Spis treści:
- Jak działa wermikompost i co to właściwie jest?
- Dlaczego warto robić wermikompost w domu?
- Jak założyć wermikompost w domu?
- Czym karmić dżdżownice?
- Pielęgnacja wermikompostu na co dzień
- Wykorzystanie wermikompostu w domu i ogrodzie
Jak działa wermikompost i co to właściwie jest?
Wermikompost powstaje z odchodów dżdżownic, czyli tzw. koprolitów. Dżdżownice zjadają resztki organiczne i przetwarzają je w przewodzie pokarmowym. Bakterie zasiedlające ich układ trawienny rozkładają materię na związki łatwo przyswajalne dla roślin. Gotowy wermikompost ma barwę ciemnej, żyznej ziemi, jest gruzełkowaty i wilgotny.
Do wermikompostowania najczęściej używa się dżdżownic kompostowych, potocznie nazywanych dżdżownicami kalifornijskimi lub kompostowcami czerwonymi. Ten typ dżdżownic różni się od rodzimych dżdżownic glebowych – żyje płycej, szybciej się rozmnaża i lepiej radzi sobie w środowisku bogatym w resztki organiczne.
Kompostowce czerwone w sprzyjających warunkach żyją zwykle kilka lat i dość szybko się rozmnażają – przy dobrym karmieniu i odpowiednich warunkach populacja w ciągu roku może zwiększyć się wielokrotnie.
Przeczytaj również: Włóż po jednym do każdej doniczki w domu. Zamiokulkas będzie rósł jak na drożdżach
Dlaczego warto robić wermikompost w domu?
Domowa produkcja wermikompostu to praktyczne i ekonomiczne rozwiązanie. Gotowy biohumus w sklepach ogrodniczych jest stosunkowo drogi, a zużywa się go sporo, szczególnie jeśli uprawiasz warzywa lub masz dużo roślin doniczkowych. Tymczasem wiele odpadów kuchennych, które zwykle lądują w koszu, może zamienić się w pełnowartościowy nawóz.
W tradycyjnym kompostowniku ogrodowym proces rozkładu trwa od kilku do kilkunastu miesięcy i zimą wyraźnie zwalnia. Domowy wermikompostownik może pracować przez cały rok. W sprzyjających warunkach jedna dżdżownica jest w stanie dziennie przerobić nawet do połowy swojej masy ciała w resztkach organicznych. Przy kilkuset osobnikach efekty zobaczysz już po kilku tygodniach.
Kolejny argument to jakość nawozu. Wermikompost zwykle zawiera więcej łatwo dostępnych form azotu, fosforu i potasu niż przeciętna gleba i tradycyjny kompost. Jest też bogaty w pożyteczne mikroorganizmy. W bezpieczny sposób odżywia rośliny, naturalnie pobudzając je do wzrostu i kwitnienia, a także poprawiając ich ogólną kondycję.
Wermikompost zrobią za nas pożyteczne dżdżownice. Wystarczy, że będziemy je dokarmiać odpadkami kuchennymi. Fot. maramorosz/123RF.com
Jak założyć wermikompost w domu?
Do założenia domowego wermikompostownika wystarczą dwa plastikowe pojemniki z pokrywkami, najlepiej nieprzezroczyste – dżdżownice nie lubią światła. Jeden pojemnik powinien mieścić się w drugim, tak aby na dnie dolnego zbierał się nadmiar wilgoci i ewentualny płyn.
W mniejszym pojemniku wywierć w dnie kilka rzędów dziurek co parę centymetrów (dla odpływu i dopływu powietrza), a w górnej części ścianek zrób kilka otworów wentylacyjnych. W większym pojemniku wystarczy przewiercić boki u góry, aby nadmiar wilgoci mógł swobodnie odparowywać. Na dno mniejszego pojemnika połóż warstwę gazet albo tektury, a następnie wsyp około 10 cm ziemi ogrodowej lub dojrzałego kompostu.
Rozmieść dżdżownice równomiernie na powierzchni. Na początek wystarczy 100–200 sztuk. Odpady dodawaj stopniowo, cienką warstwą – dżdżownice potrzebują czasu, by się zaaklimatyzować. Przez pierwszy tydzień nie dokładaj dużych porcji nowych resztek, tylko obserwuj, czy wcześniejsze znikają.
Czym karmić dżdżownice?
Do wermikompostownika możesz wrzucać:
- surowe resztki owoców i warzyw, obierki, zwiędłe liście sałaty;
- fusy z kawy i herbaty;
- rozdrobnione skorupki jajek (delikatnie podsuszone);
- tekturę, rolki po papierze toaletowym, wytłoczki po jajkach i karton bez kolorowego nadruku.
Unikaj mięsa, ryb, nabiału, dużej ilości tłuszczów, resztek potraw, cytrusów, czosnku i cebuli. Takie odpady łatwo gniją, wydzielają nieprzyjemny zapach i przyciągają muchy oraz inne niepożądane organizmy.
Do żywienia dżdżownic kompostowych przeznaczmy resztki roślinne. Fot. adriphotography/123RF.com
Pielęgnacja wermikompostu na co dzień
Prowadzenie wermikompostownika wymaga regularności, ale nie jest czasochłonne. Najważniejsze jest utrzymanie odpowiedniej wilgotności i temperatury.
Podłoże powinno przypominać wyciśniętą gąbkę – być wyraźnie wilgotne, lecz nie rozmoknięte. Jeśli jest zbyt sucho, spryskaj powierzchnię wodą lub dodaj więcej resztek warzyw. Gdy zrobi się zbyt mokro, dołóż suchego papieru, kartonu lub suchych liści.
Kontroluj temperaturę kompostu. Poniżej ok. 10°C dżdżownice prawie przestają żerować, a przy przemarznięciu całego pojemnika mogą wyginąć. Źle znoszą także upały powyżej 30°C. Latem trzymaj pojemnik w cieniu, z dala od bezpośredniego słońca. Zimą przenieś go do chłodnego, ale dodatniego pomieszczenia – piwnicy, garażu, spiżarni czy pod zlew w kuchni.
Dobrze prowadzony wermikompostownik nie wydziela nieprzyjemnych zapachów – pachnie raczej jak leśna, wilgotna ziemia. Jeśli pojawia się odór gnicia, to znak, że dodajesz za dużo odpadów naraz lub jest za mokro i brakuje powietrza. Wtedy przerwij dokładanie resztek, dodaj materiału „suchego” (karton, papier, suche liście) i delikatnie napowietrz wierzchnią warstwę.
Po około 3–4 miesiącach możesz zacząć zbierać gotowy wermikompost. Rozpoznasz go po strukturze – będzie ciemny, gruzełkowaty, przypominający bardzo żyzną ziemię. Najwygodniej robić to tuż przed kolejnym karmieniem: dżdżownice zwykle gromadzą się tam, gdzie leży świeże pożywienie, więc dojrzały wermikompost można zebrać z innej części pojemnika.
Wykorzystanie wermikompostu w domu i ogrodzie
Wermikompost to nawóz uniwersalny. Sprawdza się przy roślinach doniczkowych, balkonowych, w warzywniku i w ogrodzie ozdobnym. Zwykle nie powoduje gwałtownych zmian pH podłoża ani nadmiernego zasolenia, o ile używasz go w rozsądnych ilościach.
- Rośliny doniczkowe – przy przesadzaniu dodaj wermikompost do podłoża w proporcji mniej więcej 1:5–1:10 objętości. Możesz też rozsypać cienką warstwę na powierzchni ziemi w doniczce i delikatnie wymieszać z wierzchnią warstwą.
- Ogród i warzywnik – w ogrodzie rozsyp wermikompost na powierzchni gleby w ilości 1–2 l/mkw. i wymieszaj z wierzchnią warstwą. Możesz też dodawać go bezpośrednio do dołków przy sadzeniu pomidorów, papryki czy ogórków.
- Płyn z wermikompostownika – w pojemniku może zbierać się na dnie ciemny płyn. Możesz używać go po mocnym rozcieńczeniu (np. 1:10) jako nawozu lub wlewać go z powrotem do kompostu albo stosować wyłącznie przy roślinach ozdobnych. Jeśli zdecydujesz się go używać, zawsze rozcieńczaj go wodą i obserwuj reakcję roślin.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Szwedzka metoda na kwitnienie storczyków. Wypuszczają pąki nawet w środku zimy
Przepis na odżywkę do sansewierii dostałam od koleżanki. Znów jest zielona i ma więcej liści
Bezbłędna odżywka na kwitnienie anturium. Pąki ukażą się nawet zimą