Spis treści:
- Poziomki – charakterystyka gatunku
- Poziomki – uprawa i rozmnażanie
- Pielęgnacja poziomki
- Polecane gatunki poziomek do uprawy
Poziomki – charakterystyka gatunku
Poziomka pospolita to rozłożysta bylina z rodziny różowatych (Rosaceae). Naturalnie występuje w całej Europie, natomiast w Polsce najczęściej spotkać ją można rosnącą dziko na całym obszarze. Pokazuje się przeważnie na słonecznych brzegach lasów, polanach czy przydrożach. Kuzynka truskawki jest także coraz chętniej uprawiana w ogrodach, a na rynku ogrodniczym dostać można wiele jej odmian.
Krzaczki poziomki nie są wysokie, osiągają z reguły ok. 10-30 cm wysokości. Wytwarzają one cienkie i długie rozłogi, których nie mają odmiany uprawne. Poziomka charakteryzuje się ząbkowanymi, trójdzielnymi liśćmi, z których środkowy listek osadzony jest na krótkim ogonku, natomiast te boczne są bezogonkowe. Cechuje się białymi drobnymi kwiatami, które z czasem przeistaczają się w długo wyczekiwane czerwone owoce. Ta drobna roślina o wzniesionym pokroju często jest uprawiana w domowych ogrodach ze względu na małe wymagania pielęgnacyjne.
Okres kwitnienia poziomki przypada na maj i czerwiec. Wówczas na jej łodydze wyrasta zwykle ok. 3–10 białych, małych kwiatów na szypułkach. Są one niewiele dłuższe od liści. Ponadto, poziomka jest rośliną owadopylną. Owoce poziomki są nie tylko soczyste, smaczne i bardzo aromatyczne. Zawierają one kwasy organiczne, węglowodany i dużą ilość witaminy C. Są one również bogate w witaminy z grupy A, B1, B2, B6, E, H, PP i sole mineralne (żelaza, wapnia, fosforu, kobaltu). Najchętniej spożywa się je w stanie nieprzetworzonym, na surowo, ale mogą być także np. składnikiem marmolad, kompotów czy kruszonów.
Poziomki – uprawa i rozmnażanie
Jeśli chcesz sadzić poziomki w swoim ogrodzie, musisz wiedzieć, że jej uprawa powinna odbywać się na glebie odchwaszczonej, natomiast podłoże trzeba zasilić kompostem lub obornikiem. Podczas sadzenia poziomki w przydomowym ogródku warto zapewnić jej odpowiednią odległość od innych sadzonek. Powinny być one oddalone od siebie przynajmniej o 30 centymetrów. Co ciekawe, poziomka pospolita z reguły pozostaje w jednym miejscu nawet kilka lat. Dlatego tak ważny jest wybór miejsca, w którym chcesz posadzić roślinę. Należy też odpowiednio przygotować glebę pod uprawę, tak, aby poziomki w ogrodzie mogły pięknie i bogato owocować.
Sadzenie poziomki powinno się odbywać na takiej samej głębokości, na jakiej rosły dotychczas w uprawie lub w doniczce.
Uprawa poziomki nie jest skomplikowana i wymagająca. Warto jednak wiedzieć, iż poziomki mają różny sposób wzrostu i rozmnażania. Wyróżnia się poziomki bezrozłogowe i te, które wytwarzają rozłogi. Poziomka bezrozłogowa może być rozmnażana z nasion, które wysiewa się pod koniec zimy w pomieszczeniu. Nasiona można uzyskać z własnej uprawy, zostawiając kilka dojrzałych poziomek i pozwalając im wyschnąć na słońcu. Z zasuszonych owoców bez problemu można wykruszyć nasiona. Jeśli natomiast zakupisz odmianę rozłogową, musisz liczyć się z tym, że jest to gatunek słabiej i krócej owocujący.
Kolejnym krokiem jest wsadzenie sadzonki na przygotowane stanowisko. Trzeba pamiętać, że proces ten należy wykonać w maju lub czerwcu. Najbardziej skuteczne jest natomiast sadzenie roślin do gruntu. Dobrze ukształtowane sadzonki poziomek, takie, które będą już przygotowane do uprawy, bez problemu dostaniesz w sklepach ogrodniczych. Najlepszym okresem na rozpoczęcie uprawy poziomek jest kwiecień. W maju pojawiają się natomiast kwiaty, z których pierwsze owoce dojrzewają już na przełomie maja i czerwca. Reszta sezonu jest bardzo pracowita dla poziomek, które jednocześnie kwitną i owocują do pierwszych przymrozków. Rośliny w pierwszym roku po posadzeniu pięknie się rozstają. Przez następne dwa lata powinny już intensywnie kwitnąć i owocować, a w czwartym roku zamierają.
Ziemię uprawianej w ogrodzie poziomki można wyściółkować. Fot. 123RF.com
Kuzynki truskawek rosną zazwyczaj na każdej glebie. Warto jednak sadzić je na wilgotnych, żyznych i gliniastych podłożach. Rośliny lubią stanowiska słoneczne, ale też lekko zacienione. Nie potrzebują nawożenia, ale przed sadzeniem świeżych sadzonek warto wzbogacić glebę o mieszankę kompostu z obornikiem. W prawidłowym pikowaniu poziomek ważne jest też ich regularne podlewanie (zwłaszcza w mocno słoneczne dni). Dodatkowo, ziemię między poziomkami można wyściółkować. Odpowiednia do tego będzie np. słoma. Taki zabieg zabezpiecza rośliny przed chwastami i zbędnym parowaniem wody z gleby.
Przeczytaj również: Jak posadzić i pielęgnować poziomki na balkonie? O tym warto pamiętać
Pielęgnacja poziomki
Pielęgnacja poziomki leśnej oraz poziomki ogrodowej, czyli truskawki, jest bardzo podobna. Wiosną usuwa się suche liście i pędy. O ile niektóre odmiany truskawek są przykrywane włókniną dla ochrony przed wiosennymi wahaniami temperatury, o tyle poziomki tego nie wymagają. Glebę wokół roślin spulchnia się wiosną na głębokość ok. 5 cm, a jesienią na 2-3 cm. Starsze poziomki należy obsypać żyzną ziemią, przykrywając odsłonięte szyjki korzeniowe. Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym, szczególnie dla uzyskania bogatych zbiorów poziomek, jest ich regularne podlewanie. Nie tylko młode sadzonki, ale również dorosłe rośliny powinny mieć zapewnioną dostateczną ilość wilgoci.
Polecane gatunki poziomek do uprawy
Znanych jest obecnie niewiele uprawnych wariantów poziomek. Jest ich wielokrotnie mniej niż w przypadku truskawek. Znane są przede wszystkim odmiany poziomek rozłogowe oraz te bezrozłogowe. Jak już wiesz, z pewnością dużo łatwiejsze do uprawy są odmiany bezrozłogowe. Nie wymagają one bowiem regularnego przycinania czy usuwania nowych rozłogów. Odmiany bezrozłogowe plonują też znacznie obficiej od odmian poziomek rozłogowych. Wśród najpopularniejszych odmian poziomki ogrodowej znajdują się:
- Rugia – to odmiana, która wytwarza niewielkie, czerwone i kuliste owoce. Ich smak i aromat przypomina te leśne, dziko rosnące poziomki. Rugia owocuje obficie od połowy czerwca do końca października i co istotne, jest odporna na wszelkie choroby.
- Baron Solemacher – to odmiana, która wydaje większe niż jej poprzedniczka Rugia, wydłużone owoce. Są one bardzo słodkie i soczyste, nawet wtedy, kiedy niedojrzałe wiszą na krzaczkach. Ta odmiana owocuje bardzo obficie od czerwca do pierwszych przymrozków. Jednak warto pamiętać, że wymaga okrycia na zimę.
Jak można zauważyć, odmiany poziomek ogrodowych wywodzą się w prostej linii od swojej krewnej – truskawki. Rośliny różnią się jednak wielkością owoców i obfitością wzrostu. Rzecz ma się podobnie w przypadku poziomek dzikich, a tych przeznaczonych do uprawy ogrodowej. Owoce dzikich poziomek są zdecydowanie bardziej aromatyczne i znacznie bardziej słodkie, niż owoce odmian poziomek upranych. Mimo to, warto przystroić ogród w urocze i smaczne poziomki, które w każdej chwili można mieć pod ręką.
Przeczytaj również:
Ognik szkarłatny w ogrodzie. Przytnij go na wiosnę, a będzie zdobił ogród cały rok
Sadzenie ogórków do gruntu. Kiedy sadzić ogórki i co dodać do ziemi, by zdrowo i obficie rosły?