Z tego artykułu dowiesz się:
Kalmia to liczący 9 gatunków rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych. Do tej samej grupy należą wrzosy, rododendrony oraz azalie. Pokrewieństwo między roślinami oznacza, że mają one podobne wymagania uprawowe. Jak różaneczniki, kalmie są roślinami kwasolubnymi. Krzewy są mrozoodporne, a w zależności od gatunku osiągają od 30 cm do nawet 3 m wysokości. Kalmia dopiero zyskuje popularność jako roślina ozdobna. W polskich ogrodach uprawia się trzy gatunki: kalmię szerokolistną, wąskolistną oraz wielokwiatową.
Kalmia szerokolistna — charakterystyka
Kalmia szerokolistna warunkach uprawowych dorasta do ok. 2-3 metrów. Jest wolnorosnącym krzewem o zaokrąglonej koronie i cienkich, wzniesionych pędach, z których wyrastają duże, eliptyczne liście — zimozielone, sztywne, z wierzchu błyszczące, od spodu jaśniejsze, lekko omszone. Nim pojawią się kwiaty, łatwo pomylić ją z różanecznikiem. Okres kwitnienia rośliny przypada na maj i czerwiec. Krzew licznie wykształca niewielkie, miseczkowate kwiaty, zebrane w baldachogrona. Ich płatki są o charakterystycznie zrośnięte. Przeważnie barwią się na biało i różowo, ale dostępne są odmiany bordowe, czerwone, wielobarwne i nakrapiane. Kalmia szerokolistna wytwarza płytki system korzeniowy – jest wrażliwa na susze i uszkodzenia.
Kalmia szerokolistna Fot. 123RF/PICSEL
Kalmia szerokolistna – odmiany o ciekawych walorach ozdobnych
- ‘Minuet’ – białe kwiaty z czerwoną obwódką
- ‘Carousel’ – białe kwiaty z czerwonym wzorkiem i obwódką
- ‘Galaxy’ - kwiaty po rozwinięciu są białe na zewnątrz i czerwone od środka
- ‘Peppermint’ – białe kwiaty z gwiazdkowym wzorkiem
- ‘Muras’ – duże, czysto białe kwiaty
- ‘Heart of fire’ – kwiaty czerwone
- ‘Kaleidoskop’ – malinowe kwiaty z białą obwódką
- ‘Ola’ - kwiaty w pąku ciemnoróżowe, po otwarciu różowe
- ‘Bullseye’ – kwiaty fioletowo-różowe
- ‘Pinkobello’ – kwiaty ciemnoróżowe z jaśniejszą dolną częścią
- ‘Tadeusz’ – czerwonopurpurowe kwiaty z białymi kropeczkami
Kalmia wąskolistna – charakterystyka
Kalmia wąskolistna jest zimozielonym krzewem liściastym, który osiąga wysokość ok. 70-100 cm. Rośnie powoli, a jej pokrój przypomina wrzosy. Odznacza się cienkimi, wzniesionymi pędami i niedużymi, lancetowatymi liśćmi, o długości ok. 2-3 cm, które z wierzchu są ciemnozielone, a od spodu jaśniejsze. Wytwarza drobne, czerwone kwiaty, zebrane w gęste grona. Kwitnie od końca maja do lipca. Dobrze znosi zasolenie podłoża i niskie temperatury.
Kalmia wąskolistna, odmiana 'Rubra' Fot. 123RF/PICSEL
Kalmia wąskolistna – odmiany
- ‘Rubra’ – ciemnoczerwone kwiaty
- ‘Hammonasset' – dwubarwne, rózowobłękitne kwiaty
- 'Kenne-bago' – kwiaty ciemnoróżowe
- 'Rosea' – kwiaty ciemnoróżowe
Kalmia wielokwiatowa – charakterystyka
Kalmia wielokwiatowa dorasta do ok. 30-60 cm wysokości. Roślina tworzy luźne krzewinki, a jej pędy są wzniesione. Liście są wydłużone i mają epileptyczny kształt. Z wierzchu są ciemnozielone, a od spodu jasne. Charakterystyczne dla tego gatunku są różowe kwiaty skupione w szczytowych gronach, które pojawiają się w kwietniu i maju. Kalmia wielokwiatowa jest zimozielona i bardzo dobrze znosi niskie temperatury. Preferuje torfowe gleby i nasłonecznione stanowiska.
Kalmia wielolistna Fot. 123RF/PICSEL
Kalmia – uprawa
Ze względu na pokrewieństwo, wymagania pielęgnacyjne kalmii są zbliżone do potrzeb azalii i różaneczników. Podobnie jak rododendronom, kalmiom należy zapewnić kwaśne i umiarkowanie wilgotne podłoże. Z trzech wyżej opisanych gatunków najbardziej tolerancyjną rośliną jest kalmia wąskolistna, która toleruje mniej zasobne gleby.
- Stanowisko
Kalmie preferują stanowiska lekko zacienione i osłonięte od wiatru. Dobrze rosną również w miejscach nasłonecznionych, trzeba jednak pamiętać, by zimą zabezpieczyć je przed ostrym słońcem, przez które liście roślin mogą zasychać. Warto sadzić kalmie pod drzewami i przy szybciej rosnących krzewach. W chłodniejszych rejonach Polski kalmie mogą wymagać okrycia na zimę agrowłókniną oraz podsypania ziemi korą.
- Podłoże
Krzewy wymagają ziemi próchniczej, wilgotnej i kwaśnej o pH wynoszącym 4,0-5,5. Podłoże pod uprawę kalmii można zmieszać z kwaśnym torfem. Warto też wyściółkować rośliny korą drzew iglastych, która ma właściwości zakwaszające, hamuje odparowywanie wody z podłoża oraz ogranicza rozwój chwastów. To istotne w przypadku kalmii szerokolistnej, której system korzeniowy jest wrażliwy na przesuszenie, mróz i uszkodzenia mechaniczne, do których często dochodzi podczas ręcznego pielenia.
- Sadzenie
W sklepach i centrach ogrodniczych kupić można kalmie ukorzenione w donicach. W gruncie umieszcza się je przeważnie od kwietnia do maja, a w przypadku wyjątkowo ciepłych wiosen, zabieg ten można przesunąć na jesień. Aby posadzić krzew, należy wykopać dołek dwukrotnie większy od bryły korzeniowej, a następnie wypełnić go mieszaniną ziemi ogrodowej, torfu i piasku. W przypadku mocno zbitego podłoża na jego dnie można umieścić żwir, zapewniający drenaż. Po umieszczeniu rośliny w wyznaczonym miejscu przykrywamy korzenie ziemią, delikatnie uklepujemy i podlewamy.
Kalmie sadzi się do gruntu na wiosnę Fot. 123RF/PICSEL
-
Podlewanie
Kalmie wymagają częstego, ale umiarkowanego podlewania. Ich podłoże powinno być stale lekko wilgotne. Warto o tym pamiętać szczególnie upalnym latem, gdy rośliny są narażone na przesuszenie. Sporą dawkę nawodnienia należy zapewnić krzewom także przed zimą – to uchroni je przed suszą fizjologiczną.
- Nawożenie
Rośliny nawozi się przed oraz w trakcie okresu kwitnienia, od kwietnia do czerwca lub lipca. Zaleca się używanie nawozów do roślin kwasolubnych, rozpuszczalnych w wodzie lub w formie granulatu, który miesza się z wierzchnią warstwą podłoża. W tym okresie warto stosować odzywki azotowe. Dawki nawozu powinny być mniejsze niż dla rododendronów. Kalmia szerokolistna źle znosi duże zasolenie podłoża.
-
Przycinanie
Kalmie związują kwiaty na zeszłorocznych pędach, dlatego na ogół odradza się ich przycinanie — nie jest to wymagany zabieg. Jeśli pędy krzewów są uszkodzone lub chore, cięcie sanitarne najlepiej przeprowadzić tuż po zimie. Aby pobudzać rośliny do kwitnięcia w przyszłym sezonie i nieco skorygować ich wygląd, po zakończeniu kwitnienia można nieznacznie skrócić ich pędy oraz usunąć przekwitłe kwiatostany, choć nie jest to konieczne.
- Rozmnażanie
Rozmnażanie kalmii nie należy do łatwych zadań i w amatorskich uprawach nie zawsze się udaje. Roślinę można rozmnażać z sadzonek, z odkładów lub przez wysiew nasion.
- Choroby i szkodniki
Wyśrubowane wymagania pielęgnacyjne są wynagradzane nie tylko przez piękne kwitnienie kalmii, ale również ich odporność. Rośliny te rzadko bywają atakowane przez choroby i szkodniki. W przypadku zaniedbań w pielęgnacji mogą być jednak narażone na porażenie chorobami grzybowymi, takimi jak:
- fytoftoroza
- mączniak
- plamistość liści
- szara pleśń.
Na roślinie mogą pojawić się również mączliki oraz opuchlaki.
Kalmia — zastosowanie w ogrodzie
Kalmie warto uprawiać w towarzystwie wrzosów, pierisów, różaneczników i azalii, urozmaicając w ten sposób wrzosowiska. Dobrze wyglądają również posadzone pod drzewami iglastymi (z wyjątkiem świerków) i innymi, szybciej rosnącymi krzewami oraz w kompozycjach z paprociami i funkami. Nadają się też do sadzenia w pobliżu zbiorników wodnych.
Kalmie ciekawie urozmaicają wrzosowiska w ogrodzie Fot. 123RF/PICSEL
Czego nie lubi kalmia?
Kalmie nie przepadają za:
- wodą stojącą w podłożu – dlatego przed sadzeniem zaleca się wykonanie drenażu. Podlewanie powinno być częste, ale umiarkowane;
- mroźnym, wysuszającym wiatrem – roślinę sadzi się w miejscach zacisznych, np. pod drzewami, które zapewniają osłonę przed silnymi podmuchami;
- mocnego, bezpośredniego słońca, które może parzyć i wysuszać liście kalmii zimą – rośliny preferują cieniste stanowiska.
Kalmia – ciekawostki
- Wszystkie gatunki kalmii są trujące. Trujący jest również pyłek kalmii szerokolistnej – roślin z tego gatunku nie wolno uprawiać w pobliżu pasiek.
- Zawarte w roślinie związki chemiczne ograniczają rozwój korzeni świerków.
- Rośliny wywodzą się z Ameryki Północnej, gdzie porastają mokradła i obszary przy zbiornikach wodnych.
Przeczytaj:
Jak sprawdzić odczyn gleby w ogrodzie domowym sposobem?
Kiedy sadzić mieczyki?