najbezpieczniejszą i najskuteczniejszą metodą będzie oprysk gnojówką z roślin zmieniających smak liści.
Takim połączeniem, które skutecznie zniechęci szkodniki do dalszego wyjadania miękkich, soczystych fragmentów blaszki liściowej są kwiatostany wrotyczu, złocienia maruna oraz zmielonych liści i łodyg piołunu. Do przygotowania gnojówki potrzebne ci będzie wiadro lub pojemnik o dużej pojemności oraz woda deszczowa, a sam proces jej uwarzenia jest identyczny, jak w przypadku gnojówki z pokrzywy.
W sytuacji, gdy inwazja wymyka się spod kontroli, koniecznie może być użycie biochemicznych środków hamujących aktywność larw. Gdy nie ma innego sposobu, to właśnie te preparaty pomogą ci uchronić cenne rośliny przed zjedzeniem do gołych gałęzi. Ja również jestem przeciwniczką stosowania silnej chemii w uprawach, jednak gdy setki szkodników dążą do ich unicestwienia, robię, co mogę, by na to nie pozwolić.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Maliny nie rosną prawidłowo - najczęstsze przyczyny. Jak pobudzić maliny do wzrostu?
Choroby i szkodniki borówki amerykańskiej. Jakie są objawy i czym je zwalczać?
Jak zapobiegać robakom w śliwkach? Obserwuj drzewo i pryskaj naturalnym preparatem
Dlaczego lawenda nie kwitnie, pokłada się? Zastosuj metodę 1/3, szybko odbije