Ściółkowanie warzyw. Czym i jak ściółkować - ogrodnicy polecają najlepsze sposoby

Spis treści:

• Ściółkowanie – na czym polega?
• Po co ściółkować warzywa?
• Jakie warzywa ściółkować?
• Czym ściółkować warzywa?

Ściółkowanie – na czym polega? 

Ściółkowanie to zabieg pielęgnacyjny, polegający na przykryciu wierzchniej warstwy gleby wokół roślin różnymi materiałami syntetycznymi, organicznymi czy też mineralnymi. Najlepszym okresem na jego wykonania jest wczesna wiosna, gdy ziemia jest już rozmarznięta, wilgotna i wolna od chwastów. Warto zaznaczyć, że grubość warstwy ściółki zależy od rodzaju materiału i wielkości roślin: od kilku (pomiędzy niewielkimi roślinami ozdobnymi i warzywami) do kilkunastu centymetrów (pomiędzy większymi krzewami i drzewami).  Materiał ściółkowy rozsypuje się równomiernie po całej powierzchni. 

Po co ściółkować warzywa?

Ściółkowanie warzyw niesie ze sobą wiele korzyści, a mianowicie:

• ogranicza rozwój chwastów pomaga utrzymać stałą temperaturą podłoża – wolniej nagrzewa się i wychładza
• ogranicza nadmierne wyparowanie wody z gleby 
• chroni podłoże przed rozmywaniem w czasie ulewnych deszczy i wypłukiwaniem z gleby składników odżywczych 
• wzbogaca podłoże w substancji odżywcze oraz poprawia strukturę gleby (w przypadku ściółek naturalnych)   

Chociaż ściółkowanie warzyw przynosi wiele korzyści, wiąże się ono również z wadami. Ściółki przyciągają przede wszystkim ślimaki, które żerują na liściach, niszcząc rośliny. W takim przypadku materiał ściółkowy warto posypać mąką bazaltową, która nie tylko chroni przed tymi szkodnikami, lecz także przed mszycami i pchełkami kapuścianymi. Ponadto zimą w ściółce mogą chować się gryzonie, które negatywnie wpływają na rośliny. 

Przeczytaj również: Jak ściółkować ogórki. Poznaj 4 metody ściółkowania

Jakie warzywa ściółkować?

Ściółkowanie jest zazwyczaj stosowane w sadownictwie, a także przy uprawie warzyw ciepłolubnych. Szczególnie ten zabieg pielęgnacyjny sprawdza się na zagonach z melonami i arbuzami, natomiast patisony, cukinie, dynie czy ogórki też będą wdzięczne. Wtedy rośliny szybciej rosną i wydłużają się, a plony są bardziej obfite. Za ściółkę będą również wdzięczne ziemniaki, pomidory, oberżyna i papryka.

Przed ściółkowaniem należy przede wszystkim przygotować glebę. Wystarczy usunąć z niej wszelkie chwasty, spulchnić ją i podlać. Dopiero potem można przystąpić do rozkładania materiału ściółkowego. Poza tym od łodyg roślin warto zachować odstęp kilkunastu centymetrów, gdyż może przyczynić się do ich podgniwania.     

Czym ściółkować warzywa? 

Do ściółkowania gleby wokół warzyw używa się różnych materiałów. Do najbardziej popularnych ściółek należą:

• Skoszona trawa

Skoszona trawa doskonale nadaje się do ściółkowania warzyw. Ważne jest, by była ona dokładnie wysuszona. W przeciwnym wypadku materiał ściółkowy zacznie szybko gnić i zamiast przynieść korzyści, zwiększy ryzyko wystąpienia szkodników i chorób grzybowych. Ponadto podczas ściółkowania warzyw należy również unikać trawy skoszonej z zachwaszczonych trawników, a także tej, która była wcześnie poddana chemicznym opryskom.

• Słoma

Słoma to doskonały materiał ściółkujący nie tylko dla truskawek, lecz także dla warzyw, zwłaszcza tych, których uprawa trwa długo i wymaga dostatecznej ilości wody w glebie. Taka ściółka zabezpiecza owoce przed zabrudzeniem i ogranicza rozwój chorób grzybowych, szczególnie szarej pleśni. Słoma ma taką przewagę nad trawą, że wolniej się rozkłada, a także ma jasny kolor, który odbija więcej słońca i nie pozwala na nadmierne ogrzanie oraz wysuszenie gleby. Wśród słomy szczególnie dobrze będą rosnąć ziemniaki i ogórki.   

• Pokrzywa 

Pokrzywa idealnie nadaje się nie tylko na nawozy. Zerwane rośliny (koniecznie bez nasion) można także wykorzystywać do ściółkowania warzyw w międzyrzędach. Jej liście i pędy zawierają mnóstwo cennych związków mineralnych, co sprawia, że dostarczają też warzywom wiele składników odżywczych, zwłaszcza potas. Ścięte rośliny należy ułożyć w warstwie o grubości 3-5 cm między rzędami posadzonych ogórków, pomidorów, selerów i innych warzyw.  

• Trociny lub zrębki

Trociny i zrębki to doskonały materiał do ściółkowania warzyw, który wygląda estetycznie pomiędzy roślinami. Podobnie jak i zrębki, trociny powinny zostać przekompostowane, aby przy rozkładzie nie pobierały azotu roślinom. Gotowe materiały ściółkowe można znaleźć również w sklepach ogrodniczych, marketach oraz w firmach zajmujących się wycinką drzew. W związku z tym, że trociny mogą mieć kwaśny odczyn i zakwaszać glebę, warzywa trzeba zasilić nawozami azotowymi. 

Przeczytaj również: Zrębki i trociny. Jak je wykorzystać w ogrodzie

• Kompost 

Kompost to podstawowy materiał do ściółkowania warzyw, który zawiera najwięcej składników odżywczych. Szybko się rozkłada, dlatego dość często trzeba go uzupełniać. Kompost do ściółkowania powinien być częściowo rozłożony, co trwa od kilku miesięcy do roku. Warstwa ściółki powinna mieć 3-4 cm grubości. Dodatkowo można ją przykryć korą lub zrębkami, aby zapobiec wysychaniu kompostu.    

• Liście 

Liście to łatwo dostępny materiał do ściółkowania warzyw, który pomaga powstrzymać wzrost chwastów i lekko zakwasza glebę. Warto jednak zaznaczyć, że nie wszystkie sprawdzą się w ogrodzie warzywnym. Na przykład liście orzecha włoskiego czy dębu wydzielają składniki, które hamują wzrost roślin. Ponadto materiał do ściółkowania powinien być stale wilgotny, gdyż szybciej się rozkłada niż suche liście. 

• Karton 

Świetnym materiałem do ściółkowania warzyw jest również karton, który tłumi chwasty i, dzięki zawartości celulozy, przyciąga dżdżownice. Dzięki pracy tych organizmów ziemia staje się bardziej spulchniona i napowietrzona. Najlepiej wybierać materiał bez folii i napisów. Ze względu na to, że jest lekki, karton trzeba utrzymywać stale wilgotnym, aby wiatr go nie porwał. Można go również łączyć z materiałami cięższymi, np. słomą, korą czy zrębkami. 

Przeczytaj również: Tania alternatywa dla kompostownika w ogrodzie

• Gazety

Gazety są również idealne do ściółkowania. Wystarczy rozłożyć je na glebie pomiędzy warzywami w 3-4 warstwach, które warto dodatkowo zwilżyć spryskiwaczem. Ważne jest, aby gazety nie były zanieczyszczone materiałami chemicznymi, takimi jak farby, oleje, kleje, smary czy elementy plastikowych taśm. W przeciwnym wypadku szkodliwe substancje mogą dostać się do gleby.