Spis treści:
- Róża damasceńska – kwiat z Bułgarii
- Ciekawe odmiany róży damasceńskiej
- Uprawa róży damasceńskiej
- Zastosowanie i właściwości róży damasceńskiej
Róża damasceńska – kwiat z Bułgarii
Róża damasceńska (Rosa × damascena) to krzew o pięknych, pachnących kwiatach należący do rodziny różowatych. Jest to jedna z najstarszych róż na świecie, a jej historia sięga czasów starożytnych. Początkowo była uprawiana w basenie Morza Śródziemnego, a jej rozpowszechnienie w Europie przypisywane jest Rzymianom. Róża damasceńska od wieków jest uprawiana w Dolinie Różanej w Bułgarii, gdzie produkuje się najlepszej jakości olejek różany i hydrolat. Obecnie staje się coraz popularniejsza w polskich ogrodach, a jej sadzonki bez problemu można znaleźć w sklepach ogrodniczych i szkółkach roślin ozdobnych.
Róża damasceńska to gatunek pochodzenia mieszańcowego, który dzieli się na dwie podgrupy:
- róża damasceńska letnia – pochodzi ze skrzyżowania róży francuskiej i fenickiej. Kwitnie raz w roku w czerwcu;
- róża damasceńska jesienna – mieszaniec róży francuskiej, piżmowej oraz południowoazjatyckiej. Kwitnie w czerwcu i zwykle powtarza kwitnienie na przełomie września i października.
Róże damasceńskie osiągają zazwyczaj 1,5 m wysokości (czasem dorasta do 2 m). Krzewy te posiadają dość swobodny pokrój oraz mają proste, sztywne i zielone pędy, które są pokryte ostrymi kolcami. Wyrastają na nich średniej wielkości liście o nieco wydłużonym, jajowatym kształcie. Są one ciemnozielone i matowe, lekko owłosione na spodniej stronie. Kwiaty róży damasceńskiej są pełne (czasem półpełne) oraz duże (o średnicy około 7 cm). Najczęściej przybierają kolor różowy, ale mogą też być białe, łososiowe lub ciemnoróżowe. Pojawiają się późną wiosną lub późnym latem, ale niektóre odmiany mogą również powtarzać kwitnienie jesienią. Kwiaty gęsto oblepiają cały krzew, a ich dodatkowym atutem jest oszałamiający zapach.
Wyróżnia się odmiany róży damasceńskiej letnie oraz jesienne. Fot.jk78/CanvaPro
Przeczytaj również: Najlepsze róże pnące do ogrodu. Bezproblemowe, odporne, długo kwitną i pachną
Ciekawe odmiany róży damasceńskiej
Róże damasceńskie nie spotkamy w stanie dzikim – występują tylko w uprawie. W naszych warunkach klimatycznych uprawia się odmiany, które są odporne na mróz. Wśród najciekawszych warto wymienić m.in.:
- 'Trigintipetala' – odmiana łatwa w uprawie, jest odporna na choroby i mróz. To właśnie z tej odmiany powstaje olejek różany, który jest składnikiem wielu perfum, w tym słynnego Chanel N°5. Jej nazwa pochodzi od ilości płatków na jednym kwiecie (jest ich około 30). Kwiaty mają różową barwę z białawym wnętrzem;
- 'Kazanlik' – jest odporna na choroby i doskonale znosi mróz (do -32 st. C). Jest ceniona za swój intensywny zapach oraz pełne kwiaty w biało-różowym kolorze;
- 'Ispahan' – odmiana o oszałamiającym zapachu i pełnych kwiatach, które mają różowy kolor. Jej pędy są prawie pozbawione kolców;
- 'Blush Damask' – odmiana o mocno pachnących, pełnych kwiatach o delikatnych pastelowych odcieniach różu;
- 'Versicolor' – stara odmiana francuska, która powstała w 1581 roku. Jej kwiaty są duże i półpełne, mają bladoróżową barwę z karminowymi przebarwieniami;
- 'Quatre Saisons' – najstarsza odmiana europejska powtarzająca kwitnienie. Wyróżnia się różowymi kwiatami o bogatym, odurzającym zapachu;
- 'York & Lancaster' – dorasta do 1,5-2 m wysokości, tworzy biało-różowe, pachnące kwiaty;
- 'Madame Hardy' – posiada pełne, białe kwiaty z zielonym oczkiem. Jest odporna na choroby i wyróżnia się długim kwitnieniem, które trwa około 4 tygodnie.
Róża damasceńska najlepiej się czuje w miejscach słonecznych, ale osłoniętych przed wiatrem. Fot.NataliaVo/CanvaPro
Uprawa róży damasceńskiej
Róża damasceńska nie ma dużych wymagań uprawowych, dlatego doskonale poradzi sobie w naszych warunkach klimatycznych. Niektóre odmiany są odporne na mróz, ale w czasie surowych, bezśnieżnych zim wymagają okrycia (zwłaszcza okazy młode). Jak wygląda uprawa róży damasceńskiej? Poznaj najważniejsze wskazówki.
- Sadzenie – róże damasceńskie najlepiej sadzić wczesną wiosną (od połowy marca do końca kwietnia) lub jesienią (od połowy września do października). Dzięki temu rośliny będą miały wystarczająco dużo czasu na zakorzenienie się przed nadejściem skrajnych temperatur. Przed sadzeniem glebę należy dokładnie przekopać, odchwaścić oraz wzbogacić ją kompostem lub obornikiem. Róże sadzimy w dołkach o głębokości około 20 cm, po czym obficie podlewamy.
- Stanowisko – róże damasceńskie będą najpiękniej kwitnąć w miejscu nasłonecznionym (potrzebują co najmniej 5-6 godzin słońca dziennie), ale poradzą sobie również w półcieniu. Ważne jest, aby stanowisko było osłonięte przed silnym wiatrem, który może uszkodzić delikatne kwiaty.
- Gleba – róża damasceńska nie ma specjalnych wymagań glebowych. Najlepiej, aby podłoże było żyzne, próchnicze, o dość dobrej przepuszczalności. Dobrze rozwija się na glebach o odczynie od lekko kwaśnego do obojętnego – pH w granicach od 6,0 do 7,0. Źle znosi podłoże ciężkie i gliniaste, które może zatrzymywać wodę i sprzyjać gniciu korzeni.
Z róży damasceńskiej pozyskiwany jest olejek różany, który jest wykorzystywany do produkcji perfum i kosmetyków. Fot.oppharat/123RF.com
- Podlewanie – choć roślina dobrze znosi krótkotrwałe okresy suszy, podlewanie jest kluczowym elementem jej pielęgnacji. Nie można dopuszczać do zbytniego przesuszenia podłoża (zwłaszcza w okresach suszy), ale jednocześnie należy uważać na przelanie, które grozi gniciem korzeni i rozwojem chorób grzybowych. Dobrym pomysłem jest ściółkowanie podłoża, które pomaga utrzymać wilgoć w glebie oraz zapewnia dodatkowe składniki odżywcze.
- Nawożenie – w tym celu najlepiej stosować nawozy naturalne, takie jak kompost czy obornik (ale można też sięgnąć po specjalistyczne odzywki do róż). Należy przy tym zachować umiar, ponieważ nadmiar nawozów może prowadzić do osłabienia roślin.
- Przycinanie – odmiany letnie, które kwitną raz, przyczyniamy po przekwitnieniu (czyli w lipcu). Wówczas usuwamy przekwitłe kwiaty oraz starsze pędy, co stymuluje wzrost nowych przyrostów. Z kolei odmiany powtarzające kwitnienie przycinamy wczesną wiosną (po przymrozkach), skracając 1/2 długości pędów (w tym czasie usuwamy też gałązki suche, chore czy uszkodzone). Kolejne cięcie przeprowadzamy po pierwszym kwitnieniu (skracamy pędy o 1/3 długości).
- Rozmnażanie – najlepszym sposobem na rozmnażanie róży damasceńskiej jest podział starszych krzewów. Można to również zrobić za pomocą sadzonek pędowych.
- Choroby i szkodniki – najczęstszą chorobą, która atakuje róże damasceńskie, jest czarna plamistość, która prowadzi do szybkiego opadania liści. Może też wystąpić mączniak prawdziwy, który objawia się białym nalotem na liściach i pędach. Wśród szkodników największe zagrożenie stanowią mszyce, które mogą zaatakować krzewy już wczesną wiosną. Niekiedy mogą również pojawić się przędziorki.
Zastosowanie i właściwości róży damasceńskiej
Róża damasceńska jest ceniona nie tylko za swoje walory ozdobne. Jej kwiaty wykorzystywane są do produkcji olejku różanego, który jest jednym z najdroższych i najbardziej cenionym na świecie. W jego skład wchodzą m.in. geraniol, eugenol, nerol i flawonoidy, które wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, antyoksydacyjne oraz przeciwwirusowe. Róża damasceńska jest wykorzystywana w medycynie naturalnej, ponieważ wpływa na poprawę trawienia, wzmacnia serce, łagodzi bóle menstruacyjne, a nawet jest doskonałym lekarstwem na kaszel. Oprócz tego znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym – działa antystarzeniowo, pomagając wygładzić zmarszczki i podnosząc elastyczność skóry, z kolei olejek różany jest szczególnie polecany posiadaczkom cery problematycznej.
Warto też wiedzieć, że róża damasceńska jest niezastąpionym składnikiem w przemyśle perfumeryjnym, a jej intensywny, słodki zapach jest wykorzystywany do tworzenia niektórych kultowych perfum (w tym słynnego Chanel N°5). Posadzona w ogrodzie będzie nie tylko zniewalać swoim zapachem, ale i odstraszać komary. Z jej płatków można też zrobić aromatyczną konfiturę.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Po takim cięciu róże bujnie zakwitną. Trzymaj się instrukcji
Wiosenne nawożenie róż. Koniecznie rozsyp pod krzaczkami i wymieszaj z podłożem
Kwitną od wczesnej wiosny do później jesieni. Ciekawe odmiany i uprawa stokrotek