Spis treści:
- Lucerna – najcenniejsza z roślin pastewnych
- Jakie właściwości ma lucerna siewna dla małych upraw?
- Jak uprawiać lucernę siewną w ogrodzie? Praktyczny poradnik
- Pielęgnacja i wykorzystanie lucerny w ogrodzie przydomowym
Lucerna – najcenniejsza z roślin pastewnych
Lucerna siewna (Medicago sativa) to wieloletnia roślina z rodziny bobowatych, która od wieków jest ceniona jako pasza dla zwierząt gospodarskich. Wyróżnia się niezwykle bogatym składem – zawiera wysokiej jakości białko (17–22 proc.), witaminy (A, D, E, K i z grupy B), minerały (wapń, fosfor, magnez) oraz naturalne antyoksydanty.
Roślina ma imponujący system korzeniowy, który typowo rozwija się na głębokość 2–5 metrów, choć może sięgać nawet 9 metrów w głąb ziemi. Dzięki temu lucerna doskonale radzi sobie w okresach suszy, pobierając wodę i składniki odżywcze z głębokich warstw gleby. Dodatkowo lucerna wchodzi w symbiozę z bakteriami brodawkowymi, które wiążą azot atmosferyczny i udostępniają go roślinie.
W przydomowym ogrodzie lucerna sprawdzi się jako roślina poprawiająca jakość gleby oraz jako zielony nawóz. Jej fioletowe kwiaty, pojawiające się od czerwca do września, są również doskonałym źródłem nektaru dla pszczół i innych zapylaczy.
Jakie właściwości ma lucerna siewna dla małych upraw?
Uprawa lucerny siewnej w ogrodzie przydomowym przynosi szereg korzyści. Przede wszystkim roślina doskonale użyźnia glebę poprzez wiązanie azotu atmosferycznego. W ciągu roku może dostarczyć do gleby 150–250 kg azotu na hektar, co przekłada się na około 15–25 g na mkw. To naturalne nawożenie pozwala ograniczyć stosowanie sztucznych nawozów azotowych.
Co więcej, rozbudowany system korzeniowy lucerny rozluźnia zbite podłoże, poprawiając jego strukturę i zwiększając przepuszczalność. Ma to szczególne znaczenie na działkach z gliniastą glebą. Roślina wydobywa również składniki mineralne z głębszych warstw, udostępniając je w warstwie ornej.
W dużych, hektarowych uprawach lucerna jest ceniona głównie jako wysokobiałkowa pasza, którą można zbierać 3–4 razy w sezonie. W takich uprawach lucerna pozostaje produktywna przez kilka lat, po czym jej wydajność spada. W małym ogrodzie możesz wykorzystać ją jako nawóz zielony, przyorując przed założeniem grządek warzywnych lub jako składnik kompostu.
Przeczytaj również: Koniczyna biała na poplon. Poprawi nie tylko strukturę gleby
Jak uprawiać lucernę siewną w ogrodzie? Praktyczny poradnik
Choć lucerna siewna nie ma wysokich wymagań, warto znać podstawowe zasady jej uprawy.
- Najlepszym terminem siewu jest wczesna wiosna (kwiecień–maj) lub koniec lata (sierpień, poczatek września). Nasiona wysiewa się płytko, na głębokość 1–2 cm, w rzędach oddalonych od siebie o 20–25 cm lub rzutowo na całej powierzchni. Na małych powierzchniach wystarczy 2–3 g nasion na mkw.
- Lucerna preferuje podłoża żyzne, przepuszczalne, o odczynie lekko zasadowym do obojętnego (pH 6,5–7,5). Jeśli twoja gleba jest kwaśna, warto przed siewem zastosować wapnowanie. Roślina nie toleruje gleb podmokłych i kwaśnych. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, osłoniętych od silnych wiatrów.
- Dorosła lucerna jest odporna na suszę, w początkowym okresie wzrostu wymaga jednak regularnego podlewania. Utrzymuj glebę wilgotną, ale nie mokrą, aby nie doprowadzić do gnicia korzeni. Po ukorzenieniu się roślin częstotliwość podlewania można ograniczyć.
- Przed siewem warto wzbogacić glebę nawozami fosforowo-potasowymi. Ze względu na zdolność wiązania azotu atmosferycznego lucerna nie wymaga nawożenia azotowego. W kolejnych latach można stosować nawozy wieloskładnikowe wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji.
Skoszoną lucernę możesz wykorzystać jako dodatek do kompostu lub mulcz. Fot. seven75/CanvaPro
Pielęgnacja i wykorzystanie lucerny w ogrodzie przydomowym
Pierwsze koszenie lucerny można przeprowadzić, gdy rośliny osiągną wysokość około 25–30 cm. Tnij rośliny na wysokości 5–7 cm nad ziemią, aby umożliwić im regenerację. W ciągu sezonu możesz wykonać 3–4 cięcia, ostatnie nie później niż 4–6 tygodni przed pierwszymi przymrozkami, aby rośliny zdążyły przygotować się do zimy.
Skoszoną lucernę możesz wykorzystać jako wysokobiałkową paszę dla zwierząt gospodarskich, dodatek do kompostu lub mulcz. Możesz również pozostawić część roślin do kwitnienia, aby zapewnić nektar pszczołom i innym zapylaczom.
W małym ogrodzie warto zaplanować uprawę lucerny w ramach płodozmianu. Po 2–3 latach możesz ją przyorać jako zielony nawóz przed założeniem grządek warzywnych. Gleba po uprawie lucerny będzie bogatsza w azot i lepiej napowietrzona, co pozytywnie wpłynie na plonowanie późniejszych upraw.
Przeczytaj również: Jak wysiewać grykę na poplon? Dlaczego warto siać grykę po pomidorach?
Ochrona przed chorobami i szkodnikami
Choć lucerna rzadko choruje, w niesprzyjających warunkach mogą ją atakować różne patogeny. Najczęstsze problemy to mączniak prawdziwy, opadzina lucerny oraz choroby grzybowe korzeni występujące w przypadku nadmiernej wilgotności. Wśród szkodników warto zwrócić uwagę na mszycę lucernową, śmietkę kiełkówkę oraz oprzędziki, które mogą żerować na młodych roślinach.
Najlepszą profilaktyką chorób jest prawidłowe rozmieszczenie roślin, które umożliwia swobodny przepływ powietrza. Unikaj też nadmiernego nawadniania i stosuj płodozmian. W uprawie ekologicznej możesz wykorzystać preparaty z rumianku lub czosnku jako naturalne środki ochrony.
Źródło: Deccoria.pl
Przeczytaj również:
Żyto na poplon. Dlaczego jesienią warto wysiewać je w warzywniku?
Najlepsze zielone nawozy na poplon. Co posadzić, żeby wzmocnić glebę?