Spis treści:
- Mirt zwyczajny: charakterystyka gatunku
- Wybierz mirt zwyczajny – odmiany, które ożywią wnętrza
- Jak zadbać o mirt zwyczajny? Uprawa i wymagania
- Przycinanie i rozmnażanie mirtu zwyczajnego
- Wszechstronny mirt zwyczajny: zastosowania w ogrodzie i nie tylko
- Mirt zwyczajny – ciekawostki, które warto znać
Mirt zwyczajny: charakterystyka gatunku
Myrtus communis, bo tak brzmi łacińska nazwa mirtu zwyczajnego, to roślina typowa dla regionu śródziemnomorskiego. W naturalnej formie występuje przede wszystkim na Półwyspie Bałkańskim, Apenińskim i Iberyjskim, ale także w krajach Bliskiego Wschodu oraz Afryki Północnej.
Mirt zazwyczaj przyjmuje postać zimozielonego krzewu lub niewielkiego drzewa o maksymalnej wysokości ok. 5 m. W naszym klimacie uprawia się go jednak przede wszystkim w donicach i wówczas nie przekracza 1,5 m.
Silnie pachnące pędy ozdobione są jajowatymi, ciemnozielonymi liśćmi o skórzastej powierzchni. W ich kątach latem pojawiają się pięciopłatkowe, białe kwiaty o bardzo zdobnym „pióropuszu” z pręcików. Po przekwitnięciu zmieniają się w ciemnoniebieskie jagody o przyjemnym słodko-korzennym smaku.
Mimo jego południowego pochodzenia uprawa mirtu zwyczajnego nie jest wcale trudna, a roślina zazwyczaj długie lata cieszy urodą swych bujnych liści. Tradycyjnie w wielu krajach wykorzystywana jest jako wianek dla panny młodej, który ma symbolizować miłość i wierność.
Mirt zwyczajny w naszym klimacie przez większą część roku uprawiamy w domu. Fot.123RF.com
Wybierz mirt zwyczajny – odmiany, które ożywią wnętrza
Na świecie istnieją jeszcze inne popularne gatunki mirtu, cenione zarówno ze względu na swoją urodę, jak i walory aromatyczne. Należą do nich m.in. mirt cytrynowy, stosowany w ziołolecznictwie i kosmetologii, oraz mirt różany, występujący przede wszystkim w Azji i odznaczający się pięknym różowym kwieciem.
W naszych domach i ogrodach króluje jednak mirt zwyczajny. Odmiany, które mogą zaciekawić miłośników nietypowych okazów botanicznych, nie są co prawda liczne, ale zasługują na uwagę. Jako roślinę pokojową w szczególności poleca się karłowaty mirt zwyczajny „Microphylla”, który przyjmuje postać drzewka o wysokości zaledwie 40 cm. Odmiana „Leucocarpa” odznacza się białymi jagodami, zaś odmiana „Variegata” oryginalnymi, biało-zielonymi liśćmi
Jak zadbać o mirt zwyczajny? Uprawa i wymagania
Niestety, w naszym klimacie wysadzanie mirtu do gruntu jest niemożliwe. Ponieważ gatunek ten nie przeżyje mrozu, musiałby być wykopywany na każdą zimę, co z kolei jest wysoce niewskazane. Roślinę sadzi się więc zawsze do doniczek (odpowiednio dużych, aby ograniczyć przesadzanie) i uprawia przez większą część roku w domu, zaś na lato wynosi do ogrodu.
Na dno donicy warto wysypać żwirek lub keramzyt – drenaż jest konieczny, aby zapobiec gniciu korzeni. Samo podłoże powinno być dobrze przepuszczalne, żyzne i lekko kwaśne. Idealna będzie kompostowana gleba wzbogacona o substancje próchnicze. Mirt zwyczajny wymaga regularnego, ale umiarkowanego podlewania, aby ziemia była zawsze lekko wilgotna. Nie lubi jednak zasadowego odczynu, więc do podlewania należy wykorzystać odwapnioną wodę, czyli deszczówkę lub wodę odstaną.
Nie bez znaczenia jest przy tym, gdzie ustawimy donicę z mirtem. Roślina preferuje bowiem ciepłe, słoneczne i osłonięte od wiatru stanowiska. W domu powinno to być miejsce w jasnym pokoju, z dala od przeciągów, zaś w ogrodzie nasłonecznione zacisze. Zimą roślina wymaga spoczynku, dlatego należy ją przenieść na werandę lub do szklarni, gdzie temperatura sięga ok. 5-10°C. W tym okresie powinno się też zasadniczo ograniczyć podlewanie.
Nawożenie jest wskazane w okresie wiosenno-letnim, ale powinno być skromne. Raz na tydzień warto podlać krzew nawozem płynnym do roślin zielonych bez zawartości wapnia. Przy dobrych warunkach i odpowiedniej pielęgnacji mirt nie stwarza ogrodnikom żadnych problemów – w zasadzie nie imają się go szkodniki ani choroby. Jedynie czasami na liściach rozprzestrzeniają się mszyce lub wełnowce, które można zwalczać klasycznymi metodami.
Nieco większym problemem bywa chwościk mirtowy, czyli choroba pochodzenia grzybowego, która wymaga radykalnego usuwania zaatakowanych części rośliny.
Czytaj także: Zdobi balkony gąszczem drobnych kwiatów. Jak pielęgnować bakopę, by obficie kwitła?
Mirt zwyczajny bardzo dobrze znosi cięcie. Fot. 123RF.com
Przycinanie i rozmnażanie mirtu zwyczajnego
Jak zadbać o atrakcyjny kształt mirtu zwyczajnego? Odmiany karłowate szczególnie dobrze prezentują się z kulistą koroną, którą dość łatwo można kształtować za pomocą sekatora. Większe rośliny można formować w stożki, walce lub inne kształty. Generalnie bardzo dobrze znoszą one cięcie, ale powinno się je wykonywać zawsze na wiosnę.
Mirt zwyczajny jest jednocześnie znacznie mniej tolerancyjny wobec przesadzania, więc warto ograniczyć je do minimum, zawsze zawczasu wybierając stosownie większą donicę.
Domowy okaz mirtu zwyczajnego można dość łatwo rozmnożyć za pomocą sadzonek pędowych. W tym celu w marcu lub na początku sierpnia z wierzchołka rośliny odcina się końcówki pędów o długo ok. 3-5 cm i umieszcza w wilgotnej mieszaninie torfu z piaskiem. Utrzymywane w cieple sadzonki ukorzenią się w ciągu miesiąca i mogą wówczas być przesadzone do docelowej donicy. Rozmnażanie mirtu z nasion jest teoretycznie możliwe, ale niepolecane ze względu na niskie prawdopodobieństwo sukcesu.
Wszechstronny mirt zwyczajny: zastosowania w ogrodzie i nie tylko
W ogrodach śródziemnomorskich mirt zwyczajny pełni często funkcję soliterów, ale wykorzystywany jest także do tworzenia wiecznie zielonych żywopłotów. W naszym klimacie jest przede wszystkim ozdobą wnętrz. Umieszczony w stylowej glinianej donicy doskonale pasuje do aranżacji rustykalnych, przywodząc na myśl klimat słonecznej Italii czy pachnącej Prowansji.
W okresie letnim mirt zwyczajny może stać się elementem wystroju tarasu lub zająć miejsce na wyspie trawnikowej. Szczególnie dobrze komponuje się z lawendą, kocimiętką, jarzmianką czy szałwią ozdobną, które również uprawia się w donicach. Miłośnicy wykorzystują go również do tworzenia drzewek typu bonsai, które są wspaniałą dekoracją stołu czy parapetu.
Czego jeszcze możesz się spodziewać, decydując się na uprawę mirtu zwyczajnego? Zastosowania tej aromatycznej byliny rozciągają się również na strefę kuchenną. Owoce wykorzystuje się do przygotowywania deserów i nalewek, zaś pikantne, gorzkie liście dodają aromatu mięsiwom i gulaszom.
Czytaj także: Na co uważać podczas uprawy pieniążka? Zasady prawidłowej pielęgnacji pilei
Mirt zwyczajny jest symbolem odnowy i nieśmiertelności. Fot.123RF.com
Mirt zwyczajny – ciekawostki, które warto znać
Mirt zwyczajny tak naprawdę nie jest wcale taki zwyczajny. Ponieważ ma zaskakującą zdolność do szybkiego odradzania się po pożarach, od wieków cieszy się szacunkiem, symbolizując odnowę i nieśmiertelność. W Biblii kojarzony jest również z pokojem i radością, zaś w judaizmie stanowi jeden z rytualnych pokarmów spożywanych w trakcie święta Sukkot.
Owoce mirtu zwyczajnego są faktycznie jadalne, tak dla zwierząt, jak i człowieka. Na Sardynii przyrządza się z nich nawet tradycyjny likier o nazwie „Mirto”. Żadna część rośliny nie jest toksyczna dla organizmów żywych, choć zapach pędów i liści jest bardzo intensywny. Z mirtu metodą destylacji parowej produkuje się olejek eteryczny, który polecany jest przede wszystkim do leczenia astmy, trądziku, a także stanów bezsenności i depresji.
Zastanawiasz się, jak jeszcze można wykorzystać mirt zwyczajny? Zastosowania zielarskie obejmują również przyrządzanie odwarów z liści, które pomagają leczyć rany, owrzodzenia, ale także zapalenie dróg moczowych i niestrawność. Jednym słowem - trudno o bardziej przydatną, a zarazem atrakcyjną roślinę domowo-ogrodową!