Spis treści:
- Morwa czarna i biała – charakterystyka. Czym się różnią?
- Morwa czarna i morwa biała – właściwości
- Morwa czarna i biała w ogrodzie. Jak uprawiać i pielęgnować?
- Morwa czarna i biała – zastosowanie w ogrodzie
- Wyroby z morwy czarnej i białej
Morwa czarna i biała – charakterystyka. Czym się różnią?
Morwa czarna (Morus nigra) i morwa biała (Morus alba) to drzewa liściaste należące do rodziny morwowatych. To dwie najpopularniejsze odmiany tej rośliny, która obejmuje łącznie około 150 odmian. Są to szybko rosnące (osiągają do 15 m wysokości) i silnie rozkrzewiające się drzewa. Morwa kwitnie stosunkowo późno, bo dopiero na przełomie maja i czerwca. Wówczas pojawiają się żółte, niepozorne, ale przyjemnie pachnące kwiaty. Owoce morwy są jadalne i przypominają wyglądem jeżyny, jednak zdecydowanie większe. Warto również zaznaczyć, że obie odmiany różnią się od siebie nie tylko kolorem owoców, lecz także ich smakiem. Jagody morwy czarnej są bardziej wyraziste i orzeźwiające, a białej – słodsze.
Pod względem uprawy w Polsce, bardziej popularna jest morwa biała. Jest mrozoodporna, dobrze rośnie na każdej ogrodowej glebie i rzadko zapada na choroby. Natomiast jeśli chodzi o morwę czarną, nie jest tak odporna na niskie temperatury jak odmiana biała, dlatego zaleca się ją sadzić w cieplejszych regionach Polski.
Morwa czarna i morwa biała – właściwości
Morwa czarna i morwa biała pochodzą z południowo-wschodniej Azji, przede wszystkim z Chin, gdzie były znane i wykorzystywane już od wieków. Co ciekawe, w starożytności liście tego drzewa były pokarmem dla jedwabników. Z kolei w dawnej Grecji morwę czczono jako roślinę boską, symbol rozumu.
Prawda jest taka, że zarówno morwa czarna, jak i biała posiadają zbliżone właściwości lecznicze. To skarbnice związków fenolowych, silnych antyoksydantów, w tym witaminy C, a także pektyn, tanin i garbników. Ponadto dostarczają również takie związki mineralne, jak żelazo, wapń, miedź, cynk, potas, fosfor i magnez. Warto zaznaczyć, że medycyna naturalna wykorzystuje się nie tylko owoce morwy, ale także liście, korzeń i korę tej rośliny.
Owoce morwy pojawiają się na przełomie czerwca i lipca, kształtem przypominają owoce jeżyn. Fot.123RF.com
Wśród właściwości leczniczych morwy czarnej i białej można wymienić m.in.:
- obniża poziom cholesterolu i cukru we krwi
- reguluje pracę układu nerwowego
- jako suplement diety wspomaga odchudzanie
- działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo
- chroni wątrobę i nerki
- łagodzi problemy trawienne, takie jak zaparcia i kołki
- idealny środek w walce z anemią, miażdżycą i chorobami serca
Morwa czarna i biała w ogrodzie. Jak uprawiać i pielęgnować?
W zasadzie morwa czarna ma takie same wymagania uprawne jak morwa biała. Są praktycznie niewymagające i rzadko zapadają na choroby. Należy jednak pamiętać, że morwa czarna jest rośliną delikatniejszą niż jej biały gatunek. Ze względu na wyższą wrażliwość na mróz, zaleca się okrywanie młodych sadzonek na zimę. Natomiast z czasem odporność drzew stopniowo wzrasta. Ponadto morwa czarna i biała dobrze znoszą zanieczyszczenie powietrza, dlatego często są polecane jako drzewa ozdobne używane w zieleni miejskiej.
-
Stanowisko
Zarówno morwa czarna, jak i biała dobrze rosną na stanowiskach ciepłych, słonecznych i osłoniętych od wiatrów, dzięki czemu będą lepiej chronione przed przemarznięciem. Duża ilość promieni słonecznych sprzyja dojrzewaniu owoców. Z uwagi na imponujące rozmiary, trzeba liczyć się z tym, że będą potrzebowały sporo miejsca.
Morwa jest często sadzona jako żywopłot nieformowany — tworzy wówczas gęstą wysoką osłonę. Fot.123RF.com
-
Podłoże
Jeśli chodzi o ziemię, najlepsza będzie gliniasta lub lekko piaszczysta, dobrze przepuszczalna. Natomiast morwa czarna i biała dobrze sobie radzą też w przeciętnej glebie ogrodowej, obojętnej do zasadowej. Ważne jest, by ziemia nie była żyzna, ponieważ na takim podłożu, pędy drzewa dłużej drewnieją, a tym samym roślina staje się bardziej podatna na przemarzanie.
-
Podlewanie i nawożenie
Morwa nie lubi zbyt mokrego podłoża, dlatego nie potrzebuje podlewania. Jedynie w okresie po posadzeniu oraz w wyjątkowo upalne i suche dni można nawodnić ją niewielką ilością wody. Ponadto w uprawie morwy czarnej i białej nie ma konieczności nawożenia drzew. Jeśli chcemy zastosować jakikolwiek nawóz, najlepszym wyborem będzie znany wszystkim kompost lub obornik.
Przeczytaj również: Przerzedzanie zawiązków drzew owocowych. Po co i kiedy robić ten zabieg?
Przerzedzanie zawiązków drzew owocowych wykonywane jest od wieków w tradycyjnym sadownictwie. Fot.123RF.com
-
Cięcie
Uprawa morwy czarnej i białej nie wymaga także przeprowadzania cięcia. W zasadzie można wykonać je tylko interwencyjnie, usuwając jedynie pędy uszkodzone i przemarznięte. Istnieje również możliwość dowolnego stylizowania drzew, wtedy więc można je przycinać według potrzeb. Warto jednak pamiętać, że silnie i często przycinana morwa może dawać znacznie mniej owoców.
-
Rozmnażanie
Morwę czarną i białą można rozmnażać zarówno wegetatywnie, jak i generatywnie. Nasiona wysiewamy wprost do gruntu wiosną, wcześniej poddając je stratyfikacji (2-3 miesiące), która ma na celu przyspieszenie i wyrównanie kiełkowania nasion. Istnieje także możliwość uzyskania młodych roślin z odrostów korzeniowych lub zdrewniałych pędów, które pobiera się wczesną wiosną lub jesienią.
-
Choroby i szkodniki
Morwa czarna i morwa biała są dość odporne na różnego rodzaju choroby i szkodniki. Do najczęściej spotykanych chorób należą: bakterioza morwy, zgorzel pędów, czarna zgorzel korzeniowa oraz plamistości liści. Z kolei szkodniki to głównie misecznik śliwowy, przędziorki, tarczniki i oprzędnica jesienna.
Morwa czarna i biała – zastosowanie w ogrodzie
Morwa doskonale nadaje się do stosowania w ogrodach przydomowych. Na małych działkach sadzi się zwykle jedno drzewo jako soliter lub tło dla innych roślin. Ze względu na to, że roślina toleruje klimat miejski, można ją spotkać w parkach czy na skwerach miejskich. Morwa biała i morwa czarna są często sadzone jako żywopłot nieformowany. Aby uzyskać taki efekt, rośliny należy sadzić gęściej, co 1,5-2 m.
Morwa czarna i biała rodzą smaczne owoce, z których możemy przygotować przetwory. Fot.123RF.com
Wyroby z morwy czarnej i białej
Owoce morwy, oprócz walorów odżywczych, znajdują zastosowanie w kuchni. Można je spożywać zarówno na surowo (jako dodatek do sałatek owocowych i deserów), jak i w formie przetworzonej, w postaci dżemów, konfitur, soków, kompotów, galaretek, a nawet nalewek. Kolejnym popularnym wyborem są suszone owoce morwy czarnej i białej, które mogą stanowić naturalny suplement diety.
Morwa od dawna wykorzystywana jest do przygotowania herbaty, zwanej Mon Tea. Do jej przyrządzania będziemy potrzebować suszone liście tej rośliny. Taki napój może być stosowany w celu wspomagania odchudzania, walki z anemią czy wysokim stężeniem cukru we krwi. Ponadto z owoców morwy czarnej można przygotować syrop przeciwko przeziębieniu i na kaszel. Można je wykorzystać również do produkcji wyciągów oraz krzemów na przebarwienia i piegi.
Przeczytaj również: Mało znane drzewa i krzewy owocowe. Lista naszych faworytów
Lista mało znanych krzewów owocowych jest długa. Fot. 123RF/PICSEL