Spis treści:
- Cytron – jedno z najstarszych drzew owocowych świata
- Jak uprawiać cytron w domu?
- Cytron – właściwości i zastosowanie
- Problemy w uprawie cytronu i jak im zaradzić
Cytron – jedno z najstarszych drzew owocowych świata
Cytron (Citrus medica) pochodzi najprawdopodobniej z terenów Indii i rejonów Himalajów, choć w stanie dzikim praktycznie już nie występuje. Do Europy dotarł w czasach starożytnych i był pierwszym owocem cytrusowym uprawianym na naszym kontynencie.
Drzewko cytronu ma krzaczasty, luźny pokrój i dorasta w naturalnych warunkach do 3–4 metrów wysokości. Pędy są sztywne i mają charakterystyczne, krótkie kolce. Liście są ciemnozielone, duże, jajowate i lekko piłkowane na brzegach. Kwiaty tej rośliny przyjmują barwę białą lub lekko czerwonawą, mają pięć płatków, i wydzielają intensywny, przyjemny zapach.
Najbardziej charakterystyczną cechą cytronu jest jego owoc – duży, o podłużnym kształcie, z wyjątkowo grubą, pomarszczoną skórką w kolorze żółtym. W przeciwieństwie do innych cytrusów, jak cytryna czy pomarańcza, cytron ma niewielką ilość miąższu, a jego wartością jest właśnie aromatyczna skórka. Szczególną popularnością cieszy się odmiana 'Ręka Buddy' – jej owoce mają kształt przypominający dłoń z wieloma palcami.
Przeczytaj również: Czy motyli krzew może przemarznąć? Przygotuj budleję Dawida do zimy
Jak uprawiać cytron w domu?
Cytron to roślina egzotyczna, którą możesz z powodzeniem uprawiać w warunkach domowych. Należy jednak zapewnić mu odpowiednie warunki, zbliżone do tych występujących w jego naturalnym środowisku.
- Zacznij od wyboru odpowiedniej sadzonki. Wyhodowanie cytronu z nasion także jest możliwe, ale trzeba uzbroić się w cierpliwość – może minąć nawet 5–20 lat, zanim drzewko zacznie owocować.
- Podłoże dla cytronu powinno być przepuszczalne, żyzne i lekko kwaśne (pH 5,5–6,5). Najlepiej sprawdza się mieszanka ziemi ogrodowej, piasku i torfu w proporcji 2:1:1. Doniczkę wybierz niezbyt dużą, ale z otworami drenażowymi na dnie. Na spodzie umieść warstwę keramzytu lub żwiru, aby zapewnić odpływ nadmiaru wody.
- Cytron potrzebuje dużo światła – postaw go na parapecie okna południowego lub zachodniego, gdzie będzie miał co najmniej 6–8 godzin dostępu do światła słonecznego dziennie. W okresie letnim (od maja do września) możesz wystawić doniczkę na balkon lub taras, co korzystnie wpłynie na wzrost i kwitnienie rośliny. Unikaj jednak stawiania drzewka w miejscach narażonych na silne wiatry i przeciągi.
- Podlewanie cytronu wymaga uważności – podłoże powinno być stale lekko wilgotne. Używaj miękkiej wody (przefiltrowanej, przegotowanej lub deszczowej), ponieważ cytron nie toleruje nadmiaru wapnia.
- W sezonie wegetacyjnym (od marca do października) regularnie nawóź roślinę specjalistycznym nawozem do cytrusów, bogatym w azot, fosfor i potas oraz mikroelementy, szczególnie żelazo. Stosuj nawóz zgodnie z zaleceniami producenta, zazwyczaj co 2–3 tygodnie.
Cytron dobrze znosi przycinanie, które pomaga utrzymać zwarty pokrój i stymuluje kwitnienie. Najlepszym terminem na cięcie jest wczesna wiosna, przed rozpoczęciem intensywnego wzrostu. Usuń martwe i chore gałązki, a także te, które krzyżują się lub rosną do środka korony. Możesz skrócić zbyt długie pędy o około jedną trzecią ich długości.
Młode rośliny przesadzaj co roku wiosną, a starsze okazy co 2–3 lata. Nowa doniczka powinna być tylko nieznacznie większa od poprzedniej (o 2–3 cm szersza). Zbyt duże naczynie może prowadzić do nadmiernego gromadzenia się wilgoci i gnicia korzeni.
W okresie od października do marca roślina potrzebuje okresu spoczynku. Umieść ją w pomieszczeniu o temperaturze 10–15°C. Pamiętaj o ograniczeniu podlewania i nawożenia. Niższe temperatury zimą stymulują zawiązywanie pąków kwiatowych.
Owoce cytronu potrafią bardzo przypominać cytrynę. Fot. Veronika Pfeiffer/Canva Pro
Cytron – właściwości i zastosowanie
Cytron uprawiany jest dla swojej wyjątkowo aromatycznej skórki. Jest ona bogata w olejki eteryczne, flawonoidy, witaminy (C, A, E, PP) oraz minerały (potas, wapń, żelazo, fosfor).
Kandyzowana skórka cytronu wykorzystywana do wyrobu słodyczy, ciast i deserów. Dodaje się ją również do dżemów, marmolad i nalewek. Na Korsyce produkowany jest likier cedratine, który powstaje właśnie z cytronu.
W tradycyjnej medycynie cytron stosowano przy przeziębieniach, problemach trawiennych i jako środek wzmacniający odporność. Zawarte w nim związki fenolowe, saponiny i fitosterole mają działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, wspierają też układ krążenia. Olejki eteryczne z cytronu znajdują zastosowanie w aromaterapii, kosmetyce i jako naturalne repelenty na owady.
Odmiana 'Ręka Buddy' potrafi też przybierać nietypowe kształty. Fot. imv/Canva Pro
Problemy w uprawie cytronu i jak im zaradzić
Najczęstszym problemem w uprawie cytronu jest żółknięcie i opadanie liści. Może to być spowodowane zarówno przesuszeniem, jak i przelaniem. Jeśli liście żółkną od brzegów, a następnie opadają, prawdopodobnie roślina nie otrzymuje wystarczającej ilości wody. Z kolei, gdy liście żółkną i szarzeją, a pędy czernieją, może to świadczyć o zbyt wilgotnym podłożu i gniciu korzeni.
Innym częstym problemem jest niedobór składników odżywczych, szczególnie żelaza, co objawia się żółknięciem młodych liści przy zachowaniu zielonych żyłek. W takim przypadku pomocne będzie nawożenie preparatami zawierającymi żelazo lub opryskiwanie roślin nawozem dolistnym.
Cytron może być atakowany przez szkodniki takie jak misecznik cytrusowiec, przędziorek chmielowiec czy wełnowiec cytrusowy. W przypadku ich pojawienia się możesz zastosować naturalne środki ochrony roślin, np. roztwór mydła ogrodniczego lub olejku neem. Przy silniejszym porażeniu konieczne może być użycie specjalistycznych preparatów do zwalczania szkodników cytrusów.
Jeśli twój cytron nie kwitnie mimo odpowiedniej pielęgnacji, może to wynikać z braku okresu spoczynku zimowego. Spróbuj zapewnić roślinie chłodniejsze warunki zimą (10–15°C) – powinno to stymulować zawiązywanie pąków kwiatowych na wiosnę.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Wyjątkowa piękność ze Wschodu. Jej widok w karmniku to prawdziwa sensacja
Ten krzew zimą wygląda najpiękniej. Już z daleka wabi szkarłatnym płomieniem liści