Porady ogrodnicze

Sadzenie irysów cebulowych. Ciekawe odmiany i pielęgnacja

Irysy cebulowe zachwycają kwiatami, kiedy ogród dopiero budzi się do życia. Ich intensywne kolory i delikatna struktura zapewniają piękny akcent w rabatach i skalniakach. Poznaj różnice między irysami cebulowymi a kłączowymi oraz dowiedz się, jak prawidłowo je sadzić i pielęgnować, aby cieszyć się ich urokiem przez lata.

Sadzenie irysów cebulowych. Ciekawe odmiany i pielęgnacja
Jak sadzić irysy jesienią, aby pięknie zakwitły na wiosnę? Fot. Chiaroscuro/CanvaPro

Spis treści: 

Czym się różnią irysy cebulowe od kłączowych?

Główna różnica między irysami cebulowymi a kłączowymi tkwi w budowie ich podziemnych części. Irysy cebulowe (Iris xiphium, Iris reticulata) wytwarzają cebule, które są zwarte, okrągłe lub jajowate i pokryte łuskami. Natomiast irysy kłączowe (Iris germanica) rozwijają się z poziomych, zdrewniałych kłączy rosnących tuż pod powierzchnią ziemi.

Czym się różnią irysy cebulowe od kłączowych pod względem kwitnienia? Irysy cebulowe kwitną znacznie wcześniej – niektóre odmiany już w lutym–marcu, podczas gdy kłączowe zakwitają dopiero w maju–czerwcu. Dodatkowo irysy cebulowe są zwykle mniejsze (10–30 cm) i mają drobniejsze kwiaty niż ich kłączowi kuzyni, którzy mogą osiągać nawet 100 cm wysokości.

Różnica widoczna jest również w wymaganiach uprawowych – irysy cebulowe są łatwiejsze w pielęgnacji i lepiej znoszą przesadzanie. Po przekwitnięciu ich liście szybko zamierają, co umożliwia zasadzenie w tym samym miejscu roślin letnich.

Przeczytaj również: Jak pielęgnować irysy, żeby kwitły jak najdłużej? Uprawa i rozmnażanie kosaćców

Sadzenie irysów cebulowych – kiedy i jak?

Sadzenie irysów cebulowych najlepiej przeprowadzić wczesną jesienią – od września do października. Dzięki temu rośliny zdążą się ukorzenić przed zimą i wcześnie zakwitną wiosną. Cebule należy sadzić na głębokość równą 2–3 krotności ich średnicy, z zachowaniem odstępów 5–10 cm, w zależności od odmiany. Na 1 mkw można posadzić około 40–50 mniejszych cebul irysów siatkowatych lub 15–20 większych cebul irysów holenderskich.

Irysy cebulowe preferują glebę przepuszczalną, o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (pH 6,0–7,0). Idealne podłoże powinno być żyzne, bogate w próchnicę, ale dobrze zdrenowane. Jeśli twoja ziemia jest ciężka i gliniasta, warto dodać do niej piasek, perlit lub drobny żwir, aby poprawić drenaż i zapobiec gniciu cebul.

Wybierając stanowisko dla irysów cebulowych, pamiętaj o zapewnieniu im dużej ilości światła. Ważna jest również ochrona przed silnymi wiatrami, które mogą uszkadzać delikatne kwiaty. Dobrym rozwiązaniem jest sadzenie ich przy murach, w zaciszu większych krzewów lub pod drzewami zrzucającymi liście.

Przeczytaj również: Sadzenie kwiatów cebulowych kwitnących wiosną. Po zimie ogród będzie tętnił kolorami

Pielęgnacja irysów cebulowych

Podlewanie irysów cebulowych jest istotne głównie w okresie wzrostu i kwitnienia. Na etapie rozwoju pąków kwiatowych i podczas kwitnienia wymagają one regularnego nawadniania, ale bez przelewania. Latem, gdy części nadziemne zamierają, ogranicz podlewanie do minimum – cebule wchodzą wtedy w okres spoczynku i nadmierna wilgoć mogłaby prowadzić do ich gnicia.

Nawożenie rozpocznij wczesną wiosną, gdy pojawiają się pierwsze liście. Stosuje się wówczas nawóz wieloskładnikowy dla roślin cebulowych lub kwitnących, bogaty w potas i fosfor. Unikaj nawozów z wysoką zawartością azotu, które stymulują wzrost liści kosztem kwiatów. Drugie nawożenie można przeprowadzić po przekwitnięciu, aby wzmocnić cebule przed okresem spoczynku.

Po przekwitnięciu nie wycinaj od razu liści – pozwól im naturalnie zaschnąć, ponieważ dostarczają one składniki odżywcze do cebul. Dopiero gdy całkowicie zżółkną (zwykle na przełomie maja i czerwca), możesz je delikatnie usunąć. Jeśli irysy rosną w towarzystwie innych roślin, możesz zamaskować ich usychające liście, sadząc w pobliżu letnie kwiaty.

Przeczytaj również: Pielęgnacja irysów po przekwitnięciu. Co zrobić, by za rok kosaćce kwitły jeszcze lepiej?

Kwestia wykopywania cebul po przekwitnięciu zależy od gatunku i klimatu. Irysy siatkowate (Iris reticulata) są mrozoodporne i mogą pozostać w gruncie przez kilka lat bez wykopywania. Wręcz lepiej rozwijają się, gdy nie są przesadzane. Z kolei irysy holenderskie (Iris x hollandica) w regionach o surowszych zimach (poniżej -10°C) warto wykopać po całkowitym zaschnięciu liści, zazwyczaj na przełomie czerwca i lipca.

Cebule należy oczyścić, wysuszyć w przewiewnym miejscu i przechowywać w suchym, chłodnym pomieszczeniu w temperaturze 5–10°C do jesiennego sadzenia. W łagodniejszym klimacie irysy holenderskie mogą również zimować w gruncie, pod warunkiem że podłoże jest dobrze zdrenowane i nie gromadzi wody.


Niektóre odmiany irysów cebulowych mogą kwitnąć na przełomie litego i marca. Fot. Chiaroscuro/CanvaPro

Rozmnażanie irysów cebulowych

Irysy cebulowe rozmnażają się naturalnie poprzez wytwarzanie cebulek przybyszowych wokół cebuli matecznej. Po 2–3 latach uprawy w jednym miejscu można wykopać cebule, oddzielić młode cebulki i posadzić je oddzielnie. Najlepszym terminem na taki zabieg jest okres po całkowitym zaschnięciu liści (czerwiec–lipiec).

Młode cebulki zazwyczaj zakwitną po 1–2 latach od posadzenia, w zależności od ich wielkości. Niektóre gatunki irysów cebulowych, jak irys siatkowaty, można również rozmnażać z nasion. Proces jest jednak znacznie dłuższy – od wysiania nasion do uzyskania kwitnących roślin może minąć 3–5 lat.

Przeczytaj również: Lilie – kiedy wykopywać cebulki? Najlepsze sposoby przechowywania

Ciekawe odmiany irysów cebulowych

Wśród ciekawych odmian irysów cebulowych na szczególną uwagę zasługuje irys siatkowaty 'Harmony' o intensywnie niebieskofioletowych kwiatach z żółtym paskiem na dolnych płatkach. Ta niewysoka odmiana (10–15 cm) kwitnie już w lutym–marcu i doskonale sprawdza się w pojemnikach oraz na skalniakach.

Ciekawe odmiany irysów cebulowych to również irys holenderski 'Blue Magic' o głęboko granatowych kwiatach, osiągający wysokość 50–60 cm, oraz 'White Excelsior' o śnieżnobiałych płatkach, idealny do jasnych kompozycji ogrodowych.

Niezwykle efektowna jest także odmiana 'Eye of the Tiger' o kwiatach w kolorze kremowo-żółtym z brązowym centrum i fioletowymi żyłkami. Kwitnie ona nieco później niż większość irysów siatkowatych, zwykle w kwietniu. Jeśli szukasz czegoś wyjątkowego, warto zwrócić uwagę na irys Danforda o cytrynowożółtych kwiatach, który jest jednym z najwcześniej kwitnących gatunków, pojawiającym się często jeszcze pod koniec zimy.

Przeczytaj również: Jak przezimować wrażliwe na mróz kwiaty cebulowe i bulwiaste? Zimowanie dalii, mieczyków, begonii

Choroby i szkodniki irysów cebulowych

Irysy cebulowe są stosunkowo odporne na choroby i szkodniki, jednak w niesprzyjających warunkach mogą być atakowane przez różne patogeny. Najczęstszym problemem jest zgnilizna cebul, wywoływana przez grzyby z rodzaju Fusarium. Aby zapobiec tej chorobie, zapewnij roślinie dobrze przepuszczalną glebę i unikaj nadmiernego podlewania.

Innym zagrożeniem jest szara pleśń, która pojawia się głównie w wilgotnych warunkach. Rozpoznasz ją po szarych, puszystych nalotach na liściach i kwiatach. W ramach profilaktyki zapewnij roślinom dobrą cyrkulację powietrza i unikaj zagęszczania nasadzeń.

Spośród szkodników największe zagrożenie stanowią nicienie oraz myszy i nornice, które chętnie podgryzają cebule. Aby uchronić rośliny przed gryzoniami, możesz sadzić je w specjalnych koszyczkach ochronnych lub w towarzystwie roślin o intensywnym zapachu, takich jak narcyzy czy czosnki ozdobne.

Źródło: deccoria.pl

Przeczytaj również:

Posadź na początku października. Wczesną wiosną stworzy szafirowe łany kwiatów

Jak przygotować glebę pod sadzenie rododendronów? Dobrze się ukorzeni i będzie miał dużo kwiatów

Jakie kwiaty można wysiać jesienią? Zadbaj o dobre stanowisko i podłoże, będą kwitły zjawiskowo

Przeczytaj również

Ostatnio spodobało się

Informacja

Nie możesz dodać komentarza do tej treści. To okno zamknie się automatycznie za 3 sekundy.

Wyślij mailem

Informacja

Zgłoś nadużycie

Informacja

To okno zamknie się automatycznie za 3 sekundy.

Wyłącz to powiadomienie

Nie będziesz już więcej otrzymywać powiadomień do tego zdarzenia.
Państwa przeglądarka jest nieaktualna. Aby zapewnić większe bezpieczeństwo, wygodę i komfort użytkowania w tej witrynie, proszę zaktualizować swoją przeglądarkę.
Polub nas, aby otrzymywać niezliczone pomysły wprost na swoją tablicę!

Edycja zdjęcia

Obróć

Informacja

Zaloguj się

Newsletter

Zapisz się do newslettera, aby otrzymywać najciekawsze artykuły oraz inspiracje z serwisu Deccoria.pl

Powiadomienia

Informacja

Nie możesz wykonać tej akcji. To okno zamknie się automatycznie za 3 sekundy.