Spis treści:
Len – charakterystyka
Len to jedna z najstarszych roślin uprawnych. Jest zaliczana do rodziny lnowatych (Linaceae). Obejmuje ona ok. 200 gatunków roślin.
Naturalnym, pierwotnym środowiskiem występowania lnu są rejony basenu Morza Śródziemnego, a w szczególności Egipt, Tunezja czy Grecja. Oczywiście w dzisiejszych czasach i z racji swojej niesłabnącej popularności rośliny z grupy lnowatych spotkać można praktycznie w każdym zakątku świata.
Len najczęściej określa się mianem rośliny jednorocznej lub byliny. Większe okazy często występują także w postaci półkrzewu.
Len ma cienkie i dość mocno wzniesione pędy. Wyrastają z nich lancetowate liście. Kwiaty rośliny są pojedyncze i pięciopłatkowe. Len wypuszcza je w okresie kwitnienia. Są one wiechowate, błękitne, jasno fioletowe lub białe. Poza tym, przyglądając się roślinie można zauważyć bardzo ozdobne torebki nasienne kształtem przypominające kule. Są one wartościowym owocem lnu. Torebki nasienne składają się z 10 części, w których znajdują się nasiona nazywane siemieniem lnianym.
Len – uprawa
Len uprawia się na różnych terenach, a dobór odpowiedniego stanowiska zależy od wymagań konkretnego gatunku. Roślina najczęściej preferuje tereny słoneczne i ciepłe. Gleba pod uprawę lnu powinna być z kolei przepuszczalna, próchnicza, odpowiednio żyzna i stale wilgotna. Roślina powinna wyrosnąć nawet na suchym stanowisku, jednak lepiej zapewnić jej to zlokalizowane bezpośrednio na słońcu.
Len to sezonowa roślina, która niespecjalnie poradzi sobie podczas mrozów. Jeśli zależy ci na udanej i wieloletniej hodowli, zapewnij jej solidne okrycie na zimę. Aby wzbogacić glebę, na której rośnie len, możesz od czasu do czasu zasilać ją nawozami do roślin uprawnych (najlepiej, żeby były bogate w wapń) lub kompostem. Musisz pamiętać, aby ziemia pod uprawę lnu nie była aż zanadto żyzna. W innym wypadku rośliny zaczną się pokładać.
Len – odmiany
Jak już zostało wspomniane, znanych jest ponad 180 gatunków lnu. Najbardziej popularne z nich to:
- len wielkokwiatowy (Linum grandiflorum) – jest rośliną jednoroczną, która kwitnie od późnej wiosny aż do jesieni. Potrafi dobrze rosnąć do czasów pojawienia się pierwszych przymrozków. Roślina charakteryzuje się pięknymi, dużymi kwiatami, które są zebrane na szczytach łodyg w luźne kwiatostany. Liście tego lnu są wąskie i gęsto zebrane na cienkich łodygach. Co ciekawe, roślina ta wytwarza urocze, barwne kwiaty. Występują one w kolorach: czerwonym, różowym, pomarańczowym lub białym z ciemnymi obwódkami płatków. Ten gatunek lnu może osiągnąć ok. 50 cm wysokości.
Wyświetl ten post na Instagramie
- len trwały (Linum perenne) – to bylina, która kwitnie od czerwca do początku września. Wyróżnia się kilka odmian tego lnu, dlatego niektóre egzemplarze potrafią osiągnąć aż 80 cm wysokości. Istnieją też dużo niższe odmiany karłowe. Kwiaty tego gatunku są wyjątkowo okazałe, zwykle występują w błękitnym kolorze, rzadziej w białym.
Wyświetl ten post na Instagramie
- len złocisty (Linum flavum) – to z reguły krótkookresowa bylina, której czas kwitnienia zaczyna się w czerwcu, a kończy już w sierpniu. Bylina charakteryzuje się pięknymi żółto-złotymi kwiatami, które są gęsto umiejscowione na łodygach. Jej wzrost jest podobny do lnu wielkokwiatowego. Roślina osiąga maksymalnie do 50 cm wysokości. Tak jak len trwały również i len złocisty występuje także w postaci karłowatej (np. odmiana Compacta). Na uwagę zasługuje fakt o bardzo obfitym kwitnieniu tego gatunku lnu.
Wyświetl ten post na Instagramie
- len zwyczajny (Linum usiatissimum) – jest rośliną jednoroczną, która kwitnie od czerwca do pierwszej połowy sierpnia. Osiąga maksymalnie 50-70 cm wysokości. Kwiaty tego lnu nie są duże i mają bardzo intensywną błękitną barwę (kwiaty występują także w kolorze białym).
Wszystkie wyżej wspomniane odmiany wyglądają pięknie posadzone na rabacie, np. w kompozycjach z innymi bylinami. Len można uprawiać w ogrodzie w celach czysto dekoracyjnych.
Właściwości i zastosowanie lnu
Już od dawna len był wykorzystywany na wiele sposobów. Z nim też wiązały się bardzo ważne, regionalne obyczaje np. tak zwane skoki na len. Z lnu kobiety tkały płótna, obrusy, prześcieradła, czy znane do dziś lniane worki. Oprócz historycznego zastosowania lnu warto wspomnieć także o cennych właściwościach zdrowotnych tej rośliny.
Siemię lniane stosowane bezpośrednio na skórę wspomaga szybsze leczenie oparzeń, gojenie się ran, a ponadto wspiera regenerację skóry, więc może być używane przy problemach skórnych, takich jak trądzik czy wypryski. Dzięki wysokiej zawartości błonnika nasiona lnu wspomagają prawidłową pracę jelit i żołądka, dlatego napar z siemienia lnianego może okazać się pomocny przy problemach trawiennych i wrzodach żołądka. Olej lniany zawiera witaminy, minerały i kwasy tłuszczowe, które pomagają obniżyć poziom złego cholesterolu, a ponadto można go wykorzystywać do olejowania włosów. Co więcej, olej lniany znakomicie impregnuje drewno, dlatego jest wykorzystywany nie tylko w diecie, ale również w przemyśle.
Wyświetl ten post na Instagramie
Len jest także bogaty w magnez. Ten pierwiastek wspomaga m.in. prawidłową koncentrację oraz optymalne funkcjonowanie mięśni. Substancje takie jak mangan i fosfor uczestniczą w procesie wytwarzania kolagenu, a także pomagają utrzymać zdrowe kości i dobry stan skóry. Miedź jest niezbędna w produkcji energii, a oprócz tego wspiera prawidłową pracę układu nerwowego.
Zdaniem specjalistów, regularne picie mielonego lnu wspiera tworzenie bariery ochronnej przewodu pokarmowego (żołądka i jelit). Siemię lniane odgrywa wspomaga więc w walce z problemami gastrycznymi. Pomaga też ułatwić proces defekacji i uzyskać efekt przeczyszczenia, a także wspiera przy problemach takich jak wzdęcia czy biegunki.
Co ważne, len może być spożywany również w momencie przekwitania, czyli menopauzy. Dlaczego? Ponieważ zawiera cenne kobiece hormony – fitoestrogeny. Regularne picie lnu sprzyja zachowaniu prawidłowej gospodarki hormonalnej kobiet, a w tym pomaga złagodzić nieprzyjemne uderzenia gorąca, stany nerwowe czy dokuczliwe objawy niepokoju.
Lekarze często rekomendują picie lnu szczególnie osobom, u których wykryto cukrzycę typu II. Dzięki nienasyconym kwasom tłuszczowym Omega-3 i Omega-6, a także błonnikowi, len pomaga złagodzić objawy diabetyczne. Len bogaty w kwasy tłuszczowe wspiera działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.
Wyświetl ten post na Instagramie
Warto przy tym pamiętać, że len zawiera niebezpieczny i trujący dla zdrowia związek chemiczny, jakim jest cyjan. W związku z tym zaleca się, aby nie przekraczać dziennej dawki roślinnego roztworu i ograniczyć się do 3 łyżeczek miału lnianego.
Reasumując, len to pięknie kwitnąca roślina, która dodatkowo jest bogata w cenne składniki odżywcze, witaminy i minerały. Staraj się jednak nie przekraczać dziennej porcji siemienia lnianego rekomendowanej do spożycia. Mimo to picie siemienia lnianego w odpowiedniej ilości może być pomocne w utrzymaniu dobrego zdrowia.