Jak posadzić i pielęgnować poziomki na balkonie? O tym warto pamiętać

Z artykułu dowiesz się:

• Poziomka — charakterystyka
• Sadzenie poziomek
• Siew poziomek
• Pielęgnacja poziomek
• Poziomki – zbiór
• Odmiany poziomek

Poziomka — charakterystyka

Poziomka (Fragaria vesca L.) jest gatunkiem botanicznym należącym do rodziny różowatych. Jest blisko spokrewniona z truskawką. Występuje powszechnie w strefie klimatu umiarkowanego Europy. Naturalnie rośnie głównie w lasach. Ma gęste kłącza i podstawą rozetę liściową o typowych trójdzielnych ząbkowanych, zielonych liściach. W zależności od światła osiąga od 5 do 30 cm wysokości i rozchodzi się po licznych rozłogach. Jej liście są piłkowane, o wyraźnie zaznaczony nerwach. Pięciokrotne białe kwiaty poziomki rozwijają się no wyprostowanych, a później zwisających pędach w maju. W lipcu i czerwcu dojrzewają jej owoce. Osiągają 1- 2 cm. Charakteryzują się ciemnoczerwonym, zwężającym kształtem.

Sadzenie poziomek

Poziomki można sadzić w cieniu i półcieniu, choć preferują stanowisko słoneczne. Idealną lokalizacją będzie dla niech świeża lub umiarkowanie sucha gleba, bogata w składniki odżywcze. Najlepiej nieco gliniasta, o kwaśnym odczynie pH. Z kolei gleby wilgotne, gliniaste i zbite nie są odpowiednie dla poziomek ze względu na to, że mogą prowadzić do gnicia ich korzeni. Poziomki tworzą rozłogi, dlatego są idealne do przykrywania ziemi lub zazieleniania terenu pod drzewami owocowymi.

Poziomki powinny być umieszczone w doniczkach lub skrzynkach na balkonie i uprawiane w większych grupach. Idealny czas na sadzenie tych owoców to późna jesień — od połowy października do końca listopada. W tym czasie rośliny wieloletnie powoli przechodzą w stan hibernacji i dopiero po posadzeniu tworzą korzenie. Świeże pędy liści na wiosnę są już zaopatrywane w wodę i składniki odżywcze przez nowe drobne korzenie. Byliny można sadzić również w marcu i kwietniu. Jednak wtedy będą one potrzebowały regularnego podlewania, aby przetrwały lato.

Siew poziomek

Wiele odmian poziomek rozmnaża się tylko przez zastosowanie nasion. Należy wówczas przygotować pojemnik do siewu, ubogą w składniki odżywcze glebę doniczkową, zmieszaną w połowie z piaskiem i rozpocząć siew w lutym, na ciepłym, dobrze oświetlonym parapecie. Nasiona poziomki aplikuje się powierzchniowo i bardzo lekko przykrywa glebą. Powinny być one utrzymane zawsze dobrze wilgotne. Można je zraszać za pomocą specjalnej butelki z rozpylaczem.

Delikatne sadzonki poziomek kiełkują po trzech do czterech tygodniach. Jeśli mają już cztery listki, można ją umieścić w bogatszej w składniki odżywcze glebie i wynieść na zewnątrz jako młodą roślinę. Niektóre odmiany poziomek kwitną i owocują w pierwszym roku, a niektóre dopiero po roku po siewie. Gleby do sadzenia należy rozluźnić na dużym obszarze, a w razie potrzeby użyć gleby uniwersalnej lub przynieść trochę kompostu. Za pomocą łopaty należy wkładać poziomki nie głębiej niż na taką głębokość, aby młode pąki były odsłonięte w środku rozety liści. Należy zachować odległość sadzenia od 15 do 25 cm między poszczególnymi bylinami. Następnie dobrze docisnąć glebę dookoła i mocno podlać rośliny.

Pielęgnacja poziomek

Poziomki są łatwe w pielęgnacji. W gorące i suche lata należy stosować okazjonalnie podawanie. Nawożone powinny być dopiero wiosną w celu kwitnienia i wczesną jesienią, po zebraniu owoców. Najlepiej użyć do tego celu organicznego nawozu płynnego, który dostarczy im wymaganych do kwitnienia składników. Na poziomkach rzadko obserwowane są szkodniki. Jednak mogą wystąpić choroby takie jak szara pleśń lub mączniak prawdziwy. Jeśli poziomki są w donicach lub skrzynkach, powinny być przesadzone do nowej gleby co 2-3 lata, ponieważ podłoże z czasem ugina się i traci ważnych pierwiastków, których często nie zawierają nawet nawozy.

Poziomki – zbiór

Poziomki zrywane są ręcznie z bylin latem. Po zbiorze są wrażliwe na nacisk i utrzymują się tylko przez kilka godzin lub dni, zanim staną się papkowate. Dlatego też powinny być szybko zjedzone lub przetworzone. W tym drugim celu owoce również powinny być zebrane świeże. Dżem z poziomek jest szczególnie smaczny, dobrą alternatywą jest również sok, syrop lub likier. Liście poziomki wykorzystywane są jako składnik na herbatę w medycynie ludowej, która ma wspomagać łagodzenie dolegliwości trawiennych, reumatyzmu, dny moczanowej, chorób wątroby i dróg moczowych.

Odmiany poziomek

Odmiany poziomek dzieli się na rozłogowe i bezrozłogowe. Łatwiejsze w sadzeniu i pielęgnacja są te drugie, ponieważ nie wymagają regularnego przycinania ani usuwania nowych rozłogów. Ich zaletą jest również fakt, że obficiej plonują. Poszczególne odmiany różnią się między sobą wielkością owoców i tempem wzrostu. Najpopularniejsze z nich to:

• Baron Solemacher — charakteryzuje się dużymi owocami w kształcie serca lub jaja. Poziomki mogą być koloru jasnożółtego lub ciemnoczerwonego. Ich okres kwitnienia rozpoczyna się na początku czerwca i trwa aż do października, jest więc stosunkowo długi. Jest to odmiana plenna, która lepiej owocuje na glebach żyznych i odpowiednio wilgotnych. Jest też bardziej podatna na mróz od innych.
  
  
• Rugia — charakteryzuje się owocami średniej wielkości o mocno wydłużonym kształcie. Są one bardziej aromatyczne niż owoce poprzedniej odmiany. Owocuje od połowy czerwca do pierwszych mrozów. Ma zwarty i wzniesiony pokrój. Najlepiej plonuje na glebach zasobnych w wilgoć. Jest to odmiana dość wytrzymała na mróz i choroby.
  
  
• Waldkonign — to najbardziej klasyczna odmiana poziomek, o bardzo smacznych owocach. Nazywana jest również Leśną Królową.
  
  
• Tubby White — odmiana ta charakteryzuje się poziomkami o jasnych owocach, które dojrzewają od czerwca do października. To jedna z nielicznych odmian, które rosną również w cieniu.
  
  
• Florika — odmiana ta szybko się rozrasta. Aby wystarczająco zagęścić nią donicę, wystarczy posadzić jej 5 sztuk na metr kwadratowy.
  
  
• Alttia — jest to odmiana, która charakteryzuje się zwisającymi pędami o bardzo smacznych owocach. Możne pełnić funkcję nie tylko użytkową, ale również ozdobną.
  
  
• Cocoserbeere — jest to szczególna odmiana poziomki, która charakteryzuje się ciemnoczerwonymi owocami o kokosowym smaku.
  
  
• Waldsteinchen — odmiana ta jest szczególnie polecana osobom niecierpliwym, ponieważ już w pierwszym roku może mieć bardzo duże owoce.
  
  
• Regina — jest jedną z najczęściej polecanych odmian poziomki. Ma kulisty i zwarty pokrój. Cechuje się silniejszym wzrostem niż Rugia, a jej owoce są duże, szerokostożkowe, o intensywnej czerwonej barwie. Są też bardzo smaczne i aromatyczne. Odmiana ta jednak nie jest odporna na mróz.

Podczas sadzenia poziomek na balkonie należy pamiętać o tym, aby były umieszczone w słońcu, ewentualnie w półcieniu, a dopiero w ostateczności cieniu. Gleba do ich sadzenia powinna być umiarkowanie sucha, bogata w składniki odżywcze o lekko kwaśnym pH. Idealne terminy, aby posadzić poziomki, to czas od połowy października do końca listopada lub marzec-kwiecień.