Spis treści:
- Gajowiec żółty – co to za roślina?
- Gajowiec żółty – uprawa
- Gajowiec żółty – zastosowanie i właściwości
Gajowiec żółty – co to za roślina?
Gajowiec żółty (Galeobdolon luteum) nazywany też jasnotą żółtą lub jasnotą gajowiec, to bylina okrywowa należąca do rodziny jasnotowatych. Występuje pospolicie w całej Europie i zachodniej części Azji. W stanie dzikim można ją spotkać również w Polsce, gdzie porasta skraje lasów, zarośla oraz nieużytki. Gajowiec żółty osiąga zwykle około 30 cm wysokości, ale może też dorastać do 60 cm. Charakteryzuje się wzniesionymi, owłosionymi, czterokanciastymi zielonymi łodygami, które są pokryte sercowato-jajowatymi liśćmi o ząbkowanych brzegach (swoim wyglądem przypominają one pokrywę). U odmian ozdobnych (takich jak 'Variegata', 'Florentinum' oraz 'Hermann’s Pride') mogą one mieć biały lub srebrzysty wzór, co dodaje im dodatkowego uroku.
W kwietniu na roślinie w kątach liści wyrastają grzbieciste, wargowe kwiaty, które są zebrane w nibyokółki po 6-10 sztuk. Jak wskazuje nazwa rośliny, mają one żółtą barwę, a dodatkowo wydzielają przyjemny, ziołowy zapach. Są one miododajne, ale zapylane jedynie przez trzmiele, które są w stanie dotrzeć do nektaru dzięki swojej budowie ciała. Kwiaty gajowca utrzymują się do czerwca.
Gajowiec żółty – uprawa
Gajowiec żółty jest rośliną niewymagającą, a nawet tolerancyjną wobec mniej sprzyjających warunków. Doskonale radzi sobie w okresach suszy, a przy tym jest w pełni odporna na mróz (bez problemu radzi sobie z temperaturami poniżej 34 st. C). Jakie wymagania ma gajowiec żółty?
- Stanowisko – najlepiej rośnie w miejscach zacienionych lub półcienistych, które zapewniają mu odpowiednią ochronę przed bezpośrednim, intensywnym słońcem. Może też rosnąć na stanowiskach słonecznych, ale wymaga wtedy regularnego podlewania (przesuszenie może prowadzić do więdnięcia rośliny i jej usychania). W środowisku naturalnym występuje głównie pod koronami drzew i krzewów, dlatego w ogrodzie poradzi sobie z podobnymi warunkami.
Gajowiec żółty to urocza bylina do cienia i półcienia. Fot.Oleg Marchak/CanvaPro
- Gleba – gajowiec żółty preferuje podłoże żyzne, próchnicze, przepuszczalne oraz umiarkowanie wilgotne (najlepszy będzie dla niego odczyn obojętny lub lekko kwaśny). Nie toleruje gleb ciężkich, mokrych ani piaszczystych i suchych.
Przeczytaj również: Rośliny, które odstraszają kleszcze. Posadź je w ogrodzie na wiosnę
- Sadzenie – sadzenie gajowca żółtego najlepiej przeprowadzić wczesną wiosną lub jesienią, aby roślina miała czas na zakorzenienie się przed nadejściem zimy lub upałów. Na jednym metrze kwadratowym zaleca się sadzić około 10 sadzonek, dzięki czemu uzyskamy efektowne i pełne pokrycie terenu. Przed sadzeniem podłoże należy przekopać i wymieszać z kompostem, dzięki czemu rośliny będą miały lepszy start. Po posadzeniu wokół sadzonek warto rozłożyć warstwę ściółki (np. z liści lub kory sosnowej), co pozwoli ograniczyć rozwój chwastów oraz zapobiec szybkiemu wysychaniu podłoża.
- Podlewanie i nawożenie – w okresach suszy należy pamiętać o regularnym podlewaniu, aby zapewnić roślinie odpowiednie warunki do wzrostu i rozwoju. Z ilością wody nie można jednak przesadzić, ponieważ może to prowadzić do gnicia korzeni. Nawożenie gajowca nie jest wymagane. W razie potrzeby można sięgnąć po kompost lub mineralne nawozy do roślin kwitnących.
- Przycinanie – warto na bieżąco usuwać przekwitłe kwiatostany, co pomoże wzmocnić roślinę i przedłużyć jej kwitnienie.
Okłady z gajowca żółtego łagodzą bóle stawów, natomiast napar z tej rośliny stosuje się do leczenia bólów menstruacyjnych. Fot.tamu1500/123RF.com
- Rozmnażanie – można to przeprowadzić na kilka sposobów. Najlepszą metodą na pozyskanie nowych roślin jest podział kęp. Czynność tę przeprowadzamy wczesną wiosną lub późną jesienią, dzieląc starsze kępy na mniejsze fragmenty i sadząc je w nowych miejscach (jednocześnie pomoże to odmłodzić rośliny). Gdy gajowiec jest w pełnym rozkwicie, można też pobrać sadzonki pędowe, po czym umieścić je w wilgotnym podłożu do ukorzeniania. Z kolei rozmnażanie z nasion jest bardziej czasochłonne i wymaga cierpliwości.
- Choroby i szkodniki – gajowiec żółty jest dość odporny na choroby i szkodniki, ale nadmierne podlewanie może przyczynić się do zgnilizny korzeni. W przypadku zauważenia jakichkolwiek niepokojących zmian należy natychmiast podjąć odpowiednie działania.
Gajowiec żółty – zastosowanie i właściwości
Gajowiec żółty to wyjątkowa roślina, która doda koloru i uroku każdemu ogrodowi. Jest to świetna bylina okrywowa, która doskonale nadaje się do miejsc cienistych. Tworzy gęste kobierce, dlatego może zastąpić trawnik (można go nawet kosić, a szybko odrośnie). Oprócz tego gajowiec żółty znakomicie nadaje się do obsadzania miejsc pod koronami drzew i krzewów. Można go też uprawiać na skarpach, a nawet koło oczek wodnych. Warto jednak mieć na uwadze, że gajowiec jest rośliną jeść ekspansywną, dlatego może zagłuszać inne rośliny na rabatach.
Gajowiec żółty posiada również właściwości lecznicze, co sprawia, że od dawna jest wykorzystywany w ziołolecznictwie. Wykazuje działanie przeciwskurczowe i wykrztuśne, dlatego sprzyja oczyszczaniu dróg oddechowych. Napar z tej rośliny może być stosowany zewnętrznie do robienia kojących okładów na bolące stawy, mięśnie, wrzody oraz żylaki. Jest też zalecany kobietom w leczeniu dolegliwości ginekologicznych oraz przy problemach z zajściem w ciążę. Warto też wiedzieć, że gajowiec żółty pomaga usprawnić pracę układu trawiennego. Z kolei kąpiele z zastosowaniem tej rośliny są pomocne przy problemach z nerkami oraz układem moczowym.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Byliny okrywowe na zacienione miejsca w ogrodzie. Gatunki rzadziej uprawiane
W ogrodzie będzie widoczna już z daleka. Jak uprawiać lilię himalajską?
Doskonały na nawóz zielony i jako roślina okrywowa. Zalety siewu łubinu żółtego