Spis treści:
- Jak przygotować nawierzchnię z kostki brukowej
- Etap I: przygotowanie gruntu pod nawierzchnię
- Etap II: kształtowanie terenu
- Etap III: podbudowa
- Etap IV: wykonanie obrzeży nawierzchni
- Etap V: podsypka
- Etap VI: układanie kostki brukowej
Stabilne fundamenty = stabilna nawierzchnia
Trzeba mieć świadomość, że niezależnie od używanego materiału, nawierzchnia znajdująca się w ogrodzie będzie tak samo stabilna, jak grunt pod nią. Podłoże gliniaste kurczy się i rozszerza, przez co może powodować spore problemy w postaci rozjeżdżania się i zapadania kostki. Najbardziej pożądany jest grunt kamienisty. Im podłoże jest twardsze, tym większe obciążenia wytrzyma nawierzchnia. Grubość i rodzaj podbudowy będą jednak uwarunkowane nie tylko rodzajem gleby, ale także funkcją, jaką nawierzchnia ma spełniać.
Aby dowiedzieć się, jak silnego utwardzenia potrzeba na posesji, warto wykonać badania geotechniczne.
Przed przystąpieniem do wykonania nawierzchni z kostki brukowej, należy wyliczyć ile materiału będzie potrzebne. Dobrze jest też uwzględnić różną grubość kostki na strefie wypoczynkowej i na podjazdach. Na teren, po którym jeżdżą auta, używa się zazwyczaj kostki brukowej o grubości 6 lub 8 cm, natomiast na chodniki wokół domu wystarczą już kostki o grubości 4-6 cm. W skrajnych przypadkach (np. gdy na posesję wjeżdżają ciężkie pojazdy) może się okazać, że potrzebna będzie kostka o grubości nawet 10 cm.
Etap I: przygotowanie gruntu pod nawierzchnię
Na samym początku należy usunąć wierzchnią warstwę ziemi w miejscu, w którym ma być ułożona kostka. Teren ten wytycza się zazwyczaj drewnianymi kołkami lub specjalnymi, stalowymi szpilkami. Oprócz ograniczenia obszaru prac, kołki i szpilki służą do oznakowania poziomu, na jakim powinna znajdować się docelowo nawierzchnia.
Dobrze jest także oczyścić grunt z resztek korzeni. Głębokość korytowania zależy od przeznaczenia nawierzchni. Pod podjazdy powinno się wykopać ziemię na głębokość 40 cm, a pod ścieżki na głębokość 20 cm. Przy niewielkich obszarach można pozwolić sobie na ręczne wykopywanie gleby (np. łopatą), jednak zdecydowanie prościej jest korytować grunt przy pomocy np. glebogryzarki.
Etap II: kształtowanie terenu
Grunt pod nawierzchnię z kostki brukowej powinien mieć zapewniony odpowiedni spadek (wynoszący od 1 do 3%), który pomoże odprowadzać wodę na murawę lub rosnące obok rośliny. Jest to ważne zwłaszcza, gdy nawierzchnia będzie graniczyć z budynkiem. Ponadto trzeba też zadbać o docelowy kształt nawierzchni, formując wszelkie zaokrąglenia i zakręty. Następnie pozostaje tylko wyrównać grunt przy pomocy piasku i poziomicy.
Etap III: podbudowa
To chyba najważniejszy etap w wykonywaniu nawierzchni z kostki brukowej. Od odpowiedniego doboru materiału i jego przygotowania zależy trwałość układanej kostki. Jakikolwiek błąd bardzo szybko zamanifestuje się w postaci kolein lub pęknięć na nawierzchni.
Dobrym materiałem na podbudowę są:
- mieszanka piasku z kruszywem żwirowym (tzw. pospółka),
- kruszywo łamane (tłuczeń),
- grys,
- żwir,
- żużel,
- keramzyt o uziarnieniu 4-10 mm.
Pod podbudową dobrze jest zrobić podsypkę z piasku, stanowiącą swoistą warstwę rozsączającą. Jej grubość będzie zależała tak naprawdę od jakości rodzimego gruntu. Jeśli jest on złej jakości, wykazuje tendencję do nieprzepuszczania wody, to 10-centymetrowa warstwa rozsączająca będzie wręcz niezbędna. Dlaczego? Chodzi o to, że podbudowa musi być przepuszczalna dla wody. Jej zadaniem jest zapewnienie szybkiego odprowadzania jej do gruntu.
Razem z warstwą rozsączającą można zastosować geowłókninę, która nie tylko wspomaga zagęszczanie się poszczególnych warstw, ale i zabezpiecza wszystkie warstwy przed mieszaniem się ze sobą. Dzięki temu odprowadzanie wody nie będzie blokowane przez zanieczyszczenia, a tym samym będzie efektywne przez długi czas. Geowłóknina ma jeszcze jedną, ważną zaletę. Chroniąc składowe podbudowy przed przemieszczaniem się, zapobiega wypłukiwaniu kruszywa i destabilizacji samej podbudowy. W rezultacie można zmniejszyć ryzyko pojawienia się na nawierzchni kolein, spękań czy też wysadzenia kostki podczas przymrozków.
Jak układać podbudowę? Wybrany na podbudowę materiał powinien być nakładany 10-centymetrowymi warstwami na dno koryta i zagęszczany mechanicznie. Do zagęszczania wykorzystuje się specjalne maszyny, zwane zagęszczarkami wibracyjnymi. Warstwa musi być grubsza, ponieważ zmniejsza się po ubiciu. Po każdym ubijaniu, powstałe szczeliny trzeba uzupełnić piaskiem. Górna warstwa podbudowy powinna być już raczej wykonana ze żwiru lub żwiru z piaskiem. Istotnym jest, aby warstwy podbudowy były równomiernie rozprowadzone.
Etap IV: wykonanie obrzeży nawierzchni
Brzegi kostki brukowej powinny wynosić od 6 do 8 cm, w zależności od grubości kostki przeznaczonej na nawierzchnię. Osadzone krawężniki należy podsypać półsuchym betonem i dobić gumowym młotkiem. Następnie trzeba podlać je wodą i pozostawić na około 24 godziny. Po upływie tego czasu obrzeża znowu się podsypuje, tym razem ziemią z zewnętrznej strony i suchą mieszanką betonową od wewnątrz.
Etap V: podsypka
Na górnej warstwie podbudowy, po osadzeniu krawędzi nawierzchni, umieszcza się warstwę podsypki piaskowej o grubości 3-5 cm. Warstwa ta ma za zadanie utwierdzić mocno układaną kostkę brukową. Czasami, szczególnie w warunkach zimowych, można piasek w podsypce zastąpić żwirem o średnicy 1-4 mm. Niektórzy polecają stosowanie podsypki piaskowo-cementowej, jednak nie jest to dobry pomysł, jeśli na posesji nie będzie używany ciężki sprzęt. Obecność cementu zwiększa wilgotność konstrukcji, a przez to może przyczynić się do stopniowego wymywania podbudowy. Ponadto zgromadzona wilgoć w czasie zimy może wręcz rozsadzić nawierzchnię z kostki.
Etap VI: układanie kostki brukowej
W porównaniu z poprzednimi czynnościami, układanie kostki brukowej wydaje się bajecznie proste. Każdą kostkę należy po prostu układać jedną obok drugiej i dobijać przy pomocy gumowego młotka. Ważnym jest, aby zacząć układać ją od obrzeży do środka i mieszać kostki brukowe z trzech różnych palet. Ponadto trzeba pomiędzy poszczególnymi kostkami zachować odpowiedni odstęp, wynoszący co najmniej 3-5 mm. Dzięki temu materiał, z której wykonana została kostka brukowa, będzie mógł pracować pod wpływem zmian temperatury i nie spowoduje pęknięć nawierzchni. Od czasu do czasu można skontrolować poziom nawierzchni poziomicą. Kiedy wszystkie kostki są już na swoim miejscu, nawierzchnię należy posypać piaskiem kwarcowym tak, aby wszedł we wszystkie szczeliny. Można dodatkowo polać kostkę wodą, aby mocniej ubiła piasek. Dzięki temu piasek będzie na nawierzchni pełnił rolę fugi.
Ułożenie kostki brukowej, jak i przygotowanie podłoża nie jest takie proste. Jednak wcale nie musi być twoim utrapieniem, ponieważ z powodzeniem można zlecić tą czasochłonną pracę doświadczonym firmom brukarskim. Mimo to nawet, jeśli nie układa się jej samodzielnie, dobrze mieć wiedzę, jak powinno to zostać prawidłowo wykonane.
Przeczytaj również: Jak pozbyć się chwastów z kostki brukowej? To proste