Z tego artykułu dowiesz się:
- Czym się charakteryzuje rajska jabłoń?
- Jakie są gatunki i odmiany rajskiej jabłoni
- Jak uprawiać i pielęgnować jabłoń
- Jakie są zastosowania jabłoni w ogrodzie
- Czy owoce rajskiej jabłoni są jadalne
Rajska jabłoń – czym się charakteryzuje?
Rajska jabłoń, zwana inaczej jabłonią ozdobną, to sporych rozmiarów krzew lub niewielkich drzewko, należące do rodziny różowatych. Roślina ta pochodzi z Europy Południowej oraz z Kaukazu. Rajska jabłoń idealnie nadaje się do każdego ogrodu, ponieważ osiąga różne rozmiary – od 1 do 6 m. Wiosną, zazwyczaj w maju, drzewko zachwyca pięknym i obfitym kwitnieniem. Setki drobnych kwiatów przybierają barwę białą, różową, aż do karminowej. Atrakcyjne są też liście tych roślin, które są dość duże, jajowate, o ostrych zakończeniach i karbowanych brzegach. Co ciekawe, wyróżniają się nietypowymi, zmiennymi barwami. Na początku sezonu młode liście jabłoni rajskiej są ciemnopurpurowe, w lecie zazwyczaj prezentują się w ciemnej zieleni, a jesienią mogą przebarwiać się na żółto lub pomarańczowo.
Wraz z nadejściem jesieni drzewko obsypuje się niewielkimi, kulistymi, intensywnie czerwonymi lub pomarańczowymi owocami, czyli rajskimi jabłuszkami. Choć przypominają jabłka, są zdecydowanie mniejsze i bardziej cierpkie. W zależności od gatunku owoce utrzymują się na gałęziach przez wiele tygodni, a nawet całą zimę. Rajskie jabłuszka stanowią niezwykłą dekorację zimowego ogrodu, a także są doskonałym pożywieniem dla ptaków.
Rajska jabłoń – bogactwo gatunków i odmian
Poszczególne gatunki i odmiany rajskich jabłoni różnią się od siebie barwą kwiatów i liści, porą kwitnienia, wielkością i kolorek owoców, a także wysokością i pokrojem. Oto najpopularniejsze z nich:
- jabłoń kwiecista – jeden z najstarszych i najpopularniejszych gatunków o białych kwiatach i żółtozielonych owocach. Charakteryzuje się pokrojem drzewiastym i może osiągać nawet 8 m wysokości. Gatunek ten jest mrozoodporny i może rosnąć w każdym miejscu w ogrodzie;
- jabłoń jagodowa – rośnie wolno, dorastając do 5 m wysokości, posiada zwisającą koronę. Gatunek ten wytwarza pojedyncze białe kwiaty, które w fazie pączka mają barwę lekko różową. Ze względu na stosunkowo niewielkie rozmiary jabłoń jagodowa znakomicie nadaje się do uprawy w ogrodach i parkach, a także w donicach, balkonach czy tarasach;
- jabłoń purpurowa – mrozoodporny gatunek o różowych lub purpurowych kwiatach. Charakteryzuje się kulistymi, ciemnoczerwonymi owocami, które gęsto pokrywają pędy i zostają na nich nawet do zimy;
- jabłoń niska – gatunek o luźnym i nieregularnym pokroju, który dorasta do 2 m wysokości. Białe kwiaty średniej wielkości pojawiają się wczesną wiosną. Owoce są drobne, żółtozielone z czerwonym rumieńcem.
Spośród rajskich jabłoni wyróżnić można wiele odmian. Drzewka o pokroju wyprostowanym to ‘Dolgo’ oraz ‘Golden Hornet’. Bardziej rozłożyste korony tworzą odmiany: ‘Ola’, ‘Red Sentinel’ czy Professor Sprenger’. Wartościowe są też ‘Kobendza’ (roślina o purpurowo-karminowych kwiatach), a także odmiana ‘Makowiecki’ kwitnąca na różowoczerwono.
Przeczytaj również: 5 wczesnych odmian jabłoni, które warto mieć w swoim ogrodzie. Ich owoce są przepyszne
Największy urok rajskiej jabłoni to niewielkie, ale bardzo dekoracyjne jabłuszka Fot. 123RF/PICSEL
Rajska jabłoń – uprawa i pielęgnacja
Rajska jabłoń jest bardzo częstym elementem dekoracji zielonych przestrzeni miejskich, ponieważ nie posiada wygórowanych wymagań i jest bardzo łatwa w uprawie. Ponadto jest wystarczająco mrozoodporna. Nie boi się spadku temperatur nawet do -30 stopni Celsjusza! Mimo to świeżo posadzone sadzonki warto zabezpieczyć przed wiatrem i mrozem na zimę. Młode rośliny należy owinąć agrowłókniną lub matami słomianymi.
- Stanowisko
Rajska jabłoń wymaga dobrze nasłonecznionych stanowisk, co wpływa na prawidłowe kwitnienie i owocowanie. W miejscach ocienionych roślina będzie kwitnąć zdecydowanie mniej obficie, kolory kwiatów nie będą tak intensywne, poza tym może chorować.
- Podłoże
Drzewko akceptuje niemal każdy rodzaj gleby. Jeśli jednak chcesz, by rajska jabłoń rosła bujnie i zdrowo, a jej kwitnienie i owocowanie było niezwykle obfite, warto zapewnić roślinie jak najlepsze warunki. Należy zadbać o żyzną, piaszczysto-gliniastą i kwaśną (pH 5-6,5) ziemię, która będzie stale i umiarkowanie wilgotna.
- Podlewanie i nawożenie
Na ubogich glebach roślina wymaga regularnego podlewania i nawożenia. W okresach suszy wymaga nawadniania. W przypadku niezbyt urodzajnej gleby powinno się do niej dodać kompostu. Drzewko można dokarmiać od wczesnej wiosny aż do jesieni.
- Przycinanie
Większość odmian rajskich jabłoni samodzielnie formują ładne, kształtne korony, dlatego nie wymagają cięcia. Uprawa rośliny wymaga jedynie przycinania pielęgnacyjnego. Aby drzewko obficie kwitło i owocowało, wczesną wiosną, jeszcze przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego (do końca maja), należy usunąć suche, stare i krzyżujące się gałązki. Należy jednak zaznaczyć, że cięcie rajskiej jabłoni w późniejszym terminie osłabia kwitnienie w następnym roku. Warto również przyciąć zbyt długie pędy rośliny, które pod ciężarem owoców mogłyby się połamać. Koronę młodych roślin powinno się formować przez kilka pierwszych lat po posadzeniu.
Wiosną rajska jabłoń przepięknie zakwita. Fot. 123RF/PICSEL
- Rozmnażanie
W jaki sposób rozmnażać rajskie jabłonie? Rozmnażanie rośliny zależy od gatunku i odmiany. To drzewo rozmnaża się poprzez:
- szczepienie
- okulizację
- nasiona
- odrosty korzeniowe
- sadzonki
Jedną z najczęściej stosowaną metodą na rozmnażanie się rajskich jabłoń jest okulizacja, czyli oczkowanie. Polega na przeszczepieniu samego liściowego pąka z maleńkim fragmentem pędu szlachetnej odmiany pod pęd podkładki.
Optymalnym terminem sadzenia młodych roślin jest jesień, zwłaszcza od połowy października do początku listopada, by przed zimą miały dużo czasu na ukorzenienie się. Sadzenie rajskiej jabłoni wiosną również jest praktykowane. Sadzonki warto przechować przez zimowy okres i poczekać do wczesnej wiosny, aż ziemia rozmarznie. Warto jednak pamiętać o regularnym nawadnianiu młodych roślin, dopóki nie wytworzą silny system korzeniowy.
- Choroby i szkodniki
Rajska jabłoń może być atakowana przez choroby grzybowe, takie jak zaraza ogniowa, mączniak czy parch jabłoni. Ponadto może zachorować lub zostać zaatakowana przez szkodniki jabłoni domowych, dlatego najlepiej sadzić drzewko z dala od sadu. W przypadku, gdy na roślinie zaczną się pojawiać pierwsze oznaki chorób w postaci zmian na liściach, pędach czy owocach, należy natychmiast zastosować odpowiednią ochronę. Ważne jest, żeby nie wyrzucać do kompostownika zainfekowanych części krzewu. Pomoże to zapobiegnąć przeniesieniu chorób na inne, zasilane kompostem rośliny.
Rajska jabłoń – zastosowanie w ogrodzie
Rajska jabłoń idealnie nadaje się zarówno do dużych parków i zieleni miejskiej, jak i do małych ogródków przydomowych. Najczęściej występuje jako soliter. Ponadto drzewka można sadzić również w szpalerze przy ogrodowych ścieżkach, chodniku lub w pasie zieleni pomiędzy drogami.
Z owoców rajskiej jabłoni można robić przetwory. Fot. Pixabay
Rajska jabłoń – czy owoce są jadalne?
Rajskie jabłuszka służą nie tylko do ozdoby ogrodu. Choć wyglądem przypominają owoc popularnej jabłoni, są jednak o wiele mniejsze i ciekawe wybarwione. Czy warto się skusić na rajskie jabłuszka? Owoce te są kwaśne i cierpkie, dlatego nie nadają się do jedzenia na surowo. Jednak doskonale smakują, gdy sporządzimy z nich przetwory. Rajskie jabłuszka doskonale nadają się do na dżemy, konfitury czy galaretki. Małe, kandyzowane owoce są doskonałym dodatkiem do herbaty, a także cenione przez cukierników, którzy dekorują nimi ciasta, torty i desery. Ponadto można kisić je razem z kapustą, dobrze smakują jako pikle lub w formie pieczonej z dziczyzną. Rajskie jabłuszka warto włączyć do menu, ponieważ zawierają w sobie sporo witaminy A i C, a także węglowodanów, garbników, flawonoidów i kwasów organicznych. Dzięki zawartości antyoksydantów są stosowane w profilaktyce chorób serca i nowotworów.
Ze względu na to, że owoce rajskiej jabłoni długo utrzymują się na drzewie, są przysmakiem ptaków, m.in. drozdów, kosów, kwiczołów i jemiołuszek. Gałązki z miniaturowymi jabłkami coraz częściej są wykorzystywane jako element bukietów czy kompozycji florystycznych.