Spis treści:
- Co robią ptaki, żeby chronić się przed zimnem?
- Gdzie ptaki szukają pożywienia zimą?
- Jak pomóc ptakom w zimie?
- Zabezpiecz ogród i zaproś do niego ptaki
Co robią ptaki, żeby chronić się przed zimnem?
Nie wszystkie ptaki na zimę odlatują do ciepłych krajów. W Polsce na cały rok zostają z nami między innymi sikorki, sójki czy kosy. Im niska temperatura i mróz nie są straszne, ponieważ gatunki te wytworzyły naturalne mechanizmu ochrony przed zimnem. Jednym z najważniejszych jest puch, czyli wewnętrzna warstwa piór, niezwykle delikatnych i drobnych. To ona izoluje od zimna z zewnątrz i zatrzymuje ciepło przy skórze. Zimową porą możesz zauważyć, jak ptaki siedzą na drzewie i stroszą piórka. W ten sposób powiększają przestrzeń dla puchu, zakładając swój naturalnych zimowy płaszcz.
Jak to się dzieje, że ptaki siedząc na drzewie, drutach czy ogrodzeniu nie przymarzają do ich powierzchni? Czy zimno z podłoża nie wychładza ich organizmów?
Okazuje się, że tajemnica tkwi w budowie ptasich nóżek i przeciwprądowej wymianie ciepła w naczyniach krwionośnych. Nóżki ptaka stykające się z podłożem pozbawione są mięśni. Składają się z kości i ścięgien, a umięśnione części nóg znajdują się wyżej w otoczeniu ciepłych piór. Wzdłuż nóg ptaka w bliskim sąsiedztwie znajdują się żyły i tętnice, którymi transportowana jest zimna krew z nóg i ciepła z serca. Ciepła krew płynąca w tętnicach ogrzewa zimną transportowaną żyłami, dzięki temu, zanim dotrze do serca ma już wyższą temperaturę i nie powoduje wychłodzenia.
Przeczytaj również: Dlaczego sikorki walczą przy karmniku? W prosty sposób rozwiążesz problem w ogrodzie
Gdzie ptaki szukają pożywienia zimą?
Bez ludzi i zmian, które wprowadzili w środowisku, ptaki spokojnie poradziłyby sobie zimą. Pożywieniem dla nich w tym okresie są nasiona ziół i bylin, które wystają ponad warstwą śniegu.
Niektóre gatunki żywią się pozostałymi na drzewach owocami, np. jarzębiny czy głogu. Inne z kolei jak np. sójka robią zapasy na zimę, chowając w gniazdach żołędzie, orzechy czy nasiona buku, które zjadają zimą.
Niestety człowiek wycina drzewa, zabudowuje naturalne siedliska ptaków, co powoduje znaczne ograniczenie pożywienia, szczególnie zimą. Nic więc dziwnego, że w okresach srogiej zimy ptaki szukają także pożywienia w karmnikach wystawianych przez człowieka. Nieodpowiednie dokarmianie ptaków może jednak prowadzić do utraty naturalnego instynktu poszukiwania pożywienia. Specjaliści z Lasów Państwowych podkreślają również, aby nie wystawiać karmników zbyt wcześnie, co może zaburzać naturalne migracje.
Specjaliści z lasów państwowych zalecają dokarmianie ptaków m.in. nasionami słonecznika, kukurydzy, prosem, pszenicą, owsem, orzechami. Fot. pavolklimek/123RF.com
Jak pomóc ptakom w zimie?
Wiele gatunków ptaków w Polsce zostaje u nas na zimę. Jak możemy im pomóc przetrwać ten trudny okres?
- Nasadzenia krzewów i drzew owocowych
W czasach, kiedy długie i srogie zimy stały się już anegdotą opowiadaną przez babcie, dokarmianie ptaków przestaje być koniecznością. Coraz cieplejsze zimy powodują, że lepszą formą pomocy ptakom staje się zapewnienie im "naturalnych stołówek". Warto w ogrodzie sadzić krzewy owocowe i drzewa, na których zimą utrzymują się owoce takie jak: bez koralowy, jarząb pospolity, dereń, dzika róża, głóg czy tarnina. Zapewnią im dostęp do pożywienia i schronienia.
- Odpowiednia zawartość karmnika
Jeśli jednak zdecydujemy się postawić karmnik, warto dbać o to, co się w nim znajduje i dostosować jego zawartość do potrzeb przylatujących gatunków. Specjaliści z lasów państwowych zalecają dokarmianie ptaków nasionami słonecznika, kukurydzy, ziarnami: prosem, pszenicą, owsem, niesolonymi orzechami, suszonymi lub świeżymi owocami, a także gotowanymi warzywami. Jeśli twój karmnik odwiedzają głównie sikorki, warto postawić na nasiona słonecznika, orzeszki ziemne czy kule tłuszczowe dostępne w sklepach zoologicznych.
Nie należy dokarmiać ptaków słonymi orzeszkami, resztkami ze stołów czy chlebem, który wywołuje tzw. anielskie skrzydło. WWF Polska ostrzega, że jest to choroba powodująca deformację ostatniego stawu w skrzydle i często występuje u ptactwa wodnego dokarmianego właśnie chlebem.
- Źródło wody dla ptaków
Oprócz karmnika warto wystawić miseczkę z wodą. Zimą w Polsce coraz rzadziej pada śnieg, co powoduje, że ptaki nie mają dostępu do wody. Warto więc wystawiać miskę lub talerzyk z wodą. Aby nie zamarzła, możesz włożyć do niej piłeczkę ping pongową, która zapewni ciągły ruch wody.
- Higiena karmnika
Regularnie czyść karmnik i miskę z wodą, aby uniemożliwić rozwój patogenów. Ponadto nie nasypuj zbyt dużej ilości ziarna, które mogłoby się zepsuć, zgnić i być źródłem chorób ptactwa.
Przeczytaj również: Zrób kule mocy dla ptaków. Sikorki i rudziki tłumnie zlecą się jako pierwsze
Zabezpiecz ogród i zaproś do niego ptaki
W ogrodzie warto zadbać o bezpieczeństwo ptaków, zwracając uwagę na miejsce karmnika. Najlepiej wieszać go w odległości około dwóch metrów od drzew i żywopłotu. Dzięki temu dzikie koty czy inne drapieżniki nie będą miały do niego dostępu. Zwróć uwagę również na sąsiedztwo szyb okiennych. Ptaki swoje odbicie w szybach mogą traktować jak konkurencję lub nie zauważyć tafli szkła, rozbijając się o nią. Warto szyby na oknach oznaczyć, wieszając na nich np. zimowe ozdoby.
W ogrodzie możesz usypać stertę liści lub gałęzi, które staną się naturalnym schronieniem dla ptaków. W ten sam sposób zadziałają niestrzyżone żywopłoty czy stare budki lęgowe.
Źródło: deccoria.pl, naukawpolsce.pl
Przeczytaj również:
Jakie ptaki przylatują do nas na zimę? Co zrobić, żeby zagościły w ogrodzie i karmniku
Sikorka z pięknym czubem występuje tylko w Europie. Jeśli masz szczęście, przyleci do karmnika