Spis treści
- Niedośpian – co warto wiedzieć o tej roślinie?
- Pielęgnacja niedośpianów
- Kiedy i jak przesadzać niedośpiany?
- Niedośpian – choroby i szkodniki
Niedośpian – co warto wiedzieć o tej roślinie?
Niedośpian (łac. Hypoestes phyllostachya) to roślina, której ojczyzną są rejony Afryki, a dokładniej lasy równikowe Madagaskaru. W naturalnym środowisku występuje jako półkrzew o zdrewniałej podstawie pędów.
Rodzina akantowatych, do której należy, składa się z ponad 150 gatunków. W uprawie doniczkowej najczęściej ma się jednak do czynienia z niedośpianem kłosolistnym (łac. Hypoesetes phyllostachya).
W wersji uprawianej w domu niedośpian rośnie bujnie wzwyż i ma zwarty pokrój. Dorasta najwyżej do 30 centymetrów, co jest małą wartością, jeśli weźmie się pod uwagę, że w naturalnym środowisku jest ona niemal 5-krotnie większa.
Piękna roślina rodem z Madagaskaru
Niedośpian to praktycznie niekwitnący, raczej mało problematyczny w uprawie gatunek, bywa czasem mylony z podobną mu fitonią. Tak jak ona, może mieć bardzo okazałe i wielobarwne liście, które marnieją w momencie, gdy roślinie coś dolega.
Niedośpiany, czyli pochodzące z Madagaskaru półkrzewy, to rośliny idealne dla zwolenników zieleni w domowym zaciszu. Są i dekoracyjne, i uniwersalne. Dobrze wyglądają zarówno jako kilku odmian posadzonych w niewysokiej doniczce, jak i w kompozycjach z innymi doniczkowymi dekoracjami. Idealnie nadają się także do obsadzania podstawy wysokich roślin doniczkowych (np. palm).
Opisywany tu gatunek – co ciekawe – nadaje się też jako element wypełnienia popularnych i modnych lasów w słoiku. Panujący wewnątrz szklanego pojemnika wilgotny mikroklimat to coś, co bardzo odpowiada niedośpianom.
Jak wygląda niedośpian?
Bardzo często niedośpian, niezależnie od odmiany, przybiera formę kępiastej rośliny zielnej o bardzo charakterystycznych pędach: mięsistych, pokładających się, sztywnych, rozgałęzionych. Pokryte są one sercowatymi i lekko omszonymi liśćmi w charakterystyczne plamki. To właśnie ze względu na nie niedośpian cieszy się tak dużą popularnością wśród amatorów efektownych roślin dekoracyjnych.
Efektowne ulistnienie zachwyca zwłaszcza wówczas, gdy zapewni się niedośpianowi odpowiednie warunki wzrostu, a więc jasne stanowisko na parapecie.
Latem niedośpian może mieć różowofioletowe kwiaty. Fot. 123RF.com
Ze wspomnianego półkrzewu mogą, choć nie muszą, wyrastać różowofioletowe kwiaty. Pojawiają się latem, natomiast nie są one największym wyróżnikiem rośliny. W porównaniu z okazałymi i pięknie wybarwionymi liśćmi, są raczej niepozorne.
Przeczytaj również: Prace ogrodowe we wrześniu. Sad, ogród warzywny, trawnik
Pielęgnacja niedośpianów
Pielęgnacja niedośpianów opiera się na regularnym podlewaniu, przycinaniu, przesadzaniu i nawożeniu. Hypoestes, mimo tych z pozoru skomplikowanych i wymagających czynności, nie jest jednak rośliną trudną w uprawie. Wręcz przeciwnie.
Do wzrostu potrzebuje jedynie pokojowej temperatury, w przedziale od 20 do 24 stopnie Celsjusza, której nie trzeba zmieniać w zależności od pory dnia lub miesięcy. Można niedośpiana postawić na parapecie, który będzie stanowiskiem jasnym, ale nie obfitującym w bezpośrednie, mocne promienie słońca. Poza tym, o ile to możliwe, roślinę podlewaj regularnie miękką wodą i często zraszaj liście.
Jeśli chodzi o podłoże, to sprawdzi się gleba:
- przepuszczalna,
- próchnicza,
- stale lekko wilgotna (ale nie mokra).
Roślina preferuje ponadto wilgotne powietrze. Jeśli zatem nie dysponujesz nawilżaczem, a w pomieszczeniach wilgotność spada na przykład poniżej 45%, to warto zastosować wilgotne kulki keramzytu. Te zapewnią niedośpianowi optymalny poziom nawodnienia i uchronią na przykład przed przędziorkami. Na pewno pomocna będzie również warstwa wilgotnego torfu (lub mchu).
- Przycinanie niedośpianów – dlaczego jest tak ważne?
Z czynności pielęgnacyjnych, warto pamiętać o systematycznym przycinaniu młodych pędów na wiosnę. Chodzi o to, by nie przekroczyły one 40 cm wysokości. Uszczykuj także różnego rodzaju siewki i sadzonki oraz kwiaty – po to, by rozwijające się rośliny zachowały gęsty pokrój.
Trzeba o tym pamiętać z jednego prostego powodu: niedośpian doniczkowy jest najbardziej dekoracyjny w pierwszym roku uprawy. Z kolejnymi miesiącami traci już niestety swój zwarty pokrój. Rozrastając się, gubi część dolnych liści, brzydko się rozrasta. Zabiegi takie jak przycinanie pozwolą jednak niedośpianowi odzyskać urodę.
Przeczytaj również: Niszczy szkodniki, wzmacnia rośliny. Jak przygotować i stosować odżywkę z łupin cebuli?
Kiedy i jak przesadzać niedośpiany?
Przesadzanie trzeba wykonać raz w roku. Podobnie jak w przypadku wielu innych roślin doniczkowych, wykonuje się to na wiosnę. Jako nowe podłoże, możesz zastosować po prostu ziemię uniwersalną, którą umieścisz w niewielkiej doniczce – takiej, która będzie tylko nieznacznie większa od dotychczasowej.
- Nawożenie niedośpianów
W okresie od marca do sierpnia trzeba zastosować uniwersalny nawóz płynny. Dokarmianie wykonuj raz na trzy tygodnie, a w tym czasie możesz przestawić roślinę w takie miejsce, gdzie będziesz mógł/mogła na bieżąco kontrolować stopień jej nasłonecznienia.
Na pewno zaobserwujesz, jeśli światło w okresie największego wzrostu (czyli latem) będzie nieodpowiednie. Rozpoznasz to po wybarwieniu liści. Jeśli jest efektowne i pełne wzorów, oznacza to, że nasłonecznienie jest optymalne.
- Rozmnażanie niedośpianów
Są dwie podstawowe metody rozmnażania niedośpianów. Pierwsza to metoda sadzonkowa, do której trzeba zastosować sadzonki wierzchołkowe trzy- lub czterolistne, o długości od 5 do 10 centymetrów. Pobiera się je wiosną i pod koniec lata. Ich koniec trzeba zanurzyć w ukorzeniaczu, a następnie osadzać je w wilgotnej mieszance równych ilości torfu z piaskiem. Doniczkę trzeba natomiast osłaniać torebką foliową, tworząc mini szklarnię. Tak przygotowany „zalążek” ustawia się w jasnym i ciepłym miejscu. Gdy już zauważysz, że zaczyna rosnąć, uszczknij jej wierzchołek wzrostu.
Drugi sposób opiera się na wysiewie nasion. Około 4- 5 sztuk włóż do doniczek na powierzchnię podłoża, osłaniając doniczki wspomnianymi torebkami foliowymi. Wierzchołki wzrostu uszczykuj w momencie, gdy siewki osiągną po 10-15 cm wysokości.
Przeczytaj również: Wrzośce – odmiany, uprawa, rozmnażanie. Co zrobić, by kwitły jak najdłużej?
Niedośpian – choroby i szkodniki
Niedośpian jest zaliczany do grupy roślin raczej odpornych na działanie szkodników i występowanie chorób. Nie oznacza to jednak, że nie może marnieć w wyniku nieprawidłowych warunków pielęgnacji.
Na pewno niepokojącym zjawiskiem jest brązowienie liści, do którego dochodzi wówczas, gdy roślina ma zbyt suche podłoże lub gdy w pomieszczeniach jest za mało wilgoci. Remedium będzie częstsze podlewanie, a – w razie potrzeby – także zraszanie liści.
Wśród potencjalnych szkodników niedośpiana pojawiają się:
- tarczniki,
- mączniaki.
Te pierwsze są widoczne na liściach rośliny. Drugie ze wspomnianych „niechcianych gości” są z kolei efektem zbyt chłodnej temperatury lub zbyt ciemnego stanowiska. Pomaga albo zastosowanie specjalnego preparatu, albo przestawienie rośliny w cieplejsze i jaśniejsze miejsce.
Źródło: Deccoria.pl
Przeczytaj również: Las w słoiku – ile kosztuje zrobienie, jakie rośliny wybrać. Jak podlewać i pielęgnować las w słoiku?
Pelargonia. Pospolity kwiat, drogocenne właściwości na INTERIA.TV.