Spis treści:
- Glediczja trójcierniowa – charakterystyka
- Glediczja trójcierniowa – kwiaty i owoce
- Glediczja trójcierniowa – szczegóły uprawy
- Zasady pielęgnacji glediczji
- Glediczja trójcierniowa i jej zastosowania
Glediczja trójcierniowa – charakterystyka
Glediczja trójcierniowa (łac. Gleditsia triacanthos) to drzewo liściaste, które pochodzi z Ameryki Północnej, ale dobrze zaadaptowało się w krajach europejskich. Osiąga wysokość od 15 do 20 metrów. Jego pień jest prosty i stosunkowo krótki, ponieważ rozgałęzia się już na wysokości kilku metrów od ziemi. Sprawia to, że jego korona tworzy przyjemny cień, bo chociaż gałęzie rosną w górę, ma wystarczająco gęste liście, które dają schronienie. Liście te są pierzaste, drobne i jajowate, zielone na górnej powierzchni i żółtawozielone na spodzie. Jesienią zmieniają barwę na żółtozłotą. Charakterystyczną cechą tego drzewa są grube kolce na pniu. To te 10-15 cm ciernie nadają temu gatunkowi jego nazwę. W rzeczywistości prace hodowców doprowadziły do ich wyeliminowania i dziś brakuje ich w większości odmian stosowanych w ogrodnictwie.
Glediczja trójcierniowa – kwiaty i owoce
Glediczja trójcierniowa kwitnie wiosną. Kwiaty są zgrupowane w zwisające grona, zielonkawobiałe grona, bez wartości dekoracyjnej, ale za to są miododajne. Owocem jest lekko skręcona roślina strączkowa, która może osiągnąć nawet 30 cm długości. W jej wnętrzu znajduje się od 15 do 20 brązowych nasion o długości około 1 cm. Czerwonawo-brązowe strąki utrzymują się na drzewie przez całą zimę.
Glediczja trójcierniowa – szczegóły uprawy
Glediczja pochodzi z zimnego klimatu umiarkowanego, choć z powodzeniem uprawiana jest również na obszarach tropikalnych. Wymaga gorącego lata, jeśli ma dobrze owocować, ale generalnie dobrze się rozwija – nawet, jeśli nie zaowocuje, na obszarach o chłodnym okresie letnim. Jest bardzo odporna na zimno, a starsze drzewa są w stanie tolerować temperatury do około -35°C. Preferuje średnie roczne opady w zakresie 700-1500 mm. Wymaga stanowiska słonecznego. Dobrze rośnie na większości gleb, także kwaśnych lub silnie zasadowych, o ile są dobrze osuszone. Preferuje pH w zakresie 5,5-8, ale toleruje też zakres 4,5-9. Drzewa mają rozległy, głęboki system korzeniowy i dobrze znoszą suszę oraz wiatr.
Zasady pielęgnacji glediczji
Glediczja trójcierniowa dobrze znosi cięcie, dlatego może być stosowana do formowania żywopłotów. Przycinanie należy wykonywać wczesną wiosną. Warto zadbać o regularne formowanie młodych drzewek tak, aby rozrosły się w ładnej formie korony przewodnikowej – z jednym głównym i silnym pędem. Później wystarczy usuwać złamane, uszkodzone i suche pędy. Młode drzewka można przesadzać wiosną, pamiętając, by system korzeniowy znalazł się w nowym miejscu 5-10 cm głębiej. Trzeba też przyciąć pędy, aby wyrównać stratę korzeni w stosunku do korony. Podlewaj drzewo umiarkowanie, ponieważ są to gatunki odporne na suszę. Glediczja trójcierniowa jest rośliną dość odporną na choroby i nie wymaga dużych poświęceń w jej pielęgnacji. Można je rozmnażać z nasion, ale nie jest to prosty proces, dlatego bardziej wskazane jest pozyskiwanie okazów w szkółkach i centrach ogrodniczych.
Glediczja trójcierniowa sunburst i inne odmiany
Najczęściej polecanymi odmianami są te, które nie mają cierni i owoców oraz osiągają mniej niż 20 metrów wysokości. Najpopularniejsza jest glediczja sunburst, która dorasta do 5-10 m. Jest to odmiana bezcierniowa i bezowocowa, której znakiem rozpoznawczym są złotożółte listki. W okresie jesiennym zmienia szatę pierzastej korony na brązową. Glediczja trójcierniowa sunburst jest bardzo odporna na mróz i dobrze radzi sobie z dużym nasłonecznieniem.
Inną, ale równie popularną odmianą glediczji jest rubylace, która dorasta do 10 m, nie ma cierni i dobrze znosi mróz oraz suszę. Jej liście lśnią w barwach brązu i czerwieni, dlatego jest chętnie wykorzystywana w aranżacjach przydomowych ogrodów. Rubylace kwitnie w czerwcu i czasami wytwarza strąki. Nieco większe, bo sięgające nawet 15 m wysokości są odmiany skyline oraz shademaster. Są również bezcierniowe i mają bardzo dekoracyjne liście.
Glediczja trójcierniowa i jej zastosowania
Drzewo to najczęściej wykorzystuje się do upiększania terenów zielonych. Glediczja to roślina, która jeśli znajdzie się w odpowiednim miejscu, upiększy ogród, a gdy nie będzie nadmiernie przycinana, świetnie sprawdzi się nawet jako drzewo w parku miejskim. Można z niej formować także średniej wielkości żywopłoty. Drzewo to było również często sadzone w projektach kontrolujących erozję gleb i wykorzystywane do projektów rekultywacji terenów górniczych. Dlatego glediczja trójcierniowa jest chętnie sadzona:
- w parkach,
- przy ulicach miast,
- w pobliżu terenów przemysłowych,
- wzdłuż dróg poza miastem,
- w przydomowych ogrodach jako mocny akcent kolorystyczny.
Nie wszyscy wiedzą, że glediczja trójcierniowa ma jadalne nasiona, które ugotowane smakują jak groch. Do spożycia nadaje się również miąższ niedojrzałych strąków, który jest słodki i można go jeść na surowo lub przerobić na cukier. Ze strąków nasiennych można przygotować słodką, przyjemną w smaku herbatę, którą poleca się do leczenia niestrawności i kataru. Sok ze strąków działa antyseptycznie. Podobnie działa napar z kory, który dawniej był stosowany w leczeniu niestrawności, krztuśca, odry i ospy. Nieocenioną właściwością glediczji jest jej miododajność, dlatego jest drzewem pożytecznym nie tylko dla ludzi, ale także dla owadów.
Glediczja wyróżnia się również solidnym drewnem. Jest ono mocne i wytrzymałe, służy m.in. do wyrobu słupków ogrodzeniowych, rozmaitych mebli, a także do wyrobu węgla drzewnego. Ma czerwonawo-brązowe zabarwienie i wysoki połysk, jest odporne na gnicie.
Glediczja posiada jadalne nasiona. Fot. 123RF.com
Glediczja trójcierniowa – wysiew nasion
Jak pozyskać sadzonki glediczji? Najprościej jest kupić zdrową roślinkę w szkółce, sklepie ogrodniczym lub sprzedaży wysyłkowej. Koszt jednej sadzonki to około 25-30 zł. Jeśli już masz dorosłą, owocującą roślinę, możesz pozyskać nasiona ze strąków i zająć się ich wysiewem. Zebrane nasiona należy namoczyć przez 24 godziny w ciepłej wodzie, aby spęczniały, a następnie wysiać je do rozsadnika. Jeśli nie napuchły, trzeba moczyć je przez kolejne 24 godziny w ciepłej wodzie. Jeśli i ten sposób nie zadziała, usuń część okrywy nasiennej, ale uważaj, aby nie uszkodzić zarodka. Dalsze moczenie powinno spowodować pęcznienie nasion. Wysiane i trzymane w temperaturze 20°C powinny wykiełkować w ciągu 2-4 tygodni. Gdy tylko będą wystarczająco duże, aby je rozsadzić, przesadź sadzonki do pojedynczych głębokich doniczek i poczekaj, aż urosną, by móc je zasadzić w ziemi.
Glediczja trójcierniowa to wyjątkowo proste w uprawie i pielęgnacji drzewo, które wygląda niezwykle dekoracyjnie zarówno w przestrzeniach miejskich, jak i przydomowych ogrodach. Okazała korona może dawać schronienie w cieniu, a jadalne miąższ i nasiona stanowią smaczne i zdrowe pożywienie.
Przeczytaj również: Drzewo flamingowe każdego wprawi w zachwyt. Niewiele wymaga i wszędzie się przyjmie
Wierzba japońska nazywana jest także drzewem flaminga. Fot. 123RF/PICSEL/Pexels