Niszczą ogród i sad. Jak walczyć z majowymi chorobami i szkodnikami?

Z artykułu dowiesz się o takich chorobach i szkodnikach, jak:

• Borecznik rudy
• Mszyce
• Mrówki 
• Chrabąszcz majowy 
• Bruzdownica pędówka (Ardis brunniventris) i zwiot różany (Cladardis elongatula) 
• Drobna plamistość liści i brunatna zgnilizna drzew pestkowych 
• Szara pleśń 
• Rdza 

Maj jest idealnym miesiącem na to, by spędzić więcej czasu na leżaku w ciepłym słońcu, przyglądając się efektom swojej dotychczasowej pracy. Prace ogrodowe w głównej mierze ograniczają się do podtrzymywania dobrej kondycji roślin i ochrony przed szkodnikami oraz chorobami. Czego możesz się spodziewać? Przedstawiamy kilkanaście z nich. 

• Borecznik rudy 

Jeśli twój ogród sąsiaduje z lasem, a pośród uprawianych przez Ciebie iglastych drzew rośnie sosna, uważaj na borecznika rudego (Neodiprion sertifer). Jego larwy wylęgają się wiosną z jaj. Żywią się igłami lub korą na młodych pędach. W czerwcu wędrują w głąb ziemi, gdzie otulają się w kokony i przepoczwarzają. Choć jego niekorzystny wpływ ogranicza się zwykle do pogorszenia wyglądu rośliny, czasem może prowadzić także do ich zamierania. 

Larwy borecznika widać dobrze w maju, dlatego to najlepszy okres na mechaniczne usuwanie tego szkodnika. W walce z nim można również posiłkować się preparatami na bazie oleju parafinowego lub insektycydów zawierających deltametrynę. 

Borecznik rudy Fot. 123RF/PICSEL

• Mszyce 

Ogród nie mógłby być sobą, gdyby nie znalazły się w nim od czasu do czasu mszyce. Pluskwiaki te żerują stadnie na wielu różnych roślinach, pokrywając liście i pędy spadzią miodową, przyciągającą mrówki. Pomimo niewielkich rozmiarów, to prawdziwe opijusy! W ciągu godziny potrafią wyssać z rośliny taką ilość soku, która odpowiada ⅓ ich masy. Ich żerowanie skutecznie osłabia rośliny i zwiększa ich podatność na choroby. Jeśli zadomowią się np. na porzeczce, spowodują również znacznie zmniejszone plony owoców. 

Jak sobie z nimi poradzić? Do wyboru są zarówno środki chemiczne, jak i naturalne preparaty sporządzone z pokrzywy, krwawnika czy mniszka lekarskiego.  

Przeczytaj również: 7 przepisów na ekologiczne opryski na mszyce. Tak pozbędziesz się szkodników z ogrodu

Mszyce uszkadzają wszystkie części rośliny i produkują spadź Fot. 123RF/PICSEL

• Mrówki 

Tam gdzie są mszyce, często pojawiają się mrówki zwabione słodką spadzią. Póki nie wyrządzają szkód, można pozostawić je w spokoju. Jeśli jednak doprowadzają do uszkodzeń systemów korzeniowych roślin (w tym także trawy) lub zaczynają podjadać pędy roślin, warto ograniczyć ich populację. Można w tym celu skorzystać z domowych preparatów na bazie octu, sypkiej sody oczyszczonej czy boraksu. Najbardziej skuteczne jest działanie u źródła, tj. tam, gdzie mrówki mają swoją królową i tam, gdzie spacerują. Dopiero jeśli naturalne metody zawiodą, zastosuj środki owadobójcze.

Przeczytaj również: Te rośliny odstraszają mrówki. Warto uprawiać je na balkonie i w ogrodzie

Mrówki do ogrodu przyciąga łatwy dostęp do pożywienia Fot. 123RF/PICSEL

• Chrabąszcz majowy 

Chrabąszcze majowe wychodzą z ziemi w maju i zaczynają żerować na liściach drzew i krzewów, takich jak np. topola, wiśnie, jabłonie czy borówka amerykańska. Można je znaleźć nawet na truskawkach i warzywach! Zwykle nie powodują jakichś ogromnych strat, jednak czasem ich ogromna ilość może doprowadzić do całkowitego ogołocenia rośliny z liści. Bardziej szkodliwe są pędraki, czyli larwy chrabąszcza majowego. Jak zwalczać dorosłe osobniki tak, by nie składały jaj? Najlepiej sprawdzają się środki owadobójcze i profilaktyczne strącanie ich z drzew. Można również użyć środka zmieniającego warunki glebowe na niekorzystne dla rozwoju pędraków. 

• Bruzdownica pędówka (Ardis brunniventris) i zwiot różany (Cladardis elongatula) 

Szkodniki te atakują róże w połowie maja. Larwy bruzdownicy drążą korytarze w pędach, tym samym powodując ich zamieranie. Z kolei obecność zwiotu różanego, zwanego inaczej nimułką łodygową, można rozpoznać po owalnym otworze w górnej części łodygi, z którego dają się wysypać ciemne odchody larw. Larwy nimułki również drążą korytarze w pędach. 

Szkodniki te są niesłychanie trudne do wytępienia. Można stosować środki owadobójcze, ale ciężko określić, na ile będą pomocne. Zazwyczaj walka z nimi ogranicza się do wycinania zaatakowanych pędów. 

• Drobna plamistość liści i brunatna zgnilizna drzew pestkowych 

Drobna plamistość liści pojawia się na drzewkach owocowych, takich jak wiśnie i czereśnie zwykle końcem maja. Początkowo na brzegach liści zauważalne są drobne, szarozielone plamki, które z czasem powiększają się i zmieniają barwę na czerwonobrunatną. Zmiany nie dotyczą jednak tylko wierzchniej blaszki. Na spodzie plam widoczne są wzniesienia wypełnione zarodnikami grzyba Blumeriella jaapi. Zarodniki wydostają się na zewnątrz zwłaszcza podczas deszczu. Liście po jakimś czasie żółkną i opadają. Dojrzewanie owoców również ulega zahamowaniu. Najskuteczniejszym środkiem przeciwgrzybowym, który pomoże zwalczyć drobną plamistość liści jest preparat zawierający dodynę jako substancję czynną. 

Plamistość liści może również pojawić się w maju np. na hortensjach. Owalne plamy powiększają się, zlewają ze sobą, a następnie pękają. W liściach pozostają jedynie bardzo brzydko wyglądające otwory. Choroba nie dotyka jedynie liści. Wpływa również negatywnie na jej kwitnienie oraz wzrost. Aby się jej pozbyć, należy systematycznie usuwać chore liście i zastosować środek grzybobójczy lub preparat z ekstraktami konopi. 

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych (monilioza). Fot.123RF.com

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych daje się rozpoznać po uschniętych gałązkach i obumarłych liściach oraz kwiatach. Czasem widoczny jest też na nich biały nalot. Gdy zmiany chorobowe zostaną zauważone, należy jak najszybciej przyciąć chore gałęzie wraz z marginesem zdrowej tkanki i zastosować środek grzybobójczy (np. Topsin M 500 SC). 

• Szara pleśń 

To chyba jedna z najczęściej występujących chorób grzybowych w przydomowych ogrodach. Dotyka ona zarówno warzywa, rośliny ozdobne, jak i drzewa owocowe. Patogenem jest grzyb z klasy workowców. Wystąpieniu choroby często sprzyja majowa pogoda, tj. wzrost temperatury (od 15 do 24 st. C) i długotrwałe opady powodujące wzrost wilgotności powietrza. Charakterystycznym objawem szarej pleśni jest szary i pylący nalot, często powiązany z jednoczesnym zbrunatnieniem pędów. Robiąc cokolwiek przy chorych roślinach trzeba bardzo uważać i skrupulatnie dezynfekować używane narzędzia, aby nie przenieść zarodników na inne okazy. 

Rośliny porażone przez szarą pleśń można usunąć lub próbować ratować przy pomocy oprysków. Na półkach sklepowych znaleźć można chemiczne fungicydy, jak i preparaty biologiczne, zawierające niepatogeniczne grzyby pasożytujące na grzybach chorobotwórczych. W profilaktyce ważne jest także odpowiednie zasilanie roślin nawozami azotowymi.   

• Rdza 

Rdza to choroba grzybowa roślin, która na szczęście nie prowadzi zbyt często do obumarcia rośliny, a tylko znacznie ją osłabia. Porażone nią rośliny wyraźnie przestają rosnąć, słabo kwitną i tracą liście. Objawia się pomarańczowo-żółtymi plamami, które z wyglądu przypominają rdzę. W maju pojawiają się rdze rozmnażające się wyłącznie na jednym żywicielu. Infekcji mogą ulec np. róże, malwy, wierzby czy grusze. Jak się pozbyć rdzy? Chore liście należy systematycznie usuwać. Pomocne w ratowaniu roślin będą także fungicydy chemiczne lub naturalne preparaty ze skrzypu i bylicy piołun. Dobrze jest stosować naprzemiennie dwa różne środki. 

Choć wydawałoby się, że maj to pełnia wiosny, to występujące czasem przymrozki i zmieniająca się ku letniej pogoda zwiększa ryzyko pojawienia się chorób grzybowych i szkodników. Dobrze jest więc wiedzieć wcześniej, czego się spodziewać i bacznie obserwować rośliny w ogrodzie. 

Przeczytaj również: Oto szkodniki krzewów liściastych. Żerują i niszczą, co stanie im na drodze

By zabezpieczyć rośliny ogrodowe przed szkodnikami, warto zaopatrzyć się w odpowiednie środki ochrony. Fot. 123RF/PICSEL