Z artykułu dowiesz się:
- Paprocie w ogrodzie – to musisz wiedzieć!
- Co posadzić obok paproci?
- Które paprocie dobrze prezentują się w ogrodzie?
- Paprocie zimą
- Choroby i szkodniki paproci
Paprocie w ogrodzie – to musisz wiedzieć!
Paprocie to pierwotne rośliny, które pojawiły się na Ziemi niemal 400 milionów lat temu. Dawniej uznawane były za rośliny magiczne. Stanowiły składnik miłosnych eliksirów, a wieszane nad drzwiami pomagały chronić domostwo przed nieprzyjaznymi duchami i burzą z piorunami. Nie mówiąc już o legendarnym kwiecie paproci, którego szukano w noc świętojańską. W dzisiejszych czasach paprocie straciły już swoje baśniowe znaczenie, jednak nadal urzekają zielonymi pióropuszami.
Przyciagają miłość i chronią od złego. Paprocie w ogrodzie to prawdziwy skarb! Fot.123RF.com
Aby wprowadzić zielone wachlarze do swojego ogrodu, trzeba pamiętać o kilku podstawowych wymaganiach:
- paprocie zazwyczaj lubią stanowiska zacienione i wilgotne (stąd często można zobaczyć je w pobliżu oczek wodnych czy miejscach, w których inne rośliny nie chcą rosnąć). Istnieją jednak odmiany, które będą czuć się dobrze także w słońcu;
- miejsce, które będą zajmować paprocie powinno być osłonięte od wiatru. Zbyt silne podmuchy mogą połamać pędy roślin;
- rośliny te źle znoszą sadzenie w okresie jesieni. Z tego względu zaleca się sadzenie ich wyłącznie wiosną;
- w zależności od gatunku, paprocie mogą rosnąć zarówno na glebie kwaśnej (pH 5,6-6,5), jak i zasadowej (pH powyżej 7,2). Najważniejsze, aby ziemia była żyzna, próchniczna oraz spulchniona;
- dobrze jest ściółkować ziemię pod paprociami korą, suchymi liśćmi i/lub igliwiem. Dzięki temu możliwe jest zabezpieczenie systemu korzeniowego tych roślin, który jest bardzo płytki i wrażliwy na warunki atmosferyczne.
Co posadzić obok paproci?
Paprocie bardzo dobrze prezentują się pod drzewami i krzewami. Warto przełamać taką bujną, zieloną kompozycję innymi roślinami, zwłaszcza tymi o barwnych kwiatach lub atrakcyjnych liściach. Pięknie będą wyglądać w połączeniu z np.:
- tojadem,
- konwaliami,
- trawami ozdobnymi,
- żurawką,
- kaladium ogrodowym,
- miodunką,
- funkią.
Które paprocie dobrze prezentują się w ogrodzie?
Paprocie są niesłychanie różnorodną grupą roślin. Opisanych zostało prawie 11 tysięcy gatunków! Nie wszystkie oczywiście sadzi się w ogrodzie. Ciekawymi paprociami, które mają duże walory estetyczne są m.in.:
- adiantum stopowate (Adiantum pedatum), które ma kępiasty pokrój oraz bardzo atrakcyjne i oryginalnie wyglądające liście. Dorasta maksymalnie do około 35-60 cm wysokości. Ładnie wygląda w zacienionych miejscach, zwłaszcza, gdy jesienią liście zmieniają zabarwienie na żółte;
- długosz królewski (Osmunda regalis), będący naprawdę imponującą rośliną, osiągającą nawet 1,5 m wysokości. Rośnie w półcienistych i słonecznych częściach ogrodu i nie pogardzi sąsiedztwem oczka wodnego. Popularną odmianą jest ‘Purpurascens’ o purpurowej barwie liści oraz miniaturowa ‘Laurin’ o wysokości 45 cm.
- podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant), którego czarne łodyżki ozdobione są ciemnozielonymi i – co istotne – zimotrwałymi listkami. Roślina ta nie jest wysoka, więc łatwo znaleźć dla niej miejsce nawet w mniejszych ogrodach. Chcąc wybrać gatunek z kolorowymi listkami, można wybrać mniejszy podrzeń nadmorski (Blechnum penna-marina). Jego listki początkowo mają różowe końcówki, a z czasem zmieniają kolor na rdzawoczerwony.
- śledzionka skalna (Asplenium ceterach) idealnie pasująca na wszelkie skalniaki, gdyż to właśnie wapienne skały są jej naturalnym siedliskiem. Jest zimozielona i naprawdę niewielka – osiąga raptem 20 cm wysokości.
- paprotnik szczecinkozębny (Polystichum setiferum) będący niesłychanie tolerancyjną i przepiękną paprocią. Jego listki na pędach są charakterystycznie powycinane, sierpowato zakrzywione i bardzo gęsto osadzone. Roślina ta dobrze rośnie w cieniu i półcieniu, nawet w miejscach narażonych na wiatr. Odmianami cieszącymi się popularnością są m.in. Herrenhausen oraz Congestum.
- nerecznica championa (Dryopteris championii), która cechuje się ciemnozielonymi, skórzastymi i bardzo lśniącymi liśćmi. To spory okaz, bowiem może osiągać ok. 1,2 m wysokości. Stanowi doskonałą dekorację zacienionych kątów w ogrodzie.
- wietlica japońska (Athyrium nipponicum) zachwycająca barwnymi liśćmi i rosnąca zwykle do 30-40 cm wysokości. Idealnym miejscem w ogrodzie będzie dla niej stanowisko półcieniste. Przepiękne i wyróżniające się od innych odmiany to np. srebrnopopielata Metallicum, srebrno-bordowa ‘Burgundy Lace’ czy srebrna ‘Silver Falls’.
- pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris) rosnący zarówno w cieniu, półcieniu, jak i w słońcu. To jedna z najbardziej efektownych i dekoracyjnych paproci, której jasnozielone, podwójnie płonne liście tworzą okazałą kępę. Nie nadaje się do malutkich ogrodów, ponieważ szybko się rozrasta.
Paprocie ogrodowe lubią minimalizm
Czy paprocie ogrodowe wymagają szczególnej pielęgnacji? Z zasady można by odpowiedzieć, że nie. Wszak są to rośliny, które porastają powierzchnię globu od milionów lat, doskonale radząc sobie bez jakiejkolwiek ludzkiej pomocy. Trzeba jednak pamiętać, że paprocie lubią wilgoć i wprowadzając je “sztucznie” na teren swojej posesji, w suche lato będą wymagać podlewania. Ważnym jest, aby woda używana do podlewania była odstana i ogrzana przez słońce (nie powinna być zimna!)
Paprocie nie są też wielkimi miłośnikami dodatkowych smaczków, czyli nawozów, które w nadmiarze mogą prowadzić do zmiękczenia ich liści. Jeśli tylko gleba jest próchniczna, nie będzie błędem w ogóle o nich zapomnieć. W innym przypadku można od czasu do czasu dokarmić je nawozami organicznymi, mączką kostną lub kompostem.
Inaczej będzie w sytuacji, gdy paprocie ogrodowe są posadzone w doniczkach. Nawożenie ich płynnymi nawozami będzie tutaj wręcz zalecane, w dodatku wcale nierzadko – nawet raz na miesiąc.
Paprocie zimą
Zima to trudny czas dla wielu roślin ogrodowych, ale nie dla paproci! Rośliny te zazwyczaj są wytrzymałe i dobrze znoszą zimowe temperatury. Istnieją jednak wrażliwe gatunki (jak np. śledzionka skalna), pochodzące z cieplejszych obszarów, które nie są do nich przyzwyczajone. Takie okazy na wszelki wypadek lepiej okryć gałązkami iglaków (tzw. stroiszem) lub agrowłókniną przed nadejściem przymrozków.
Co może pójść nie tak? Czyli choroby i szkodniki paproci
Chociaż paprocie są dość odporne na choroby. Czasem zdarza się, że liście paproci żółkną lub brązowieją. Trzeba uważnie im się przyglądać, bowiem może być to objaw przenawożenia, nadmiernej ilości słońca, jak i chorób grzybowych – plamistości liści paproci bądź antraknozy. Zagrożenie dla nich mogą stanowić również ślimaki.
Powiększ swoje paprociowisko!
Niektóre paprocie rzeczywiście dobrze prezentują się solo, jednak trudno odmówić uroku prawdziwej paprociowej gęstwinie. Oczywiście można stworzyć ją dokupując kolejne sadzonki lub wysiewając, jednak można też pozyskać młode rośliny z tych, które już na dobre zadomowiły się u nas. Paprocie najlepiej rozmnaża się wczesną wiosną przez podział bryły korzeniowej. Jak to zrobić? Po wykopaniu rośliny, odcina się szpadlem kawałek kłącza o długości ok. 10 cm i wsadza do wybranego miejsca. W taki sposób można stworzyć przepiękne i tajemnicze zakątki w ogrodzie z ulubionych gatunków paproci.