Spis treści:
- Choroby świerków – najczęstsze przyczyny
- Najczęściej spotykane choroby świerków
- Najczęściej spotykane szkodniki na świerkach
- Zapobieganie chorobom świerków
Choroby świerków – najczęstsze przyczyny
Świerki są drzewami, które doskonale rosną w polskich warunkach. Wytrzymują bardzo niskie temperatury i silne wiatry. Z powodzeniem radzą sobie nawet w wysokich pasmach górskich. Jednak nawet tak silne drzewa mogą paść ofiarą szkodników i patogenów. Tak często zdarza się, gdy iglaki zostały uszkodzone przez działanie czynników zewnętrznych, takich jak mróz, susza czy brak odpowiedniej ilości minerałów w podłożu.
Innymi przyczynami rozwoju chorób są:
- niewłaściwe warunki do rozwoju, czyli podmokła, zimna ziemia lub stanowisko, na którym roślina narażona jest na duże i nagłe wahania temperatur,
- nadmierne zagęszczenie drzew i zraszanie ich wieczorem.
Choroby świerka bardzo łatwo zauważyć. Wiele z nich objawia się zmianą koloru gałęzi, dziwnym nalotem na igłach czy zahamowaniem rozwoju. Jednak symptomy zależą w dużej mierze od rodzaju patogenu lub szkodnika
Przeczytaj również: Kiedy i czym nawozić świerki? Poznaj zasady jesiennego i wiosennego nawożenia iglaków
We wrześniu i październiku do zasilania świerków należy używać nawozów jesiennych. Fot. 123RF.com
Najczęściej spotykane choroby świerków
Rozpoznanie choroby świerka we wczesnym stadium jest niezwykle ważne. Dzięki temu można zastosować odpowiedni preparat i uratować drzewko przed obumarciem. Aby tak było, warto poznać najczęstsze choroby, które dotykają świerków. Są to np.:
- osutka świerka – tę chorobę powoduje grzyb Lophodermium. Celem jego ataku są zazwyczaj młode, kilkuletnie drzewka, ale jego ofiarą mogą paść także kilkunastoletnie okazy. Objawy zakażenia pojawiają się zazwyczaj wiosną. Wtedy igły pokrywają się pojedynczymi plamami w brązowym kolorze, które z czasem przenoszą się na całe gałęzie. Z kolei jesienią na ich miejscu pojawiają się czarne owocniki grzyba. Co ciekawe – drzewo nie traci igieł mimo zachorowania, jednak staje się słabe i podatne na uszkodzenia np. przez wiatr. Aby wyleczyć świerka z osutka, należy zastosować oprysk preparatem ze składnikami przeciwgrzybiczymi 2 razy co 10 dni. Następnie należy powtórzyć zabieg wiosną, co 2 tygodnie, jeśli jest wilgotno;
- fytoftoroza – bardzo groźna choroba grzybopochodna, która prowadzi do całkowitego zniszczenia drzewa. Walka z patogenami jest bardzo trudna i często wymaga wykopania okazu i użycia mocnych środków przeciwgrzybiczych, które zwalczą ich rozwój w ziemi. Fytoftoroza objawia się żółknięciem, a następnie brązowieniem pędów po jednej stronie świerku. Kolejnym symptomem jest zgnilizna, która występuje na dole pnia, a z czasem postępuje ku górze. Mogą być widoczne również chore tkanki. Młode okazy można próbować uratować przez drastyczne cięcie i intensywne opryski środkami przeciwgrzybiczymi. Starsze należy spalić, a ziemię odkazić. Profilaktycznie należy opryskać także sąsiednie świerki;
- brązowienie igieł świerka– jedna z najczęstszych chorób świerka srebrnego. Wywołują ją grzyby, takie jak Rhizosphaera kalkhoffii, Lophoderimium macrosporum, Lophoderimium piceae. Na początku objawia się żółtymi plamami, które potem zmieniają kolor na brązowy. Na koniec zarażone igły opadają. Z czasem może dojść do obumierania całych pędów, co nie jest bezpieczne dla osób, które poruszają się w otoczeniu świerka. Grzyby utrzymują się na igłach, nawet po opadnięciu, dlatego wszelkie śmieci z drzewa najlepiej zebrać i spalić, aby nie doszło do rozprzestrzenienia się choroby na inne okazy. Aby zwalczyć brązowienie igieł świerka, należy zastosować oprysk z preparatów grzybobójczych dwukrotnie w odstępie 10-14 dni.
Jednocześnie należy pamiętać, że nie każde brązowienie igieł oznacza atak grzybów. Zmiana ich koloru może być wywołana także przez tzw. suszę fizjologiczną, czyli zjawisko, do którego najczęściej dochodzi zimą, gdy roślina przez zbyt niskie temperatury nie jest w stanie pobrać z ziemi wody. Aby temu zapobiec, należy podlewać okazy do późnej jesieni, a także zimą w cieplejsze dni.
Najczęściej spotykane szkodniki na świerkach
Grzyby to nie jedyne co zagraża dostojnym świerkom. Drzewa mogą paść także ofiarą szkodników, które często przenoszą się na nie z innych roślin. Wśród najbardziej popularnych wymienia się:
- mszycę świerkową zieloną – niewielkie owady, które można najczęściej znaleźć na spodniej części igieł. Żerują w dużych skupiskach i zazwyczaj skupiają się na młodych częściach pędów powodując ich obumieranie, a przez to zatrzymanie wzrostu całego drzewa. Mszyce na świerku pozostawiają także jasne plamy, które sprawiają, że drzewo wygląda jakby miało paski. Najlepszym sposobem, aby się pozbyć tego szkodnika jest odpowiedni preparat owadobójczy,
- przędziorka sosnowca – drobny pajęczak, który żeruje głównie wewnątrz korony na starszych pędach. Jego najbardziej charakterystycznym objawem są mozaikowate plamy na igłach, żółknięcie ich i opadanie. Pozostawia po sobie także niewielkie pajęczynki oraz bursztynowe jajeczka, które można zobaczyć na niektórych gałęziach zimą. Jeśli zauważyłeś obecność przędziorka na swoim świerku, wczesną wiosną zastosuj oprysk produktem owadobójczym, a w okresie wegetacyjnym, czyli od maja do czerwca, środkami przędiorkobójczymi. Pamiętaj, żeby z tym nie zwlekać – pojawienie się pajęczynek to ostatnie stadium zainfekowania rośliny,
- ochojniki świerkowo-modrzewiowe – szkodniki z gatunku mszyc. To drobne owady, których ciałka są pokryte białym, woskowym nalotem. Ich głównym celem ataku są modrzewie, ale można spotkać je także na młodych okazach świerka. Oznaką występowania ochojników są galasy, czyli patologiczne narośla, które mają kremowy kolor i podłużny kształt. Wyglądają dość nieestetycznie, przez co cała roślina nie prezentuje się zbyt dobrze. Dodatkowo osłabiają wzrost rośliny, przez co mimo starań nie osiągnie ona imponujących wymiarów. Jedynym sposobem, aby się ich pozbyć jest ręczne usuwanie galasów, zanim wyklują się z nich mszyce. Można także zastosować oprysk, który niweluje dorosłe osobniki oraz oblepia narośla powodując uduszenie się owadów.
Najlepszym sposobem na zwalczenie szkodników jest zastosowanie odpowiedniego preparatu, który nie tylko je zniszczy, ale także odstraszy. Pamiętaj, żeby działać szybko, zanim pasożyty wyrządzą zbyt duże szkody.
Zapobieganie chorobom świerków
Uprawiasz wspaniałe okazy, takie jak np. świerk conica? Choroby mogą zniszczyć jego wspaniały pokrój i sprawić, że z pięknej ozdoby stanie się drzewem, które będzie szpecić okolicę. Aby temu zapobiec należy:
- zadbać o odpowiednie stanowisko dla rośliny – świerki najlepiej rosną w żyznej, świeżej, przepuszczalnej i wilgotnej glebie, gdzie ich korzenie mogą swobodnie się rozwijać. Jeśli gleba będzie podmokła, zbita i twarda, istnieje ryzyko, że drzewo zacznie się przechylać pod wpływem wiatru. W skrajnych przypadkach może się nawet przewrócić!
- posadzić iglaka w słonecznym miejscu – duża ilość światła jest niezbędna do tego, aby igły świerku mogły pięknie się wybarwić. Zapobiega to także gromadzeniu się wilgoci, a przez to wystąpieniu zgnilizny.
Warto szczególnie dbać o nawodnienie gleby wokół świerka, ponieważ drzewo jest dość wrażliwe nawet na okresowe susze.
Codziennie oglądaj igły swojego świerka, a dzięki temu uda Ci się odpowiednio wcześnie wykryć groźne choroby i szkodniki, które mogłyby zniszczyć dekorację ogrodu. Szybka reakcja to gwarancja sukcesu!
Przeczytaj również: Pajęczyny na iglakach - co to jest i jak zwalczać? Jak poradzić sobie z problemem przędziorków w ogrodzie?
Grzyby na odporność. Nie chodzi o zwykłe pieczarki na INTERIA.TV.