Spis treści:
- Czym są warzywa ozime i dlaczego warto je uprawiać?
- Siew warzyw ozimych na wczesny zbiór – termin i przygotowanie gleby
- Pielęgnacja warzyw ozimych – jesienne i wiosenne zabiegi
- Najpopularniejsze warzywa ozime – charakterystyka i uprawa
Czym są warzywa ozime i dlaczego warto je uprawiać?
Warzywa ozime to gatunki, które wysiewa się jesienią, a zbiera w następnym sezonie. Rośliny te wykorzystują jesień do ukorzeniania się i wstępnego rozwoju, zimę przechodzą w stanie spoczynku, by wiosną szybko ruszyć z intensywnym wzrostem. W polskich ogrodach najczęściej są to czosnek, cebula, jarmuż, szpinak, niektóre odmiany bobu, grochu, a także marchew czy pietruszka.
Uprawa warzyw ozimych przynosi wiele korzyści. Po pierwsze, możesz cieszyć się własnymi zbiorami nawet o 2–4 tygodnie wcześniej niż z wysiewu wiosennego. Po drugie, rośliny rozwijające się jesienią są odporne na trudne warunki i rzadziej atakowane przez szkodniki. Często dają też większe plony oraz są lepsze w smaku.
Siew warzyw ozimych na wczesny zbiór – termin i przygotowanie gleby
Siew warzyw ozimych na wczesny zbiór wymaga odpowiedniego przygotowania i zaplanowania. Najważniejszy jest właściwy termin siewu – rośliny muszą się ukorzenić przed nadejściem mrozów, ale nie powinny być zbyt rozwinięte, by nie przemarzły zimą.
Optymalny termin siewu warzyw ozimych przypada najczęściej na okres od połowy sierpnia do grudnia, zależnie od gatunku i regionu Polski. Czosnek najlepiej sadzić od połowy września do końca października, szpinak ozimy – od połowy sierpnia do połowy września (jeśli jesień jest ciepła, również w październiku), a bób i groch ozimy – w drugiej połowie października.
Przed siewem dokładnie przygotuj glebę – powinna być odchwaszczona, przekopana i spulchniona. Wzbogać ją dojrzałym kompostem, co zapewni roślinom odpowiednie składniki odżywcze. Dla większości warzyw ozimych optymalne pH gleby wynosi 6,0–7,0, czyli od lekko kwaśnego do neutralnego.
Wybór odpowiedniego stanowiska również ma znaczenie. Miejsce pod uprawę warzyw ozimych powinno być osłonięte od silnego wiatru i nasłonecznione. Unikaj zagłębień terenu, gdzie może gromadzić się woda.
Jarmuż jest jednym z warzyw, które z powodzeniem zimują na grządkach w ogrodzie. Fot. RuudMorijn/CanvaPro
Przeczytaj również: Co siejemy i sadzimy w ogrodzie w październiku? Czas na te kwiaty, warzywa i owoce
Pielęgnacja warzyw ozimych – jesienne i wiosenne zabiegi
Podstawowe zabiegi, które pomogą młodym roślinom prawidłowo się rozwinąć przed zimą, to regularne odchwaszczanie, spulchnianie gleby wzdłuż rzędów i umiarkowane podlewanie w okresach suszy.
W przypadku większości warzyw ozimych dobrym rozwiązaniem jest okrycie ich przed zimą. Gdy rośliny wytworzą 3–5 liści, warto zabezpieczyć je włókniną ogrodniczą lub słomą. Nie rób tego jednak zbyt wcześnie – sadzonki powinny najpierw zahartować się na lekkie przymrozki, co zwiększy ich odporność.
Wiosenna pielęgnacja warzyw ozimych rozpoczyna się od usunięcia zabezpieczenia, gdy temperatury ustabilizują się powyżej zera. To również moment na pierwsze nawożenie – teraz możesz zastosować nawozy zawierające azot, który pobudzi rośliny do intensywnego wzrostu. Świetnie sprawdzą się nawozy organiczne, np. gnojówka z pokrzywy, rozcieńczona wodą w proporcji 1:10.
Regularne podlewanie jest szczególnie ważne w okresach wiosennej suszy. Staraj się podlewać rzadziej, ale obficiej, co zachęci korzenie do głębszego wzrostu. Pamiętaj też o usuwaniu chwastów – wiosną rosną niezwykle intensywnie i mogą zagłuszyć twoje uprawy.
Najpopularniejsze warzywa ozime – charakterystyka i uprawa
Poznaj trzy najpopularniejsze warzywa ozime, które sprawdzają się w polskich warunkach klimatycznych i są stosunkowo łatwe w uprawie nawet dla początkujących ogrodników.
Czosnek ozimy warto sadzić od połowy września do końca października, zanim gleba zamarznie. Fot. olesia/123RF.com
- Czosnek ozimy
Czosnek ozimy sadź od połowy września do końca października, umieszczając ząbki w glebie na głębokość około 5 cm, czubkiem do góry. Preferuje glebę żyzną, przepuszczalną o pH 6,5–7,0, z dodatkiem kompostu. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym, osłoniętym od wiatru.
Czosnek jest dość odporny na choroby, ale może być atakowany przez śmietkę cebulankę, nicienie i rdzę czosnkową. Aby im zapobiec, stosuj płodozmian (nie sadź czosnku po innych warzywach cebulowych).
- Cebula ozima
Cebulę ozimą sadź we wrześniu lub październiku, w rzędach oddalonych od siebie o 20–25 cm, na głębokość około 2 cm. Wymaga ona gleby żyznej, próchniczej o pH 6,5–7,0. Stanowisko powinno być słoneczne.
Zbiory cebuli ozimej często można rozpocząć już w czerwcu, a na szczypior nawet wcześniej, w kwietniu lub maju. Najłatwiejsza jest uprawa z dymki.
- Szpinak ozimy
Siew szpinaku ozimego przeprowadź w rzędach co 20–25 cm, na głębokość 2–3 cm. Preferuje glebę żyzną, wilgotną o pH 6,0–7,0, z dużą ilością próchnicy. Może rosnąć zarówno na słońcu, jak i w półcieniu. Wymaga regularnego podlewania.
Szpinak ozimy jest podatny na mączniaka rzekomego oraz ataki mszyc. Zapobiegaj im, zapewniając odpowiednią cyrkulację powietrza między roślinami i stosując preparaty na bazie wyciągu z czosnku. Zbiór pierwszych liści możliwy jest już w marcu, a główny zbiór w kwietniu.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Najważniejsze przed sadzeniem czosnku ozimego. Zdrowe, duże główki i żadnych strat
Dobrze wymocz cebulki, każda się ukorzeni i będzie zdrowo rosła. To najlepsza zaprawa zimowej cebuli
Jak zbierać nasiona fasoli, by zasadzić je w przyszłym roku? Stara metoda łuskania i przechowywania