Spis treści:
- Kiedy przesadzać siewki?
- Co daje pikowanie roślin?
- Jakie rośliny trzeba pikować?
- Bezpieczne sposoby na przesadzanie siewek
Kiedy przesadzać siewki?
W ogrodnictwie często podaje się orientacyjne terminy pikowania, takie jak połowa marca czy przełom marca i kwietnia, jednak należy traktować je raczej jako punkt wyjścia niż ścisłą regułę. Tempo wzrostu siewek zależy bowiem od wielu czynników: gatunku rośliny, temperatury otoczenia, poziomu nasłonecznienia oraz wilgotności powietrza. Siewki trzymane na ciepłym i dobrze oświetlonym parapecie mogą być gotowe do przesadzania nawet tydzień lub dwa wcześniej niż te, które rozwijają się w chłodniejszym, zacienionym miejscu. Dlatego, zamiast opierać się na dacie w kalendarzu, lepiej kierować się obserwacją roślin i reagować zgodnie z ich rzeczywistym rozwojem.
Najpewniejszym sygnałem, że siewki są gotowe do pikowania, jest pojawienie się dwóch lub trzech liści właściwych, które wyrastają ponad liścienie. U większości roślin ten etap przypada na okres między drugim a szóstym tygodniem od wysiewu, choć w praktyce może się to różnić w zależności od warunków uprawy. Zbyt wczesne przesadzanie niesie ryzyko uszkodzenia młodego, jeszcze słabo rozwiniętego systemu korzeniowego, natomiast zbyt późne skutkuje nadmierną konkurencją o światło, przestrzeń i składniki pokarmowe. Gęsto rosnące siewki zaczynają się wyciągać, a ich wzrost staje się nieregularny, co osłabi je na dalszym etapie rozwoju.
Zdarza się też, że trzeba zareagować wcześniej – zanim liście właściwe w pełni się rozwiną. Dzieje się tak w przypadku roślin szczególnie wrażliwych na przegęszczenie, które szybko reagują wydłużonym wzrostem i utratą intensywnej barwy. Jeśli zauważalne jest splątanie korzeni, nie warto zwlekać, ponieważ ich rozdzielenie może być później trudne i bardziej inwazyjne. Wcześniejsze pikowanie bywa konieczne zwłaszcza przy pomidorach, sałacie i bazylii, które nie tolerują ciasnego sąsiedztwa. Odmiennie należy postępować z gatunkami źle znoszącymi przesadzanie (np. ogórki i dynie), które lepiej rozwijają się bez naruszania systemu korzeniowego i powinny pozostać w tym samym pojemniku tak długo, jak to możliwe.
Przeczytaj również: Zalety uprawy z rozsady. Jakie warzywa najlepiej uprawiać z rozsady?
Co daje pikowanie roślin?
Zabieg pikowania umożliwia rozwój silniejszego systemu korzeniowego oraz ogranicza ryzyko niekontrolowanego wydłużania się pędów. Przenosząc siewki do osobnych pojemników, ogrodnik zapewnia im przestrzeń, światło i dostęp do składników odżywczych, których zaczyna brakować w zatłoczonych skrzynkach. W rezultacie młode rośliny rosną niższe, bardziej zwarte, a ich łodygi stają się sztywniejsze i mniej podatne na wyleganie.
Pikowanie to również etap selekcji, który pozwala na wybranie do dalszej uprawy wyłącznie najlepiej rokujących siewek. Podczas przesadzania można dokładnie ocenić stan każdej rośliny i odrzucić te, które są wyraźnie osłabione, zdeformowane lub zbyt małe w porównaniu do reszty. To szczególnie przydatne przy dużej liczbie wysianych nasion i ograniczonej przestrzeni. Zamiast inwestować czas i zasoby w każdą siewkę, ogrodnik może skupić się na najmocniejszych egzemplarzach. Pozostałe, jeśli nie nadają się do dalszego rozwoju, trafiają zazwyczaj na kompost lub są przesadzane warunkowo, z myślą o ewentualnym wykorzystaniu później.
Najpewniejszym sygnałem, że siewki są gotowe do pikowania, jest pojawienie się dwóch lub trzech liści właściwych. Fot. Ekaterina Markelova/CanvaPro
Kolejnym aspektem jest zapobieganie chorobom oraz problemom związanym z niewłaściwym przepływem powietrza. Zbyt duże zagęszczenie młodych roślin w pojemniku zbiorczym sprzyja rozwojowi pleśni, zgorzeli siewek czy innych patogenów, które łatwo przenoszą się między pobliskimi osobnikami. Rozdzielenie sadzonek redukuje to ryzyko, a jednocześnie zapewnia lepszą wentylację i warunki do dalszego, stabilnego rozwoju.
Przeczytaj też: Wielozadaniowy oprysk do drzew i krzewów owocowych. Naturalny, bez chemicznych wspomagaczy
Jakie rośliny trzeba pikować?
Nie wszystkie siewki wymagają pikowania, jednak wiele gatunków uprawianych w polskich ogrodach odnosi z tej praktyki wyraźne korzyści. Wśród warzyw szczególnie dobrze na przesadzanie reagują pomidory, papryka, sałaty, brokuły i kalafiory. Zioła takie jak bazylia, majeranek czy oregano również lepiej się rozwijają, gdy zostaną odpowiednio wcześnie przeniesione do osobnych doniczek. W przypadku roślin ozdobnych zabieg ten poleca się m.in. dla szałwii błyszczącej, petunii i lobelii – gatunków jednorocznych, które bez odpowiedniej przestrzeni gorzej się krzewią i mniej obficie kwitną.
Istnieje jednak grupa roślin, które źle znoszą rozdzielanie na wczesnym etapie wzrostu i w ich przypadku pikowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku. Dotyczy to zwłaszcza gatunków tworzących palowy system korzeniowy, takich jak mak polny, łubin czy nasturcja. U tych roślin przerwanie głównego korzenia, nawet częściowe, skutkuje zahamowaniem wzrostu lub obumarciem siewki. Unika się również pikowania warzyw dyniowatych, np. ogórków, cukinii, dyń i kabaczków, które lepiej wysiewać od razu do większych pojemników, gdzie mogą spokojnie się rozwijać aż do momentu przeniesienia do gruntu.
Przeczytaj też: Możesz siać wiosną do gruntu lub uprawiać w donicy. Kozieradka - wymagania i właściwości
Warto więc już na etapie planowania wysiewu ustalić, które gatunki będą wymagały późniejszego rozdzielania, a które należy wysiewać rzadziej lub bezpośrednio do doniczek docelowych. Jeżeli to nasza pierwsza uprawa, dokładnie sprawdźmy wymagania wybranego gatunku. Istnieje bowiem wiele roślin, takich jak rzodkiewka czy marchew, które wysiewa się bezpośrednio do gruntu i pozostawia bez naruszania. Przesadzanie w ich przypadku jest nie tylko zbędne, ale wręcz niewskazane.
Nie pikuje się siewek marchwi i cukinii. Fot. Kristin Colwell/michał 812/CanvaPro
Bezpieczne sposoby na przesadzanie siewek
Aby ograniczyć ryzyko uszkodzeń podczas pikowania, warto rozpocząć od odpowiedniego przygotowania stanowiska pracy. Podłoże należy zwilżyć kilka godzin przed zabiegiem. Wilgotna ziemia ułatwia wyjmowanie siewek i minimalizuje ryzyko rozerwania delikatnych korzeni. Do samego przesadzania najlepiej użyć cienkiego patyczka, specjalnego pikownika lub kuchennego widelca – narzędzia te pozwalają unieść siewkę za liść właściwy, bez dotykania łodyżki. Równolegle trzeba przygotować pojemniki z lekkim, przepuszczalnym podłożem i warstwą drenażu, np. z keramzytu, by zapewnić korzeniom dostęp do powietrza i zapobiec ich gniciu.
Przeczytaj również: Rośliny, które odstraszają krety i nornice. Uwolnisz ogród od gryzoni
W momencie przenoszenia siewki kluczowe jest odpowiednie ułożenie korzeni w nowym pojemniku. Powinny zostać umieszczone w naturalnej, rozpostartej pozycji, bez podwijania i bez nadmiernego ściskania. Jeżeli korzenie są zbyt długie i nie mieszczą się w dołku, można je nieco skrócić, ale tylko w przypadku gatunków, które dobrze znoszą taki zabieg. Rośliny z palowym systemem korzeniowym, takie jak nasturcje czy łubiny, nie powinny być traktowane w ten sposób, ponieważ będą miały poważne problemy z regeneracją. Gdy korzenie kilku siewek są ze sobą splątane, można posłużyć się ołówkiem, wykałaczką lub patyczkiem do szaszłyków, by delikatnie rozdzielić je bez szarpania i uniknąć uszkodzenia.
Prawidłowo przesadzone i dobrze pielęgnowane siewki znacznie lepiej znoszą późniejsze przesadzanie do gruntu. Fot. pundapanda/CanvaPro
Ostatni etap to stworzenie młodym roślinom warunków sprzyjających adaptacji do nowego środowiska. Pikowane siewki najlepiej ustawić w miejscu ciepłym, jasnym, ale osłoniętym przed bezpośrednim słońcem i przeciągami. Do podlewania należy używać zraszacza lub delikatnej konewki – silny strumień wody może wypłukać podłoże i naruszyć świeżo osadzone korzenie. Przez pierwsze dni warto obserwować, czy sadzonki nie wykazują oznak stresu, takich jak więdnięcie, zahamowanie wzrostu czy zmiana koloru liści. Prawidłowo przesadzone i dobrze pielęgnowane siewki znacznie lepiej znoszą późniejsze przesadzanie do gruntu oraz zabiegi hartowania przed sadzeniem na ostateczne miejsce.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Podlewaj, zanim przesadzisz. Sadzonki pomidorów będą miały silne łodygi i mocne korzenie
Rzodkiewka będzie duża i wyjątkowo smaczna. Weź z kuchni i zrób miksturę do podlewania
Czego potrzebują hosty na wiosnę? Podsyp je, by rozwinęły piękne liście