Spis treści:
- Soda – niezastąpiony pomocnik w ogrodzie
- Jak działa soda na pomidory?
- Oprysk z sody na pomidory – przepis, stosowanie, efekty
Soda – niezastąpiony pomocnik w ogrodzie
Soda oczyszczona, czyli wodorowęglan sodu, to substancja, która w ogrodnictwie zyskuje status wszechstronnego sprzymierzeńca, choć jej działanie ma swoje granice. Badania przeprowadzone przez National Center for Appropriate Technology (NCAT) w ramach programu ATTRA w 2001 roku wykazały, że soda oczyszczona nie zabija grzybów, lecz skutecznie ogranicza ich rozwój poprzez alkalizację powierzchni liści. Tworzy nieprzyjazne środowisko dla zarodników patogenów, takich jak Alternaria solani (sprawca wczesnej zarazy ziemniaka) czy Fusarium oxysporum (wywołujące więdnięcie roślin). Mechanizm polega na zmianie pH, co utrudnia kiełkowanie zarodników i rozprzestrzenianie się infekcji.
W 2003 roku badacze z Volcani Center (Agricultural Research Organization) potwierdzili, że roztwór sody (np. 1 proc. w wodzie) stosowany profilaktycznie na liście może znacząco zredukować ryzyko chorób grzybowych, szczególnie w uprawach warzyw i roślin ozdobnych. Warto jednak pamiętać, że soda działa najlepiej jako środek zapobiegawczy, aplikowany regularnie w odstępach 7-10 dni, zwłaszcza w wilgotnych warunkach sprzyjających grzybom.
Mimo swoich zalet, soda oczyszczona nie jest panaceum. Jej skuteczność maleje w przypadku zaawansowanych infekcji, gdy grzybnia już głęboko wniknęła w tkanki roślin. Jak podaje portal Gardening Know How, soda może wspierać walkę z chorobami, ale nie zastąpi fungicydów w ciężkich przypadkach. Nadmierne stosowanie roztworu sody może też prowadzić do nagromadzenia sodu w glebie i potencjalnie zaszkodzić roślinom o niskiej tolerancji na zasolenie. Musimy zatem pamiętać o precyzyjnym dawkowaniu i stosowaniu w odpowiednim czasie. Soda sprawdza się również jako łagodny środek przeciwko mszycom.
Przeczytaj również: Oprysk z sody i mleka na mączniaka. Szybko pozbędziesz się problemu
Jak działa soda na pomidory?
Soda oczyszczona działa przede wszystkim jako środek prewencyjny przeciwko zarazie ziemniaczanej, wczesnej zarazie pomidora i mączniakowi prawdziwemu. Powód jej skuteczności tkwi w zmianie odczynu pH na powierzchni liści pomidorów. Soda, jako substancja alkaliczna, podnosi pH do poziomu, w którym zarodniki grzybów mają trudności z kiełkowaniem i rozwojem. Większość patogenów grzybowych preferuje lekko kwaśne środowisko (pH 5,5–6,5), a soda, podnosząc pH powyżej 8, tworzy dla nich niekorzystne warunki.
W 2012 roku w laboratoriach General Commission for Agriculture Research (GCSAR) w Doma w Syrii przeprowadzono eksperyment, jak różne odmiany pomidorów (KAMAR#4.F1, VT60788.F1, Orient F1, Super red, Alegro, Yarmok) reagują na zakażenie grzybem Alternaria alternata, wywołującym plamistość liści. W części eksperymentalnej oceniano wpływ różnych stężeń sody oczyszczonej na wzrost Alternarii in vitro. Przy stężeniach 0,25% i 0,50% soda działała wręcz katalitycznie: wzrost grzybni przyspieszył o około 69% i 45% w porównaniu do próby kontrolnej. Dopiero wyższe stężenia zaczęły hamować rozwój patogena – 1% sodu obniżył wzrost grzybni o około 18%, natomiast 2% zahamowało go całkowicie. Różnice między stężeniami były wyraźne i statystycznie istotne.
Soda sprawdza się najlepiej jako środek zapobiegawczy. Przeciwdziała kiełkowaniu zarodników grzybów i momentalnie wstrzymuje ich rozwój. Jednak po deszczu roztwór się zmywa, więc opryski trzeba powtarzać regularnie.
Soda oczyszczona działa przede wszystkim jako środek prewencyjny przeciwko zarazie ziemniaczanej, wczesnej zarazie pomidora i mączniakowi prawdziwemu. Fot.icefront/123RF.com
Oprysk z sody na pomidory – przepis, stosowanie, efekty
Przygotowanie oprysku z sody oczyszczonej jest proste, ale wymaga dbałości o detale. Podstawowy przepis zakłada rozpuszczenie 1 płaskiej łyżeczki sody oczyszczonej (ok. 4,8 g) w 1 litrze ciepłej wody (ok. 20–25°C). Woda powinna być wolna od chloru i nadmiaru minerałów (np. destylowana lub deszczówka), ponieważ chlor może neutralizować działanie sody, a kamień wapienny zaburzać jej rozpuszczalność. Roztwór należy dokładnie wymieszać, aż soda całkowicie się rozpuści.
Dla zwiększenia przyczepności i efektywności roztworu możemy dodać 5 ml szarego mydła ogrodniczego (potasowego) lub, alternatywnie, 1 łyżeczkę oleju jadalnego (np. rzepakowego) bądź kilku kropli płynu do naczyń. Mydło poprawia przyczepność i wzmacnia działanie przeciwgrzybicze, szczególnie w przypadku mączniaka prawdziwego, tworząc na liściach cienką warstwę ochronną. Olej dodatkowo działa odstraszająco na mszyce i przędziorki, blokując ich aparat oddechowy. Roztwór należy przelać do spryskiwacza i dokładnie pokryć liście, zarówno z wierzchu, jak i od spodu, gdzie często gromadzą się patogeny i szkodniki. Najlepiej stosować świeżo przygotowany roztwór, ponieważ po kilku godzinach może on tracić właściwości.
Przeczytaj również: Chroni przed chorobami i stymuluje wzrost pomidorów. Kupisz za kilka złotych i zrobisz dobry nawóz
Oprysk należy przeprowadzać wieczorem lub w pochmurny dzień, gdy promienie słoneczne nie są intensywne, ponieważ wilgotne liście w pełnym słońcu mogą ulec poparzeniom. W warunkach wysokiej wilgotności, sprzyjających rozwojowi grzybów, oprysk stosuje się profilaktycznie co 7–10 dni, szczególnie gdy pojawiają się pierwsze objawy chorób w postaci brunatnych plam na liściach czy biały nalot mączniaka. W przypadku nasilonej infekcji możemy skrócić odstępy do 3–4 dni, ale nie powinniśmy nadużywać roztworu. Deszcz zmywa roztwór, co może kusić do częstszych aplikacji, jednak zbyt intensywne stosowanie grozi zasoleniem gleby. Przed opryskiem warto usunąć najbardziej porażone liście, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się patogenów. Takich liści nie należy kompostować – najlepiej je spalić lub wyrzucić do bioodpadów, by nie stały się źródłem dalszych infekcji.
Oprysk z sody oczyszczonej działa szybko i skutecznie, zwłaszcza w początkowych stadiach chorób grzybowych. Soda wykazuje również umiarkowaną skuteczność przeciwko szkodnikom, takim jak mszyce, przędziorki czy mączlik szklarniowy, poprzez zakłócanie ich fizjologii i ograniczanie mobilności. Jednak w przypadku głęboko zakorzenionej zarazy ziemniaczanej, skuteczność sody maleje. W takich sytuacjach konieczne mogą być silniejsze środki, np. olej neem lub wodorowęglan potasu.
Źródła: deccoria.pl, Research Gate
Przeczytaj również:
10 błędów podczas przycinania pomidorów. Jak przycinać pomidory?
Niesamowita odżywka do pomidorów i ogórków. Potrzebna będzie soczewica
Kiedy zbierać ogórki i jak je przechowywać? Praktyczny poradnik