Spis treści:
- Gazania lśniąca — charakterystyka
- Odmiany gazanii
- Gazania lśniąca — uprawa
- Gazania lśniąca — rozmnażanie
- Choroby gazanii lśniącej
Gazania lśniąca — charakterystyka
Gazania lśniąca (z łac. Gazania rigens) naturalnie występuje na terenie Republiki Południowej Afryki, Angoli, Tanzanii czy Nowej Zelandii. Jej nazwa wywodzi się od greckiego filozofa, który głosił swoje nauki na przełomie XIV i XV wieku — Teodora z Gazy. Kwiaty pojawiają się na przełomie czerwca i lipca, a kwitną aż do pierwszych przymrozków, które występują najczęściej w październiku.
Kwiatostany są drobne i na pierwszy rzut oka przypominają niewielkie gerbery, choć same w sobie są raczej duże. Mają języczkowaty i rurkowaty kształt. Ich ubarwienie jest jaskrawe. Najczęściej występujące kolory to:
- żółty,
- pomarańczowy,
- czerwony,
- fioletowy,
- kremowy.
Zdarzają się również kwiaty białe oraz wielobarwne. Roślina ma wzniesiony i kępy pokrój. Dorasta do 30 cm. Liście są sezonowe, długie, wąskie i lancetowate. Mogą mieć także nieco zaokrąglony kształt. Gazania doskonale sprawdza się zarówno w uprawie na tarasach, gdzie stanowi atrakcyjną i barwną ozdobę, jak i w rabatach, na skalniakach czy skarpach.
Wiele osób uprawia ją ze względu na kwiaty, które po ścięciu stanowią ozdoby stołów lub są ciekawymi dodatkami do bukietów. Roślina bardzo źle znosi działanie niskich temperatur, więc z pewnością nie zniesie zimy na zewnątrz. Można jednak zapewnić jej przetrwanie i kwitnienie w kolejnych sezonach, jeśli zadba się o to, by przezimowała w ciepłym pomieszczeniu.
Odmiany gazanii różnią się między sobą okresem kwitnienia. Fot.123RF.com
Odmiany gazanii
Odmiany gazanii różnią się między sobą głównie okresem kwitnienia oraz wielkością i barwą kwiatów. Najpopularniejsze są te, które długo kwitną. Rośliny ozdobne dzieli się na następujące odmiany:
- Kiss: są to gazanie, które stosunkowo wcześnie zaczynają kwitnąć. Pierwsze kwiatostany pojawiają się już w czerwcu. Roślinę charakteryzuje zwarty pokrój. W obrębie odmiany występują liczne gatunki, które cechują się nalotem na liściach (Frosty), cytrynową barwą (Lemon Shades) czy mahoniowymi kwiatami (Mahogany);
- Daybreak: kwiaty są bardzo duże, ponieważ osiągają do 12 cm średnicy i przez cały okres kwitnienia mają soczystą, intensywną barwę. Kwiatostany otwierają się tuż przy wschodzie słońca, a zamykają, gdy to znika za horyzontem. Płatki są wybarwione na czerwony (Red Shades) bądź różowy kolor (Pink Shades);
- Gazoo: odmiana charakteryzuje się ciekawymi kwiatami, które intensywnie kwitną przez cały rok, nawet podczas niesprzyjających warunków pogodowych. Pojawiają się gatunki z pomarańczowymi kwiatami (Clear Orange) i takie, których płatki mają słoneczną, żółtą barwę (Clear Yellow);
- Talent: cechą charakterystyczną odmiany są jej ozdobne, szare liście, które dodają roślinie uroku nawet wtedy, gdy kwiaty pozostają zamknięte. Wyróżnia się gatunki, które mają białe kwiaty ze słonecznym środkiem (White) czy płatki w kolorze rdzy (Red Shades);
- Mini-star: odmiany z tej grupy są polecane do uprawy doniczkowej. Dorastają jedynie do 20 cm. Kwiaty tworzą kuliste kępki i są raczej niewielkie. Ich cechą charakterystyczną jest żółte i pomarańczowe zabarwienie.
Liczne odmiany gazanii sprawiają, że każdy może znaleźć tę, która najbardziej odpowiada jego gustowi i skupić się na jej uprawie. Można także połączyć kilka gatunków w ogrodzie, by zyskać całą feerię barw na rabacie.
Gazania lśniąca — uprawa
- Stanowisko
Uprawa gazanii lśniącej nieco różni się w przypadku okazów posadzonych w naturalnym podłożu i w doniczce. W obu przypadkach należy roślinie zapewnić ciepłe i słoneczne stanowisko. Gazania bardzo źle znosi brak światła, który powoduje zahamowanie kwitnienia i spowolniony rozwój rośliny.
- Podłoże
Podłoże powinno być żyzne, jego pH nie ma znaczenia. Należy jednak zadbać o to, aby przez pierwsze tygodnie po przesadzeniu roślina miała stale nieco wilgotną ziemię, by mogła się ukorzenić. Będzie to utrudnione, jeśli gleba jest bardzo przepuszczalna.
- Podlewanie
Po ukorzenieniu się okaz należy podlewać raz w tygodniu, aby nie doprowadzić do przelania. W uprawie doniczkowej warto na dnie osłonki stworzyć warstwę drenażu, która ochroni gazanię przed przelaniem, ponieważ będzie gromadził się w niej nadmiar wody. Okaz podlewaj dopiero wtedy, gdy podłoże wyraźnie przeschnie. Gazania poradzi sobie z krótkotrwałą suszą, ale jeśli ta będzie trwała zbyt długo, kwitnienie zostanie zahamowane.
- Zimowanie
Możliwe jest przezimowanie rośliny, aby w kolejnym sezonie cieszyć się jej barwnymi kwiatostanami. W tym celu należy wykopać ją z podłoża i wsadzić do donicy. Musi to nastąpić przed pierwszymi przymrozkami. Umieść donicę w suchym pomieszczeniu, gdzie będzie panowała temperatura około 7°C.
Przez całą zimą należy utrzymywać mało wilgotne powietrze i nie doprowadzać do przesuszenia bryły korzeniowej. Pod koniec lutego możesz przenieść gazanię do cieplejszego miejsca, gdzie będzie około 15°C. Do ziemi można ją ponownie wsadzić w drugiej połowie maja, gdy minie ryzyko wystąpienia przymrozków.
- Nawożenie
Nawożenie gazanii lśniącej należy rozpocząć około 3 tygodni po przesadzeniu okazu do nowego podłoża. Powinieneś stosować mieszanki przeznaczone do roślin kwitnących. Rośliny doniczkowe powinno się nawozić raz na 10-14 dni. Te umieszczone w rabatach czy na skalniakach można odżywiać nieco rzadziej, pamiętając jednak, że składniki odżywcze wpływają na kondycję rośliny i intensywność kwitnienia.
Gazania lśniąca jest barwną ozdobą tarasów, balkonów i ogrodów. Nie ma dużych wymagań pielęgnacyjnych. Można ją spokojnie przezimować i rozmnażać w domowych warunkach, więc jest to doskonała roślina dla tych, którzy lubią od razu widzieć efekty swoich starań w ogrodzie.
Gazania lśniąca — rozmnażanie
Rozmnażanie gazanii lśniącej może zostać wykonane tuż po zimowaniu okazu. Wówczas powinieneś podzielić roślinę na dwie części i osobno wsadzić je do ziemi. Jest to bardzo szybki i skuteczny sposób. Można także dokonać wysiewu z nasion. Powinieneś umieścić je w niskich pojemnikach na przełomie lutego i marca, używając podłoża uniwersalnego.
Siewki okryj niewielką warstwą ziemi i folią. Postaw nasiona na ciepłym, słonecznym parapecie. Należy regularnie zraszać je wodą o temperaturze pokojowej i uchylać folię, aby zapewnić cyrkulację powietrza w pojemniku. Po dwóch tygodniach nasiona zaczną kiełkować. Gdy będą miały po kilka liści, powinieneś rozdzielić je do osobnych doniczek.
Przed sadzeniem sadzonek gazanii do gruntu, które jest możliwe w drugiej połowie maja, należy je zahartować. W tym celu powinieneś stopniowo wydłużać okres wietrzenia, a następnie całkowicie odsłonić pojemnik. Najpierw postaw go przy uchylonym, a później otwartym oknie. Warto także doniczki umieścić na kilka nocy na balkonie lub tarasie.
Choroby gazanii lśniącej
Choroby gazanii lśniącej pojawiają się stosunkowo rzadko. Rośliny nie atakują również szkodniki. Największym zagrożeniem dla niej są infekcje grzybowe, które pojawiają się w wyniku nadmiernego podlewania lub zraszania liści wodą. Objawiają się gniciem fragmentów rośliny i pojawieniem się na ich powierzchni plam oraz deformacji. Można zastosować środek grzybobójczy w ramach walki, ale przy intensywnym rozwoju choroby może być on nieskuteczny.