Klon jawor to wysokie drzewo liściaste, rosnące w prawie całej Europie (oprócz Anglii i Skandynawii), na Kaukazie i w Azji Mniejszej. W Polsce to jeden z trzech klonów rodzimych (obok klonu zwyczajnego i klonu polnego), występujący głównie na zachodzie i południu. Preferuje obszary górzyste, na nizinach rośnie najczęściej w sztucznych nasadzeniach oraz w licznych odmianach ozdobnych.
Klon jawor: wysokość
Klon jawor to najpotężniejszy i najdłużej żyjący przedstawiciel naszych rodzimych klonów. W swoim naturalnym, górskim środowisku żyje 250-300 lat. W dogodnych warunkach dorasta do 30-40 m wysokości. Jak szybko rośnie klon jawor? Przyrost u młodych osobników jest dość duży i wynosi od 50 do 100 cm na rok. Po 20 roku życia wzrost zwalnia, zaś u ok. 100-letnich osobników całkiem ustaje.
Jak wygląda klon jawor?
Dzięki swej okazałej sylwetce drzewo robi wrażenie już z daleka. Prosty, gruby pień (przeciętnie 1-1,5 m średnicy) jest dobrze widoczny pod wysoko osadzoną, szeroką koroną. Od pnia odchodzą grube konary, które podkreślają monumentalny charakter tego gatunku. Co ciekawe, klony rosnące wysoko w górach czasami przyjmują pokrój krzewiasty.
A jak wygląda klon jawor przy bliższym zapoznaniu? To zależy od wieku drzewa. Kora u młodych osobników jest srebrnoszara i gładka. Pień starszych okazów pokrywa brązowa lub szaroczarna kora, która pęka i odpada małymi kafelkami – ta charakterystyczna cecha występuje także u platanów (stąd łacińska nazwa).
Klon jawor zdobią typowe dla rodzaju Acer duże, klapowane liście, które u tego gatunku są łagodnie ząbkowane i zaostrzone na końcach. W maju na drzewie pojawiają się żółtozielone, zebrane w zwisające wiechy kwiaty, natomiast jesienią rodzą się owoce – podwójne, kuliste orzeszki ze skrzydełkami (tzw. skrzydlaki).
Klon jawor: odmiany
To majestatyczne, odporne drzewo doskonale nadaje się do obsadzania parków miejskich i osiedli, a także rekultywacji terenów zdegradowanych. Jeśli zastanawiasz się nad uprawą klonu jawora, pielęgnacja nie zajmie Ci wiele czasu. Musisz jedynie wziąć pod uwagę, że ten gatunek najlepiej sprawdzi się w dużych ogrodach zaaranżowanych w naturalistycznym stylu.
Do mniejszych, bardziej nowoczesnych ogrodów bardziej pasują ozdobne odmiany klonu jawora. Sadzonki stworzone przez hodowców różnią się wzrostem, pokrojem, kolorem i kształtem liści, a czasami także wymaganiami. A oto kilka ciekawych odmian dostępnych w Polsce:
- klon jawor Brilliantissimum: o pomarańczowo-żółtych liściach, wys. do 3 m;
- klon jawor Nizetti: o ciekawych, zmieniających barwę liściach, wys. do 6 m;
- klon jawor Pruhonice: o owalnym, wydłużonym pokroju, wys. do 12 m;
- klon jawor Tricolor: o ładnych, marmurkowych liściach, wys. do 15-20 m;
- klon jawor Simon-Louis Fréres: o różnorodnie wybarwionych liściach, wys. do 10 m;
- klon jawor Puget Pink: o pięknych, zmieniających barwę liściach, wys. 5-6 m;
- klon jawor Foliis Atropurpureis Argenteovariegatis: o pstrych liściach, wys. do 2-3 m.
Klon jawor: wymagania
Potężny przedstawiciel rodzaju Acer potrzebuje gleby żyznej, głębokiej lub średnio głębokiej. Klon jawor rośnie na stanowiskach chłodnych i wilgotnych, a zarazem słonecznych (choć młode osobniki tolerują półcień). Dzięki mocnemu, sercowatemu systemowi korzeniowemu opiera się silnym wiatrom, które często występują w górach. Roślina jest także odporna na ataki szkodników i zanieczyszczenia środowiska.
Stanowisko: Słoneczne
Wilgotność: Podłoże wilgotne
Roślina ozdobna z: Kora, liście
Podlewanie: średnie
Wysokość: Powyżej 30m
Pokrój: Rozłożysty, wzniesiony, nieregularny
Termin kwitnienia: Kwiecień
Zimozielone: nie