Z artykułu dowiesz się:
- Jak uprawiać kawę arabikę w domu
- Jakie jest najlepsze stanowisko do uprawy kawy w domu
- Jak nawozić kawę w doniczce
- Kiedy kawa wyda pierwsze owoce
Krótka historia i charakterystyka kawy
Kawa arabska (Coffea arabica) to krzew, który wbrew swojej nazwie, pochodzi z Etiopii, a dokładniej z regionu Kaffa. Legenda głosi, że to pasterz o imieniu Kaldi (a w zasadzie jego nadzwyczaj pobudzone kozy) jako pierwszy spróbował owoców tej rośliny. Nie tylko przeżył, ale i odczuł niezwykły przypływ energii. Dlaczego zatem nazwa kawy nawiązuje do Arabii? To właśnie Arabowie zarazili trzy kontynenty miłością do napoju otrzymywanego z ziaren tej rośliny.
Choć początkowo do picia kawy podchodzono z rezerwą (było ono nawet zakazane!), to otwarcie pierwszej kawiarni w Stambule rozpoczęło jej nieuniknioną, światową sławę. Nic dziwnego. Kawa to napój niezwykle aromatyczny, delikatny i lekko owocowy w smaku, który doceniany jest przez największych koneserów. Do Europy trafiła pod koniec XVI w. Oczarowani Francuzi i Holendrzy postanowili założyć własne plantacje na terenie swoich ówczesnych kolonii, tj. w Gujanie Francuskiej, Jawie, Cejlonie oraz Martynice.
Praktycznie każdy kraj, do którego trafiła kawa, wypracował sobie swoje własne sposoby jej podawania. Przykładowo, w Tybecie mieszana była z masłem, natomiast w Polsce dodawano do niej śmietanki, przez co kombinacja ta szybko przybrała nazwę “kawa po polsku”. Obecnie kawa arabska uprawiana jest na plantacjach m.in. w Afryce, Azji południowo-wschodniej i Ameryce Południowej, skąd dystrybuuje się ją na cały świat.
Arabika jest nie tylko wspaniałą rośliną użytkową, ale i ozdobną. W naturze dorasta do około 5-6 m wysokości. W domowej uprawie osiąga niewiele mniej i niektóre okazy mogą osiągać nawet 2 m. Ma eleganckie, błyszczące, zimozielone i skórzaste liście. Może kwitnąć i owocować prawie cały rok. Białe kwiaty, choć niewielkie, są naprawdę urocze i pachnące niczym jaśmin. Na ich miejscu po pewnym czasie pojawiają się kuliste, czerwone owoce o średnicy 1 cm, zawierające jedno lub dwa nasiona (ziarna). Co ciekawe, te pojedyncze ziarna uznawane są nawet za cenniejsze i posiadające bardziej wyrazisty aromat! Nic dziwnego, że ten kawowy krzew, postawiony w doniczce na parapecie kuchennym, wzbudzi ciekawość niejednego gościa.
Kawa uprawiana w warunkach domowych może osiągnąć do 2 m wysokości. Fot. Pexels
Przeczytaj również: Co zrobić z resztkami? Nie wyrzucaj. Możesz przerobić i wykorzystać
Uprawa i pielęgnacja kawy w domu
Poszukując informacji na temat uprawy kawy arabskiej w domu, można zauważyć pewną sprzeczność. Według niektórych źródeł roślina ta jest łatwa w uprawie i nie powinna przysparzać trudności, z kolei inne uznają ją za niezłe wyzwanie. Wobec tak różnych informacji, warto samemu się przekonać. Pewnym jest, że każdy popełniony błąd będzie manifestować poprzez zahamowanie wzrostu i/lub gubienie liści. I choć nawet idealna pielęgnacja nie zagwarantuje wielkich zbiorów po pierwszych 3-4 latach, to radość z kilku własnych ziarenek będzie z pewnością wielka.
Wyświetl ten post na Instagramie
Ziemia do uprawy kawy w doniczce
Ziemia dla kawy arabskiej powinna mieć odczyn lekko kwaśny i być żyzna, luźna oraz przepuszczalna. Dobrze sprawdzi się tu uniwersalne podłoże dla roślin doniczkowych lub podłoże dla palm zmieszane z piaskiem bądź żwirem.
Stanowisko do uprawy kawy
Arabika w warunkach naturalnych wymaga wysokich temperatur i deszczu, charakterystycznych dla klimatu subtropikalnego lub równikowego. Aby roślina ta dobrze rosła w warunkach pokojowych, musi znajdować się:
- w bardzo jasnym, słonecznym miejscu
- z dala od przeciągów
- w pomieszczeniu o temperaturze około 20-22 st. C. i o sporej wilgotności powietrza (nawet ok. 75-85%)
Możesz postawić doniczkę np. na kuchennym parapecie, jednak warto osłonić ją od bezpośredniego działania promieni słonecznych, aby nie sparzyć jej liści. Jeśli stanowisko będzie zbyt ciemne, kawa będzie gorzej rosła i nie zakwitnie. Gdy z kolei zauważysz, że końcówki liści przysychają, to znak, że wokół niej jest zbyt sucho. Aby poprawić wilgotność, możesz postawić w pomieszczeniu nawilżacz lub włożyć doniczkę do podstawki z wilgotnym keramzytem.
Przeczytaj również: Tak ochronisz korzenie przed gniciem. Roślina szybko ci się odwdzięczy
Podlewanie kawy arabskiej
Kawa wymaga regularnego, ale umiarkowanego podlewania. W tym celu warto używać wody miękkiej i odstanej, gdyż roślina jest dość wrażliwa na chlor oraz wapń. Dobrze czuje się w lekko wilgotnym podłożu. Trzeba jednak uważać, aby nie przedobrzyć z podażą wody, gdyż źle znosi mokrą glebę i stojącą wodę w podstawce. Raz dziennie koniecznie zraszaj roślinę letnią wodą (także odstaną). Przy okazji zraszania można przetrzeć także liście wilgotną ściereczką, usuwając z nich kurz.
Kawa w doniczce — nawożenie
Choć z cytrusami ma niewiele wspólnego, kawa lubi dostawać co 2-3 tygodnie nawozy przeznaczone właśnie dla nich. Można również użyć nawozów dedykowanych roślinom zielonym. Absolutnie unikaj z kolei tych przeznaczonych dla roślin kwitnących – mają one zbyt wysoką zawartość fosforu.
Przeczytaj również: Domowa uprawa drzewek cytrusowych. Wiemy, co zrobić, by wydały owoce
Przesadzanie kawy w doniczce
Optymalnym momentem na przesadzanie arabiki jest okres od lutego do marca. W drugim lub trzecim roku uprawy roślina może wejść w bardzo intensywny okres wzrostu. Wtedy konieczne będzie jej przesadzenie do doniczki nawet o 2 rozmiary większej. Po czym poznać, że kawa musi dostać większy pojemnik?
- przestaje rosnąć,
- jej liście żółkną i opadają,
- korzenie rośliny wypełniają całą doniczkę.
Kawa arabska — przycinanie
To bardzo pożądana czynność, zwłaszcza gdy brak ci miejsca na duży krzew kawowy w domu. Idealnym momentem na ten zabieg jest wczesna wiosna.
Zimowanie kawy arabskiej
Jak większość roślin doniczkowych, potrzebuje odpoczynku podczas zimowych miesięcy. W tym czasie dobrze przenieść kawę do pomieszczenia o nieco niższej temperaturze, jednak nie niższej niż 16 st. C. Co istotne, podczas okresu spoczynku należy ograniczyć nawożenie i podlewanie, jednak nadal trzeba zraszać liście rośliny.
Kawa arabska — rozmnażanie
Kawę można rozmnożyć poprzez nasiona lub sadzonki. Kluczem do udanego wysiewu jest świeżość nasion, które niezwykle szybko mogą stracić zdolność do kiełkowania. Z tego też względu, musisz wysiać je maksymalnie do 4-6 tygodni od zbioru. Zanim jednak włożysz je do ziemi, pamiętaj o namoczeniu ich przez około 2 doby w ciepłej wodzie. Po takim przygotowaniu, wciśnij je grupami (po 2-3 sztuki) w podłoże, nie przykrywaj i regularnie zraszaj. Po około miesiącu powinny pojawić się pierwsze kiełki, które trzeba przepikować do kompostowej ziemi doniczkowej. Młode rośliny można przesadzić do docelowej doniczki w okresie letnim.
Choroby i szkodniki kawy doniczkowej
Arabika nie jest rośliną odporną na szkodniki i choroby. Może paść ofiarą tarczników, przędziorków i wełnowców.
Przeczytaj również: Szkodniki roślin doniczkowych. Jak z nimi walczyć?
Na pierwsze owoce na naszym drzewku będziemy musieli poczekać kilka lat. Fot.123RF/PISCEL
Kawa arabika — kiedy wyda pierwsze kwiaty i nasiona?
W przypadku arabiki trzeba uzbroić się w cierpliwość. Pierwsze kwiaty wydaje najczęściej po kilku (nawet 5!) latach uprawy. Kwitnienie trwa ładnych kilka miesięcy. Aby mogły wydać nasiona, trzeba je zakasać rękawy i samodzielnie je zapylić (oczywiście używając pędzelka). Gdy pojawią się zielone owoce, znowu musisz poczekać. Zanim dojrzeją, może minąć nawet rok! Co ważne, dojrzałe owoce nie psują się, a jedynie wysychają. Kiedy będą już ciemnoczerwone, można wyjąć z nich nasiona, wysuszyć i uprażyć np. na patelni lub w piekarniku. Tak przygotowane ziarna wystarczy tylko zmielić i zaparzyć. Czy czujesz już ten wspaniały zapach własnej kawy?
W takich miejscach rośnie najlepsza kawa na INTERIA.TV.
Autor: Redakcja Deccoria.pl