Spis treści:
- Regeneracja gleby po pomidorach, które chorowały na zarazę
- Odkażanie ziemi po zarazie
- Jak przygotować ziemie po pomidorach na kolejny sezon?
Regeneracja gleby po pomidorach, które chorowały na zarazę
Najczęściej występującymi chorobami pomidorów są zaraza ziemniaczana (Phytophthora infestans), alternarioza (Alternaria spp.) oraz różnego rodzaju zgnilizny wywołane przez patogeny glebowe. Nawet gdy objawy choroby pojawiły się tylko na części roślin, w glebie mogą pozostać zarodniki, które przetrwają zimę i zaatakują kolejne uprawy. Same pomidory, należące do roślin o dużych wymaganiach pokarmowych, w trakcie sezonu znacząco uszczuplają zasoby azotu, potasu i wapnia. Częste podlewanie i intensywne nawożenie dodatkowo pogarszają strukturę gleby, prowadząc do jej zagęszczenia i spadku zdolności do zatrzymywania wody.
Pozostawienie grządki w stanie, w jakim zakończyła sezon, stwarza dogodne warunki do kumulacji problemów w kolejnym roku. Patogeny chorobotwórcze przetrwają w resztkach roślin, a brak płodozmianu sprzyja również rozwojowi szkodników glebowych, takich jak nicienie czy pędraki. W efekcie młode rozsady w następnym sezonie rosną słabiej, są bardziej podatne na choroby, a plony stają się niższe. Aby temu zapobiec, konieczne jest kompleksowe działanie obejmujące usunięcie porażonych resztek, odkażenie gleby, uzupełnienie próchnicy i składników pokarmowych oraz przywrócenie odpowiedniego pH. Tylko połączenie tych kroków pozwoli skutecznie ograniczyć ryzyko nawrotu chorób i zapewnić zdrowy rozwój roślin.
Prace warto rozpocząć od dokładnego oczyszczenia stanowiska. Należy usunąć wszystkie nadziemne części roślin, korzenie, opadłe liście i fragmenty owoców, ponieważ to w nich najczęściej zimują patogeny. Tyczki, sznurki i inne elementy wspierające uprawę powinny zostać zdezynfekowane, na przykład w roztworze mydła potasowego lub preparatach przeznaczonych do narzędzi ogrodniczych. Kolejnym krokiem jest analiza gleby – można ją wykonać w laboratorium lub przy pomocy domowego testera. Pomidory najlepiej rosną na podłożu o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego, czyli w zakresie pH 6,2-6,8. Wynik analizy pomoże w doborze odpowiednich działań, takich jak wapnowanie, nawożenie kompostem czy wysiew poplonów, które poprawią strukturę i żyzność gleby.
Po zakończonej uprawie pomidorów trzeba zadbać o glebę. Fot. viktork/123RF.com
Odkażanie ziemi po zarazie
Skuteczna dezynfekcja gleby po chorujących pomidorach opiera się na rozwiązaniach chemicznych, mechanicznych i termicznych. W warunkach amatorskich najczęściej stosuje się siarczan miedzi, aplikowany wyłącznie zgodnie z zaleceniami producenta: w profilaktyce jako 1-proc. roztwór do podlewania powierzchni, a po silnej infekcji jednorazowo w stężeniu 3-5 proc., po uprzednim dokładnym uprzątnięciu resztek roślin. Zabieg najlepiej przeprowadzić w suchy dzień, aby ograniczyć spływ preparatu i zapewnić równomierne działanie w warstwie uprawnej. W następnym sezonie warto zaplanować płodozmian i unikać powrotu roślin psiankowatych w to samo miejsce, a powtórne użycie miedzi ograniczyć do niezbędnego minimum, by nie doprowadzić do jej kumulacji w glebie.
W grupie metod mechanicznych i termicznych wysoką skuteczność wykazują solaryzacja i zabiegi parowe. Solaryzacja polega na szczelnym przykryciu oczyszczonej i dobrze nawodnionej grządki folią przezroczystą na 6-8 tygodni w okresie silnego nasłonecznienia, co najczęściej oznacza miesiące letnie; we wczesnej jesieni efekt bywa słabszy, ale wciąż obniża presję patogenów glebowych. Na małych areałach można zastosować „parowanie” podłoża: bardzo obfite przelanie gleby wodą o temperaturze 60-70°C lub użycie parownicy w tunelu czy szklarni, kierując dyszę pod folię i utrzymując wilgotne, ciepłe środowisko przez kilkanaście minut na każdy metr kwadratowy. Te techniki, poza ograniczaniem patogenów, redukują także zdolność kiełkowania części nasion chwastów. Po zakończeniu zabiegu warto uzupełnić powierzchnię cienką warstwą kompostu, aby szybciej odbudować aktywność pożytecznych mikroorganizmów.
Przeczytaj również: Te plamy na liściach pomidora to nie zawsze zaraza. Trzeba uzupełnić jeden pierwiastek
Na rynku dostępne są również specjalistyczne preparaty do odkażania gleby po porażonych pomidorach, w tym środki z dazometem oraz produkty biologiczne oparte na pożytecznych grzybach i bakteryjnych antagonistach (m.in. Trichoderma spp., Bacillus spp.). Dazomet stosuje się jako granulat, który należy starannie wymieszać z wierzchnią warstwą gleby na głębokość ok. 15-20 cm, obficie podlać, a następnie przykryć folią. Preparaty biologiczne wprowadza się w dawkach zalecanych na 100 m², najlepiej po mechanicznym oczyszczeniu zagonu i ewentualnym zastosowaniu metod termicznych, tak aby szybko zasiedlić podłoże mikroorganizmami konkurencyjnymi wobec patogenów.
Jak przygotować ziemie po pomidorach na kolejny sezon?
Odkażenie gleby to jedynie początek procesu przywracania jej pełnej wartości użytkowej. Kolejnym kluczowym etapem jest odbudowanie próchnicy, poprawa struktury i uzupełnienie składników pokarmowych. We wrześniu i październiku zaleca się wprowadzenie 3-5 kg dojrzałego kompostu na każdy metr kwadratowy, lekko mieszając go z wierzchnią warstwą gleby. Na glebach lekkich można dodatkowo zastosować 0,5-1 kg biohumusu na m², co wzbogaci podłoże w mikroorganizmy i materię organiczną. Jeśli badanie pH wykaże zbyt kwaśny odczyn, jesienią należy wykonać wapnowanie. Na glebach lekkich zabieg powtarza się co około dwa lata, a na cięższych co trzy do czterech lat. W tym celu stosuje się dolomit lub wapno węglanowe w dawce od 0,5 do 1,5 kg/m², w zależności od aktualnego odczynu.
Przeczytaj również: Pomidory będą słodsze niż kiedykolwiek. Zastosuj technikę "5 dni przed zbiorem"
Jednym ze sposobów na szybką regenerację gleby jest też wykorzystanie poplonu. Do końca września można wysiewać szybko rosnące rośliny, takie jak gorczyca biała czy facelia. Mają one właściwości fitosanitarne – ograniczają rozwój patogenów glebowych, rozluźniają strukturę ziemi i zwiększają zawartość próchnicy. Gdy osiągną wysokość 15–20 cm, należy je skosić i płytko wymieszać z glebą. Od połowy września do połowy października sprawdza się wysiew żyta ozimego, które zimą chroni glebę przed wypłukiwaniem składników pokarmowych i wczesną wiosną daje dużą ilość masy zielonej do przyorania.
W miejscu, gdzie wcześniej rosły pomidory, nie powinniśmy w kolejnym roku sadzić roślin z rodziny psiankowatych, takich jak ziemniaki, papryka czy bakłażan. Najlepiej sprawdzą się warzywa mniej wymagające, np. marchew, pietruszka, sałata, por, seler czy gatunki kapustne. Pamiętajmy, że resztki porażonych roślin powinny być utylizowane na bieżąco, np. poprzez kompostowanie „na gorąco” lub oddanie ich do punktów zbiórki bioodpadów.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Najlepsze odmiany pomidorów do uprawy w doniczkach. Plenne, słodkie i omijane przez choroby
Jesienne opryski drzew owocowych. Dwa ważne składniki i wiele problemów będzie z głowy
Niewymagający krzew o zdrowych owocach. Nie powinno go zabraknąć w ogrodzie