Spis treści:
- Ostrokrzewy – opis gatunku
- Ostrokrzew najpopularniejsze odmiany
- Ostrokrzewy – wymagania i pielęgnacja
- Ostrokrzew – choroby i szkodniki
Ostrokrzewy – opis gatunku
Ostrokrzewy, łac. Ilex, stanowią liczną grupę krzewów i drzew, które pochodzą z subtropikalnych stref klimatycznych. Najczęściej można je spotkać na podmokłych terenach i mokradłach Ameryki Południowej i Azji Południowo-Wschodniej. Gęsto zasiedlają również Chiny. W Polsce nie rosną w naturalnym środowisku – jeśli spotkasz je poza ogrodem, to z pewnością zostały posadzone tam przez człowieka. Odpowiednio pielęgnowane krzewy mogą osiągnąć wysokość do 25 m. Rosną powoli – najstarszy okaz w Polsce ma 100 lat i osiągnął zaledwie 11 m wysokości.
Roślina tworzy gałązki o gładkiej korze, które skrętolegle porastają błyszczące i ciemnozielone liście. W zależności od odmiany mają gładkie, piłkowane lub kolczasto-ząbkowane brzegi. Towarzyszą im drobne, promieniste kwiaty, które składają się z od 4 do 8 płatków. Mają biało-różowy kolor, rzadziej żółty. Po przekwitnięciu wyrastają z nich czerwone, czarne lub brązowe owoce, które mają elipsoidalny lub kulisty kształt. Utrzymują się przez całą zimę i świetnie zdobią ogród, a do tego stanowią przysmak dla ptaków, które przylatują do Polski i nie odlatują do ciepłych krajów.
Co ciekawe, ostrokrzewy to roślinny dwupienne. Aby mogły zakwitnąć i wytworzyć owoce, należy posadzić obok siebie odmianę męską i żeńską. Jednocześnie warto mieć na uwadze, że dla ludzi liście i owoce ostrokrzewu są trujące. Dlatego warto wstrzymać się z jego sadzeniem, jeśli w ogrodzie bawią się dzieci lub spędzają tam czas osoby starsze, np. z demencją, ponieważ mogłyby się nimi zatruć.
Ostrokrzew – odmiany
Na świecie znane jest prawie 600 gatunków ostrokrzewów. Rośliny różnią się nie tylko pokrojem, kształtem liści czy wyglądem owoców, ale także np. wytrzymałością na warunki atmosferyczne. Nie wszystkie z nich poradzą sobie w polskim klimacie. Jeśli chcesz mieć ostrokrzew w swoim ogrodzie, powinieneś wybrać odmiany mrozoodporne. Dobrze sprawdzą się np.:
- ostrokrzew golden king – Ilex altaclerensis – okazały krzew dekoracyjny, który osiąga ok. 2 m wysokości i szerokości. Wyróżnia się dobrą odpornością na mróz – może rosnąć prawie w całej Polsce, a nawet tam, gdzie temperatury spadają maksymalnie do -30°C, pod warunkiem, że mróz nie trwa całą zimę. Ostrokrzew jest dość podatny na zimową suszę, dlatego należy dbać o to, żeby gleba wokół niego była wilgotna. Wyróżnia się eliptycznymi, ciemnozielonymi liśćmi, które mają żółtą obwódkę. Kwitnie na przełomie maja i czerwca, a na jesień obsypuje się czerwonymi jagodami,
Wyświetl ten post na Instagramie
- ostrokrzew kolczasty – ilex aquifolium – wspaniały krzew, który może urosnąć na wysokość nawet 25 m. Jest dość wrażliwy na mróz, dlatego należy sadzić go w miejscach osłoniętych od wiatru. Na szczęście uszkodzenia mrozowe dość szybko się regenerują. Ostrokrzew kolczasty charakteryzuje się skórzastymi, pięknie błyszczącymi liśćmi z kolczastymi brzegami. Kwitnie pod koniec wiosny – od maja do czerwca,
Wyświetl ten post na Instagramie
- ostrokrzew karbowanolistny – ilex crenata – niewielki krzew, który doskonale sprawdza się w małych przestrzeniach. Świetnie reaguje na cięcie, dlatego w polskich ogrodach często zastępuje się nim bukszpany. Ma zimozielone, drobne i eliptyczne liście, które gęsto porastają pędy ostrokrzewu. Pięknie prezentuje się zwłaszcza sadzony w grupach. Jest dość odporny na mróz, choć warto okrywać go przed nadejściem zimy,
Wyświetl ten post na Instagramie
- ostrokrzew okółkowy – ilex verticillata – średniej wielkości krzew, który osiąga zaledwie 5 m wysokości. Jest wyjątkowym gatunkiem ostrokrzewu, ponieważ jako jeden z nielicznych gubi jesienią liście. Na zimę na jego gałęziach pozostają wyłącznie jego soczyście czerwone, okrągłe jagody, które stanowią fenomenalną dekorację ogrodu. Ostrokrzew okółkowy świetnie rośnie w Polsce, ponieważ jest bardzo odporny na mróz. Kwitnie w maju drobnymi, białymi kwiatkami,
- ostrokrzew amerykański – ilex opaca – jeden z gatunków, który może osiągnąć imponujące wymiary. W sprzyjających warunkach wyrasta na wysokość 20 m! Jego znakiem rozpoznawczym są sztywne, skórzaste i wspaniale błyszczące liście z kolczastym brzegiem oraz piramidowy pokrój. Świetnie znosi cięcie. Kolejną zaletą tej odmiany jest dość dobra wytrzymałość na tymczasowy mróz.
Wyświetl ten post na Instagramie
Jeśli nie chcesz czekać, aż krzew urośnie lub szukasz gatunku do nowoczesnego albo minimalistycznego ogrodu, ostrokrzew szczepiony na pniu sprawdzi się doskonale. Korona, która składa się z ciemnozielonych liści ozdobionych czerwonymi jagodami, umieszczona na wysokim, gładkim pniu prezentuje się niezwykle elegancko.
Ostrokrzewy – wymagania i pielęgnacja
Ostrokrzewy można uprawiać w gruncie i w donicy – wybór zależy od twoich potrzeb oraz pomysłów na aranżację ogrodu. Jednak niezależnie od tego, jak będziesz hodować te wspaniałe krzewy, powinieneś zadbać o:
- żyzne, przepuszczalne i stale wilgotne podłoże o lekko kwaśnym pH, choć ostrokrzewy dobrze rosną także w ziemi wapiennej – krzewy nie mają zbyt rozbudowanego systemu korzeniowego, dlatego należy zadbać o to, żeby gleba była stale nawilżona,
- osłonięte od wiatru, półcieniste lub słoneczne stanowisko – roślinom nie przeszkadzają zanieczyszczenia miejskie, więc mogą być sadzone wzdłuż ulic, a także w miejskich przestrzeniach,
- regularne podlewanie – osobniki młode źle znoszą suszę, dlatego należy pamiętać o tym, żeby gleba wokół nich była stale wilgotna. Starsze można podlewać rzadziej,
- zabezpieczaniu rośliny przed mrozem – choć istnieją ostrokrzewy, które dobrze znoszą spadki temperatury do nawet -30°C, krzewy mogą ulec uszkodzeniu, jeśli mróz będzie trwać zbyt długo. Aby tego uniknąć, należy wyściółkować glebę wokół ostrokrzewu, obficie go podlać przed nadejściem dużych mrozów i przykryć agrowłókniną. Ochrona przed zimnem jest szczególnie ważna, jeśli hodujesz roślinę w donicy,
- nawożenie co 3-4 tygodnie uniwersalnymi preparatami do krzewów ozdobnych.
Warto również regularnie przycinać ostrokrzew, aby mógł efektownie się zagęszczać. Zabieg ten można wykonywać o dowolnej porze roku, choć warto unikać tego w okresie kwitnienia, ponieważ kwiaty krzewu są miododajne. Ścięte gałązki można wykorzystać do stworzenia dekoracji do domu. Jeśli mają owoce, możesz umieścić je na balkonie lub tarasie w donicy. Dzięki temu stworzysz wyśmienity "stół szwedzki" dla ptaków.
Ostrokrzew – choroby i szkodniki
Zasadniczo ostrokrzew jest dość odporny na choroby i szkodniki. Jednak wystarczy kilka błędów w uprawie, np. brak odpowiedniej ilości wody lub gliniaste podłoże, aby zaatakowały go:
- przylepnica szklarniowa – ma postać białych larw, które żerują na spodniej części liści. Hamuje rozwój rośliny, a co więcej pozostawia na jej elementach rosę miodową, która stanowi pożywienie dla grzybów. W rezultacie ostrokrzew szybko obumiera. Najkorzystniej usuwać go między listopadem a lutym. Aby to zrobić, należy wykonać oprysk rozcieńczoną parafiną,
- grzyby – szkodniki, które powodują np. zgniliznę korzeni. Ostrokrzew choruje zazwyczaj, jeśli rośnie w bardzo wilgotnym miejscu. Grzyby mogą zaatakować także liście, na których powstają brązowe plamy. W rezultacie roślina zaczyna obumierać. Jeśli zauważyłeś pierwsze objawy choroby na swoim krzewie, niezwłocznie wykonaj oprysk specjalnymi preparatami dostępnymi w sklepach ogrodniczych, np. Topsinem M 500 SC.
Pamiętaj, aby regularnie sprawdzać, w jakim stanie jest roślina. Jeśli szybko znajdziesz szkodnika i od razu zareagujesz, zmniejszysz ryzyko rozprzestrzenienia się choroby na inne okazy w ogrodzie.
Zasadź ostrokrzewy wokół domu, jeśli chcesz, żeby przestrzeń wyglądała atrakcyjnie o każdej porze roku, nawet zimą. Ciemnozielone liście i czerwone owoce będą wspaniale prezentować się na tle śniegu i innych zimozielonych roślin. Sprawdź!
Przeczytaj również: Ostrokrzew i różdżka Harry'ego Pottera. "Magiczny" krzew do ogrodu
Ostrokrzew to roślina dobrze znana fanom Harr'ego Pottera Fot. 123RF/PICSEL