Spis treści:
- Choroby kory drzew owocowych – jak je rozpoznać?
- Jakie choroby atakują korę drzew owocowych?
- Zwalczanie chorób kory drzew owocowych
- Jak zapobiegać chorobom kory drzew w sadzie?
Choroby kory drzew owocowych – jak je rozpoznać?
Wielu ogrodnikom wydaje się, że późna jesień i zima, czyli okres spoczynku roślin w sadach, to czas spokoju. Niektórzy zakładają, że podczas chłodnych miesięcy nie są potrzebne dodatkowe zabiegi pielęgnacyjne, a drzew owocowych nie trzeba doglądać. Tymczasem to właśnie ten okres w roku jest dla nich najbardziej niebezpieczny. Jesienią i zimą rośliny w sadach są najbardziej narażone na rozwój chorób kory. Patogeny nigdy nie śpią, a warunki panujące od listopada aż do wiosny są idealne do ich intensywnego rozwoju.
Pierwsze oznaki rozwoju choroby kory drzew owocowych nie są łatwe do zauważenia. Zazwyczaj przeoczymy typowe dla początkowych etapów infekcji obumieranie pędów, spękania kory i pojawienie się niewielkich przebarwień. Dużo mniejszą trudność w rozpoznaniu sprawiają zaawansowane stadia choroby kory drzew owocowych. Z pewnością zwrócimy uwagę, gdy na okazie pojawią się owocniki grzybów, np. huby bądź opieńki. Równie wyraźnym sygnałem zainfekowania drzewa są wyschnięte gałęzie, powstawanie próchna oraz występowanie wycieków gumy. Chorobę drzewa owocowego łatwo rozpoznać także po zapadaniu się i gniciu kory.
Pierwsze oznaki chorób kory łatwo przeoczyć. Fot. CanvaPro
Jakie drzewa są najbardziej podatne na wystąpienie chorób kory? Przede wszystkim te, które zostały w jakiś sposób uszkodzone. Złamane gałęzie, pęknięcia kory oraz otarcia to doskonałe dla patogenów miejsca, przez które mogą dostać się do wnętrza rośliny i wniknąć w głąb drewna. Zagrożenie stwarzają nie tylko te skaleczenia, które powstały samoistnie, np. podczas gradobicia czy złamania pod naporem śniegu. Infekcja powodowana przez grzyby, wirusy bądź bakterie może rozwinąć się również na powierzchni tych ran, które z zamysłem stworzyliśmy sami, przykładowo w trakcie szczepienia lub cięcia drzew owocowych. Widzimy więc, że choroby kory rozwijają się najłatwiej na osłabionych roślinach.
Przeczytaj również: Jesienny oprysk mocznikiem. Jak pryskać drzewa owocowe mocznikiem, czy jest szkodliwy?
Jakie choroby atakują korę drzew owocowych?
Istnieje wiele chorób, które rozwijają się na korze, przy czym do największych strat doprowadzają zgorzel kory oraz rak drzew owocowych. Jakie są objawy najczęściej występujących infekcji i jakie gatunki na nie zapadają? Wyjaśniamy poniżej:
- Rak drzew owocowych – chorobę tę rozpoznamy po pojawieniu się ran na pniu oraz gałęziach drzewa, wokół których występują spękania kory. Z czasem skaleczenia zaczynają się zasklepiać – wytwarza się charakterystyczna narośl. W okresie jesienno-zimowym martwa tkanka zabliźniająca pokrywa się ona skupiskami zarodników grzybów. Te brunatnoczerwone skupiska możemy zaobserwować na jabłoniach, gruszach i śliwach. Na raka bakteryjnego drzew owocowych najczęściej zapadają natomiast czereśnie oraz wiśnie. Z narośli porażonego infekcją bakteryjną okazu wycieka guma. Z czasem zamierają nie tylko pędy i kwiaty, ale nawet całe drzewa.
- Zgorzel kory – objawia się w podobny sposób co rak drzew owocowych, lecz miejsca infekcji są zdecydowanie bardziej płytkie i rozległe. Tkanka rośliny pod eliptycznymi plamami zapada się, a także obumiera. Choroba atakuje nie tylko drzewo, ale również zebrane z niego owoce, które mają pogorszoną jakość przechowalniczą. Infekcja najczęściej dotyka jabłoni i gruszy.
Chorobotwórcze patogeny wnikają w głąb drewna przez uszkodzenia kory. Fot. CanvaPro
- Zaraza ogniowa – to choroba kory głównie jabłoni i gruszy. Pierwsze jej symptomy zauważymy na kwiatach oraz liściach, na których przed opadnięciem z roślin pojawiają się brunatne lub poczerniałe zmiany. Możemy zaobserwować również, że z pędów wycieka gęsta wydzielina w kolorze mlecznobiałym. Charakterystycznym objawem tej groźnej choroby sadowniczej są także klinowate rany. Infekcję można rozpoznać po czerniejących tkankach, które wyglądają tak, jakby drzewo zostało dotknięte pożarem.
- Leukostomoza drzew pestkowych – dotyka przede wszystkim tych drzew w sadzie, które zostały uszkodzone przez mróz. Na chorobę tę zapadają głównie brzoskwinie oraz morele. Objawia się ona nagłym zamieraniem gałęzi, a także wyciekami gumy z miejsc porażonych infekcją. Możemy zauważyć też odpadającą korę, jak również występowanie zarodników grzybów, które tworzą białe skupiska.
- Srebrzystość liści – powodowana przez grzyby choroba najczęściej atakuje drzewa pestkowe (śliwy i wiśnie), ale zdarza się, że nie ominie również jabłoni. Objawami infekcji są ciemnienie drewna oraz odpadanie kory, na której rozwijają się ułożone dachówkowato owocniki grzybów o szarobrunatnej barwie. Charakterystycznym symptomem choroby jest także srebrzysty kolor liści porażonych nią drzew.
Zwalczanie chorób kory drzew owocowych
Leczenie chorób kory drzew owocowych w warunkach amatorskich jest trudne. Dostępne są środki chemiczne przeznaczone do walki z tego typu infekcjami. Możemy sięgać przede wszystkim po preparaty miedziowe, które należy stosować zgodnie z instrukcją producenta i w odpowiednim okresie (jesienią w trakcie opadania liści, a zimą po cięciu drzew oraz w dogodnych warunkach atmosferycznych). Poza tymi opryskami miedziowymi stosowane są także fungicydy. Rozprzestrzenianie się choroby można również ograniczyć poprzez wycinanie i czyszczenie ran, które powstały na pniach. Zabiegi te mogą okazać się skuteczne zwłaszcza w przypadku raka drzew owocowych oraz zgorzeli kory. Skaleczenia należy zabezpieczyć za pomocą maści sadowniczej.
W zwalczaniu chorób kory drzew owocowych pomocne mogą okazać się opryski. Fot. CanvaPro
Jak zapobiegać chorobom kory drzew w sadzie?
Nie ulega wątpliwości, że najważniejsza dla zdrowia drzew owocowych jest odpowiednia profilaktyka. Zapobiegać chorobom kory możemy na kilka prostych sposobów:
- Obserwacja drzewek owocowych i usuwanie porażonych pędów – bardzo istotne jest, aby chorobę rozpoznać jak najwcześniej. Jesienią oraz zimą, podobnie jak w pozostałych porach roku, starannie oglądajmy drzewa w swoim sadzie. Gdy tylko zauważymy, że kora się łuszczy, jest pokryta plamami lub pojawiły się wycieki gumy, jak najszybciej zetnijmy porażoną gałąź.
- Stosowanie maści ogrodniczej (sadowniczej) – wszystkie powstałe na drzewach rany muszą być nią zabezpieczone. Preparat w formie pasty, emulsji lub sprayu to najlepszy sposób zapobiegania chorobom kory drzew owocowych, ponieważ stworzony z niego opatrunek uniemożliwia on wnikanie patogenów w głąb tkanek roślin.
- Bielenie drzew owocowych – to kolejny prosty sposób zapobiegania infekcjom kory. Zabieg ten warto zrealizować dwa razy w roku: na przełomie jesieni oraz zimy oraz w drugiej połowie grudnia i w styczniu. Bielenie wapnem zabezpieczy drzewka przed przemarznięciem i sprawi, że pnie oraz konary nie będą pękały pod wpływem wahań temperatury.
Bielenie drzew owocowych to element profilaktyki chorób kory. Fot. CanvaPro
- Ochrona przed dzikimi zwierzętami – drzewa owocowe mogą zostać uszkodzone zwłaszcza przez sarny i zające. Szczególnie narażone na tego typu szkody są młode sadzonki. Jeśli do naszego sadu mają dostęp dzikie zwierzęta, drzewka owocowe warto odpowiednio zabezpieczyć. W tym celu pnie możemy ogrodzić siatką, płotkiem lub plastikową osłoną.
- Przestrzeganie terminów cięcia – drzewka owocowe trzeba przycinać, ale najlepszy moment na ten zabieg może się znacznie różnić w przypadku poszczególnych gatunków. Aby utrzymać rośliny w dobrej kondycji i zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób kory, cięcie wykonujmy wyłącznie w optymalnym dla nich terminie.
- Nawożenie drzew owocowych – dostosowane do potrzeb danego gatunku nawożenie jest ważne dla jego zdrowego wzrostu, a także odporności na choroby. Pamiętajmy jednak, że nieodpowiednie nawożenie może być dla drzewek równie szkodliwe, co niezasilanie ich w składniki pokarmowe w ogóle. Unikajmy przenawożenia, a także stosowania jesienią preparatów azotowych. Nawożenie musimy zakończyć w połowie lipca, ponieważ w innym razie drzewka staną się bardziej podatne na choroby kory.
Trudno jest zwalczyć choroby kory drzew owocowych, ale nie jest to niemożliwe. Warto pamiętać, że najważniejsze i najbardziej skuteczne są jednak zabiegi profilaktyczne.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Przygotowanie drzew owocowych do zimy. Dlaczego jest ważne, co trzeba zrobić?
Bielenie drzew owocowych jesienią. Czy bielenie pomaga, błędy w bieleniu drzew