Z artykułu dowiesz się:
- Pomidory – charakterystyka
- Uprawa pomidorów w szklarni i pod folią – czy to dobry pomysł?
- Uprawa pomidorów w szklarni i pod folią – jakie odmiany wybrać?
- Uprawa szklarniowa – lepiej kupić sadzonki pomidorów czy siać?
- Ekologiczna uprawa pomidorów w szklarni – w gruncie czy w pojemnikach?
- Eko uprawa pomidorów – pielęgnacja
- Ekologiczna uprawa pomidorów – co warto wiedzieć o chorobach i szkodnikach
Pomidory – charakterystyka
Pomidor zwyczajny (łac. Lycopersicon esculentum) jest jednoroczną rośliną uprawną z rodziny psiankowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej. Łodygi osiągają przeważnie wysokość do 1,5 m, a w przypadku odmian szklarniowych – do kilku metrów. Są gruczołowato lepko owłosione i charakterystycznie pachną.
Pomidor zwyczajny wytwarza z zapylanych kwiatów smaczne owoce. Z punktu widzenia botaniki pomidor jest więc owocem. Ze względu na niską zawartość cukru powszechnie zaliczany jest jednak w klasyfikacji żywności do kategorii warzyw. Zależnie od odmiany krzewy i owoce pomidora przybierają różnorodne rozmiary, kształty i kolory. W amatorskiej uprawie najczęściej wybierane są pomidory o owocach w odcieniach żółci, czerwieni, a nawet czerni.
Uprawa pomidorów w szklarni i pod folią – czy to dobry pomysł?
Pomidory są roślinami stosunkowo łatwymi w uprawie. W polskim klimacie podatne są jednak na występowanie chorób grzybowych, w tym groźnej zarazy ziemniaczanej. Roślinom tym nie służą charakterystyczne dla okresu od maja do sierpnia duża wilgotność powietrza i spore opady deszczu. W uprawie zagonowej czy gruntowej trudno też w deszczowe i chłodne lato odpowiednio ogrzać roślinę.
Aby ustrzec się przed niekontrolowanym podlewaniem roślin i zapewnić prawidłowe warunki cieplne, wielu ogrodników decyduje się na uprawę pomidorów w szklarniach lub pod folią. Odmiany, które najlepiej sprawdzą się w takich warunkach, przeważnie wytwarzają długie, pnące łodygi o długości do kilku metrów. Ich owoce odporne są na pękanie i dobrze dojrzewają w warunkach szklarniowych.
Przeczytaj również: Kiedy siać pomidory? Instrukcja krok po kroku
Młode siewki pomidorów pojawiają się już po dwóch tygodniach. Fot. 123RF/PICSEL
Uprawa pomidorów w szklarni i pod folią – jakie odmiany wybrać?
Chociaż pod osłonami można uprawiać wszystkie odmiany pomidora zwyczajnego, warto sięgać po te, które są przeznaczone konkretnie pod osłony. Dlaczego? Pomidory odmian tzw. szklarniowych wytwarzają długie pędy, na których obficie pojawiają się owoce. Jeśli zapewnisz roślinom odpowiednie podpory do pięcia się, możesz liczyć na zdecydowanie większy plon niż w przypadku niskich krzewów niepnących.
Jakie odmiany wybrać do ekologicznej uprawy pomidorów w szklarni lub tunelu foliowym? Muszą to być pomidory nie tylko plenne, ale też odporne na choroby. W ekologicznej uprawie nie stosuje się syntetycznych nawozów i oprysków. Doświadczeni ogrodnicy polecają m.in. pomidory z ekologicznych nasion takich odmian jak „San Marzano”, „Marzano 2”, „Ace 55 AF”, a także popularne „Malinowy Ożarowski”, „Krakus”, „Brutus”, „Maskotka” czy „Bawole Serce”.
Uprawa szklarniowa – lepiej kupić sadzonki pomidorów czy siać?
Decyzja podjęta – chcesz uprawiać ekologicznie pomidory w szklarni lub w tunelu (pod osłoną w gruncie lub w pojemnikach). Możesz wybrać dwie drogi, zanim posadzisz rośliny pod folią lub w szklarni. Pierwsza, częściej wybierana przez doświadczonych ogrodników, polega na samodzielnym zrobieniu rozsady pomidorów szklarniowych.
Aby uzyskać własne sadzonki pomidorów, pod koniec zimy wysiej na rozsadnik nasiona pomidorów. Potem czeka cię pikowanie młodych roślin i trzymanie ich do ustania mrozów w cieplarnianych warunkach. W ten sposób możesz wykorzystywać nasiona z własnych, zeszłorocznych upraw. Jeśli masz obawy, czy podołasz lub gdy jest za późno na wysiew, wybierz gotowe sadzonki pomidorów. Najbardziej odporne na choroby grzybowe, zmiany temperatury i ataki szkodników są pomidory szczepione.
Ekologiczna uprawa pomidorów w szklarni – w gruncie czy w pojemnikach?
W przypadku uprawy pomidorów w szklarni lub w tunelu foliowym masz do wyboru co najmniej dwie opcje posadzenia roślin. Możesz wybrać szklarniową/tunelową uprawę w gruncie lub w pojemnikach (np. w donicach, w skrzyniach, w koszach, na podwyższonych grządkach).
W pierwszym przypadku przed sezonem wegetatywnym odpowiednio przygotuj podłoże. Uprawa pomidorów wymaga ziemi bogatej w związki odżywcze. Ponieważ ziemia w tunelu lub szklarni jest wyjałowiona po poprzednim sezonie, trzeba ją wzbogacić np. na jesień lub wczesną wiosnę.
Można przekopać ją z kompostem, przetworzonym (starym) końskim, bydlęcym czy kurzym obornikiem lub obciętymi pędami pokrzyw, które przy rozkładzie będą stanowić naturalny nawóz. Podobnie możesz przygotować ziemię do pojemników, np. donic, koszy, skrzyni. Pamiętaj jednak, aby nie stosować świeżego, nieprzetworzonego obornika, ponieważ może on „spalić” młode korzonki sadzonek pomidorów. Niektórzy ogrodnicy w tunelach uprawiają pomidory w workach z podłożem ogrodniczym (bez nawozów, ale z kompostem). Sadzonki umieszczają w wyciętych w plastikowym worku otworach.
Eko uprawa pomidorów – pielęgnacja
Ekologiczna uprawa pomidorów zarówno w gruncie bez osłon, jak i w szklarni czy w tunelu wymaga rezygnacji ze stosowania syntetycznych nawozów oraz oprysków. Pielęgnacja roślin nie różni się jednak drastycznie w porównaniu z uprawą konwencjonalną. Sprawdź, jak prawidłowo dbać o pomidory.
- Podlewanie
Pomidory są roślinami, które szybko reagują na niedobory wody, dlatego podlewaj je raz dziennie. Tylko w naprawdę słoneczne dni i podczas upałów zwiększ częstotliwość nawadniana do dwóch razy na dzień. Podlewaj rośliny pod liście, wprost do korzeni, rano lub wieczorem (nigdy w południe!). Woda pozostała na liściach może w kontakcie z promieniami słońca prowadzić do poparzenia.
- Nawożenie
W uprawie ekologicznej pomidorów nie stosuje się syntetycznych nawozów. Możesz swoje rośliny wspomagać w inny sposób, np. samodzielnie przygotowanymi nawozami z pokrzyw lub skrzypu (rozcieńczonymi wodą) czy nawozem z drożdży. Polecane są także gotowe, dostępne w sprzedaży kwasy hummusowe czy nawozy organiczne.
- Podpory
Pomidory szklarniowe wytwarzają długie na kilka metrów pędy. Zadbaj o zapewnienie im odpowiednich podpór. Mogą to być kratownice oparte o ściany szklarni czy gotowe podpórki metalowe do pojedynczych krzaków pomidorów. Prostym i niedrogim rozwiązaniem jest zastosowanie palików bambusowych lub drewnianych, a także ostrożne podwiązywanie pomidorów na sznurkach do sufitu.
- Usuwanie pędów bocznych
Ważnym elementem pielęgnacji pomidorów jest uszczykiwanie tzw. wilków czy dzików, czyli usuwanie pędów bocznych. Jeśli pozostawi się je na łodydze, roślina silnie się rozkrzewi, ale będzie gorzej owocować. Usuwanie pędów bocznych należy wykonywać na bieżąco przez cały okres wzrostu rośliny.
Pomidory są roślinami, które szybko reagują na niedobory wody, dlatego podlewaj je raz dziennie. Fot.123RF.com
Ekologiczna uprawa pomidorów – co warto wiedzieć o chorobach i szkodnikach
Pomidory są podatne na choroby grzybowe. Chorują również w uprawie szklarniowej czy tunelowej, gdy sadzonki są nieodpowiednio nawadnianie. Często, np. w przypadku zarazy ziemniaczanej wywołanej przez patogen Phytophthora infestans, powodem infekcji jest bliskie sąsiedztwo innych zarażonych roślin. Sposobem na zapobieganie chorobom grzybowym pomidorów jest m.in. stosowanie oprysków z drożdży.
Skuteczne są też preparaty bakteryjne z pożytecznymi bakteriami Bacillus subtillis i Bacillus megaterium. W razie wystąpienia zarazy i pojawienia się charakterystycznych plam na liściach i owocach konieczne jest usuwanie oraz niszczenie chorych części rośliny. Pamiętaj, nie wrzucaj ich do kompostownika, aby nie zainfekować innych okazów! Dodatkowo warto wykonać opryski z czosnku lub skrzypu.
Pomidory będą rosły bujnie i zdrowo. Jak i kiedy nawozić te warzywa?