Spis treści:
- Prace, które trzeba przeprowadzać jesienią i zimą w ogrodzie
- Ochrona roślin – dlaczego trzeba usuwać opadłe liście?
- Opaski lepowe na pnie drzew – kiedy i dlaczego warto je stosować?
- Zwalczanie szkodników i chorób grzybowych w okresie jesienno-zimowym
- Zwalczanie chemiczne szkodników i chorób grzybowych
- Nawożenie drzew i krzewów późną jesienią – co warto wiedzieć
Prace, które trzeba przeprowadzać jesienią i zimą w ogrodzie
Co trzeba zrobić jesienią i zimą w ogrodzie? Większość prac, jakie czekają cię w tym okresie, jest nastawiona na ochronę roślin przed szkodnikami, chorobami grzybowymi i niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
Dlatego też przygotuj się na:
- grabienie opadłych z drzew i krzewów liści;
- dokładne oględziny drzew i krzewów, a gdy zauważysz oznaki choroby – ręczne zbieranie jaj i larw szkodników albo zwalczanie ich środkami chemicznymi;
- przyklejanie opasek lepowych na pnie drzew;
- jesienne nawożenie, które zapewni krzewom i drzewom w twoim ogrodzie ochronę przed trudnymi warunkami atmosferycznymi (stawiaj na nawozy bogate w potas i fosfor, które jednocześnie nie zawierają azotu);
- przycinanie pędów krzewów owocowych – w szczególności dotyczy to np. malin i jeżyn;
- bielenie pni drzew – te prace wykonuje się najczęściej w grudniu i styczniu (a więc przed nastaniem największych mrozów, które mogłyby uszkodzić korę drzew).
Ochrona roślin – dlaczego trzeba usuwać opadłe liście?
Czy wiesz, że grabienie opadłych liści ma nie tylko znaczenie dla wyglądu ogrodu, ale jest też czynnością, która ułatwia utrzymanie drzew i krzewów w dobrym stanie? Dlaczego? Opadłe liście (tak jak zwiędłe kwiaty i owoce) mogą być siedliskiem patogenów chorobotwórczych, bakterii i szkodników. Im dłużej pozostaną na ziemi, tym większa szansa, że szkodniki lub choroby zaatakują drzewa.
W szczególności dotyczy to chorób takich jak brunatna zgnilizna, parch gruszy i jabłoni, antraknoza (dotyka głównie orzecha włoskiego) czy plamistość liści (narażone są na nią zwłaszcza gatunki drzew pestkowych). W zeschłych liściach mogą przetrwać także niektóre szkodniki – np. mszyce.
Jeśli więc na drzewach i krzewach zauważyłeś wcześniej oznaki chorób lub bytowania szkodników, dokładnie usuń wszystkie zeschłe liście, kwiaty i owoce. Najlepiej będzie wyrzucić je lub spalić.
Jeśli jednak drzewa i krzewy w twoim ogrodzie były zdrowe, nie musisz całkowicie pozbywać się opadniętych liści. Zgrab je i umieść w kompostowniku! Kompost wykorzystasz następnie do ściółkowania gleby albo zasilania roślin ozdobnych, krzewów, drzew oraz warzyw.
Przeczytaj również: Jak wykorzystać opadłe liście z pożytkiem dla ogrodu? Zrób z nich ziemię liściową!
Ziemia liściowa powstaje na skutek rozkładu liści drzew i krzewów ozdobnych oraz owocowych. Fot.123RF.com
Opaski lepowe na pnie drzew – kiedy i dlaczego warto je stosować?
Kiedy opadną wszystkie liście z drzew, a ty dokładnie je wygrabisz, to wcale nie oznacza, że drzewa do wiosny są bezpieczne! Niektóre szkodniki, takie jak np. piędzik przedzimek, nasionnica czy zimówek ogołotniak, wciąż stanowią dla nich zagrożenie.
Najprościej pozbyć się tych szkodników (i zagrożenia dla drzew, które mogą spowodować), wykorzystując specjalne opaski lepowe na pnie drzew. Są one z dwóch stron pokryte klejem, dzięki czemu łatwo umieścić je we właściwym miejscu. Klej po zewnętrznej stronie opasek ułatwia wyłapywanie wędrujących po pniu drzewa szkodników. Dotyczy to np. pozbawionych skrzydeł samic wspomnianego piędzika przedzimka, które wspinają się po pniach drzew, aby w okolicach pąków, w górnej części konarów, złożyć jaja.
Zamiast opasek lepowych możesz zastosować także opaski wykonane z tektury falistej. Skuteczność obydwu tych sposobów jest do siebie zbliżona.
Zwalczanie szkodników i chorób grzybowych w okresie jesienno-zimowym
Na przełomie października i listopada, kiedy z drzew i krzewów opadną już wszystkie liście, dokładnie sprawdź stan roślin. Może okazać się, że znajdziesz na nich ślady bytowania szkodników – albo wręcz owady w różnym stadium rozwoju. Gdzie szukać?
Dokładnie przyjrzyj się korze na pniach drzew – w jej szczelinach mogą znajdować się jaja niektórych szkodników. Czasem zauważysz tam także dorosłe owady. Sprawdź też, jak wyglądają gałęzie drzew i krzewów. Szczególnie dokładnie przyjrzyj się miejscom, w których pędy są pęknięte, albo tam, gdzie wyrastają z nich pąki.
Jeśli problem nie jest duży, skuteczną (i bardzo ekologiczną!) metodą będzie ręczne zbieranie jaj i larw szkodników. Załóż ochronne rękawice, weź słoik lub wiaderko i bardzo dokładnie przeglądaj zagrożone miejsca. Postaraj się zebrać wszystkie larwy, jaja oraz dorosłe owady, a potem zniszcz je. W ten sposób zabezpieczysz drzewa i jednocześnie nie dopuścisz do dalszego rozwoju problemu.
Zwalczanie chemiczne szkodników i chorób grzybowych
Czasem ręczne zbieranie jaj i larw szkodników nie wystarcza. Jeśli w twoim ogrodzie zadomowiło się naprawdę dużo owadów albo na konarach i pniach drzew zauważyłeś oznaki chorób grzybowych, sięgnij po mocniejsze środki. Zwalczanie chemiczne w okresie bezlistnym owadów i patogenów daje zwykle szybkie i bardzo dobre rezultaty!
Najlepszą porą na zwalczanie szkodników jest późna jesień, kiedy temperatury w ciągu dnia wciąż utrzymują się powyżej 6 °C. Wybierz preparaty na bazie oleju parafinowego i dokładnie opryskaj nimi całe rośliny. Upewnij się, że rozpyliłeś preparat na całej powierzchni drzew i krzewów – dzięki temu pokryje on cienką powłoką ciała wszystkich owadów i skutecznie je wyeliminuje.
Preparaty na bazie oleju parafinowego sprawdzą się także przy zwalczaniu chorób grzybowych – np. popularnej pleśni, która często atakuje zarówno drzewa ozodobne, jak i owocowe.
Wielu doświadczonych ogrodników późną jesienią decyduje się także na oprysk drzew owocowych roztworem mocznika. Taki zabieg, wykonywany zwłaszcza profilaktycznie, zmniejsza ryzyko rozwoju chorób grzybowych. Mocznik przyspiesza rozpad materii organicznej (czyli np. liści), co sprawia, że nawet niewidoczne gołym okiem zarodki grzybów nie mają gdzie przezimować. Kolejnego roku nie będą się więc rozwijać i atakować drzew w na twojej posesji.
Nawożenie drzew i krzewów późną jesienią – co warto wiedzieć
Właściwe dbanie o krzewy i drzewa w okresie bezlistnym to nie tylko ręczne zbieranie jaj i larw szkodników czy umieszczanie opasek lepowych na pniach drzew. Znaczenie ma także właściwe nawożenie roślin. W tym celu wykorzystaj wspomniane już nawozy bogate przede wszystkim w potas i fosfor. Zwiększą one odporność drzew na trudne zimowe warunki. Unikaj natomiast nawozów na bazie azotu (wyjątkiem jest 5% roztwór mocznika stosowany jako oprysk). Azot sprawdza się świetnie wykorzystywany w cieplejszych porach roku – jesienią jednak może przyczynić się do osłabienia mrozoodporności drzew i krzewów.
Początkującym ogrodnikom i sadownikom zaleca się stosowanie uniwersalnych nawozów jesiennych albo mączki bazaltowej – działanie tych preparatów jest podobne.
Przeczytaj również: Podlewanie i nawożenie drzew owocowych jesienią. Po co podlewać drzewa owocowe i czym je nawozić?
Prace ogrodowe nie kończą się wraz z opadnięciem z drzew i krzewów liści. Zimą wciąż trzeba dbać o zasadzone rośliny! Tylko całoroczna pielęgnacja ozdobnych oraz owocowych gatunków przyniesie w pełni satysfakcjonujące rezultaty i sprawi, że twój ogród zawsze będzie dla ciebie powodem do dumy!