Mikoryza – czy warto ją stosować w ogrodzie?

Spis treści:

• Co to jest mikoryza?
• Rodzaje i zastosowanie mikoryzy
• Po co stosować mikoryzę?
• Jak stosować szczepionkę mikoryzową?
• Ile kosztuje mikoryza?

Co to jest mikoryza?

Nazwa mikoryza, czyli inaczej mykoryza, wzięła się od dwóch greckich słów: mykos (grzyb) i rhiza (korzeń). Co to jest mikoryza? To zjawisko polega na symbiozie między roślinami oraz grzybami, które znajdują się w podłożu. W większości przypadków jest to symbioza mutualistyczna. W jej ramach gatunki czerpią obopólne korzyści i po prostu ze sobą współpracują, wymieniając się niezbędnymi substancjami. Lepiej rosną, jeśli znajdują się obok siebie. Przy tym powierzchnia chłonna dla rośliny znacznie się zwiększa.

W naturalnym środowisku, np. lesie, mikoryza zachodzi naturalnie, a rośliny dobierają się same. Co ważne, są to niepatogeniczne grzyby (czyli takie, które nie przenoszą chorób). Nawet 80–85% wszystkich roślin z całego świata bierze udział w procesie mikoryzy. Nie jest to więc zjawisko rzadkie. 

Dlaczego zatem w przydomowym ogrodzie trzeba najczęściej samodzielnie zastosować szczepionkę mikoryzową? Bardzo trudno stwierdzić, czy w ogródku występuje mikoryza. W większości przypadków zostaje ona zniszczona np. przez wykopy (podczas budowy domu), gruz, wapno czy stosowanie chemicznych środków ochrony i nawozów. Później mikoryza zwykle samodzielnie się nie odtwarza, dlatego roślinom trzeba pomóc!

Rodzaje i zastosowanie mikoryzy

Istnieje kilka rodzajów mikoryzy. W ogrodzie stosuje się zwykle grzybnię dopasowaną do tego, jakie gatunki mają lepiej rosnąć. Dzięki temu połączone zostaną rzeczywiście te rośliny i grzyby, które żyją ze sobą w symbiozie.

Standardowo istnieją:

• Endomikoryza (mikoryza arbuskularna) – najpopularniejsza. Strzępki grzyba przenikają do rośliny. Sprawdza się w przypadku takich roślin jak niektóre iglaki (np. tuje, cisy, jałowce), drzewa i krzewy owocowe (np. jabłonie, grusze, agrest, porzeczki, winorośl), niektóre drzewa, krzewy i kwiaty ozdobne (np. róża, pelargonia, jarzębina, klon) oraz warzywa (np. pomidory, ogórki, papryka).
  
  
• Ektomikoryza – strzępki grzybni oplatają korzenie. To rozwiązanie wykorzystywane jest głównie w przypadku drzew (np. wierzba, leszczyna, dąb, sosna, świerk, kasztanowiec).
  
  
• Ektendomikoryza (mikoryza erikoidalna) – strzępki grzybni przenikają do rośliny oraz oplatają korzenie. Ten rodzaj mikoryzy jest stosowany w przypadku wrzosowatych, borówek, rododendronów, azalii i żurawiny.
  
  
• Mikoryza storczykowa – naturalnie storczyki i orchidee nie mogą bez tego rodzaju grzybów w ogóle rosnąć.

Jak aplikować grzyby mikoryzowe? Jeśli chcesz zastosować mikoryzę w swoim ogrodzie, najlepiej sprawdzić opakowanie i ulotkę preparatu. Niektóre z roślin mogą potrzebować różnych typów grzybów. Konkretny produkt jest zatem przeznaczony do określonych gatunków – prawidłowy dobór mikoryzy to klucz do tego, żeby efekty były widoczne.

Przeczytaj również: Uprawa współrzędna warzyw. Sąsiedztwo wysiewanych i sadzonych roślin w warzywniku

Po co stosować mikoryzę?

Na czym dokładnie polega działanie grzybów oraz ich symbioza z roślinami? Po co stosować mikoryzę? Grzyby pobierają od rośliny produkty, których same nie mogą wytworzyć, m.in. cukry. W zamian za to strzępki grzyba zaopatrują swoich partnerów (np. drzewa, krzewy, kwiaty) w różnego rodzaju związki mineralne, np. fosfor czy azot – przede wszystkim dzięki temu, że sięgają dalej niż korzenie i mogą czerpać składniki z innych partii gleby. A to jeszcze nie wszystko.

Zalety stosowania mikoryzy są nieocenione! Dzięki niej rośliny:

• rosną szybciej i bujniej, mają więcej kwiatów lub plonów – ponieważ uzyskują dostęp do dodatkowych substancji odżywczych i lepiej chłoną wodę;
• są zdrowsze i chronione przed wieloma chorobami (np. fuzariozą i fytoftorozą) – grzyby wydzielają substancje, które mają charakter antybiotyków;
• są odporniejsze na czynniki zewnętrzne, np. suszę, przesadzanie, niekorzystne pH czy nadmiar wody.

Po co stosować mikoryzę w przydomowym ogródku? Inną z korzyści jest fakt, że dzięki temu naturalnemu rozwiązaniu znacznie spada zapotrzebowanie na nawozy i inne środki, w tym chemiczne. To bezpieczniejsza, zdrowsza i tańsza opcja, a przy tym zajmuje niewiele czasu. Jak to możliwe? Jeśli raz zastosujesz szczepionkę, procesu nie trzeba już powtarzać.

Czasami może się również zdarzyć, że pod różnymi drzewami wyrosną… grzyby jadalne! Dzieje się tak np. w przypadku sosen oraz innych iglaków. Chociaż nie jest to standardem, u wielu osób mikoryza wywołuje obecność właśnie tego typu gatunków, które zwykle znajdują się tylko w lesie.

Jak stosować szczepionkę mikoryzową?

Pierwszym krokiem jest wybór odpowiedniego preparatu dla twoich roślin. Masz do wyboru różne grzyby, które działają przede wszystkim na:

• trawnik;
• rośliny wrzosowate;
• storczyki;
• iglaki i drzewa liściaste;
• warzywa oraz drzewa i krzewy owocowe.

Kiedy i jak stosować szczepionkę mikoryzową? Endomikoryza (czyli wersja, która jest najczęściej wykorzystywana) zwykle występuje w formie granulatu. Można go używać na sucho lub stworzyć rozwór z wodą. Jak aplikować grzyby mikoryzowe? 

Najskuteczniejszym rozwiązaniem jest zamoczenie korzeni rośliny jeszcze przed zasadzeniem w glebie. Możesz również nasypać granulat do rowka w ziemi albo do doniczki i posadzić rośliny. A co w sytuacji, gdy wszystko już rośnie i znajduje się w podłożu? Wówczas wystarczy wysypać lub wylać w pobliże korzeni odpowiednią ilość mikoryzy – najlepiej przy pomocy specjalnej strzykawki (aplikatora).

Niektóre preparaty (ektomikoryza i ektendomikoryza) składają się z dwóch części: suchego nośnika oraz izolatów grzybów w płynie. Wystarczy wymieszać je z odpowiednią ilością wody. Dzięki temu stworzysz roztwór, który można wykorzystać w ogrodzie czy na balkonie. Stosuje się go tak samo, jak ten opisany wcześniej – moczy korzenie lub aplikuje bezpośrednio do gleby.

Istnieją również inne formy mikoryzy, np. żywa grzybnia czy żel. Wybierz więc taki produkt, który będzie dla ciebie najłatwiejszy w użyciu! Pierwsze efekty zastosowania mikoryzy są widoczne zwykle po kilku miesiącach.

Ile kosztuje mikoryza?

To, ile kosztuje mikoryza, zależy przede wszystkim od producenta, wielkości opakowania oraz rodzaju grzybów. Wbrew pozorom to rozwiązanie jest jednak naprawdę tanie! Tym bardziej że wystarczy zaaplikować szczepionkę tylko raz podczas życia rośliny – a później cieszyć się efektami.

Zwykle standardowe opakowanie preparatu do sporządzenia roztworu kosztuje ok. 25–50 zł za 100 g/ml. To wystarcza najczęściej na kilkadziesiąt mniejszych roślin lub kilka dużych. Wszystko zależy jednak od producenta, stosowanej dawki i wielu innych czynników.

Istnieje sporo zalet stosowania mikoryzy. To bezpieczny, stosunkowo tani i szybki sposób, żeby zadbać o swój ogród. Zastosowanie szczepionki jest przy tym naturalne – grzyby i rośliny żyją w symbiozie już od milionów lat! Jeśli szukasz rozwiązania zgodnego z naturą, wypróbuj mikoryzę i ciesz się przepięknym ogrodem oraz obfitymi plonami.

Przeczytaj również: Tej nie kocham, tej nie lubię... Tych roślin absolutnie nie sadź obok siebie!