Spis treści:
- Pchełka ziemna – co to za szkodnik?
- Jakie gatunki pchełek ziemnych spotykamy w ogrodach?
- Jakie rośliny atakuje pchełka ziemna?
- Jak walczyć z pchełką ziemną?
- Domowy sposób na pchełkę ziemniaczaną
Pchełka ziemna – co to za szkodnik?
Pchełka ziemna (Alticini) to mały chrząszcz z rodziny stonkowatych, który stanowi poważne zagrożenie dla upraw rolniczych i ogrodniczych. Te niewielkie owady osiągające długość od 2 do 4 mm, charakteryzują się smukłym, opływowym ciałem oraz czułkami. Ich ubarwienie jest zazwyczaj czarne z metalicznym połyskiem, choć niektóre gatunki, takie jak pchełka smużkowana (Phyllotreta nemorum) i pchełka falistosmuga (Phyllotreta undulata), mają żółte paski na pokrywach. Trzecia para nóg jest wyposażona w specjalny aparat skokowy, co umożliwia im skakanie podobne do pcheł. To właśnie dlatego nazywane są pchełkami.
Przeczytaj również: Choroby i szkodniki w ogrodzie latem – zwalczanie i zapobieganie
Larwy tego szkodnika cechują się białawym kolorem z ciemniejszą głową i trzema parami krótkich odnóży tułowiowych. Na ich ciele można zauważyć ciemniejsze plamki. Zwykle osiągają długość do 7 mm. Posiadają gryzący aparat gębowy. Poczwarka osiąga długość od 2,5 do 3,5 mm. Jest typu otwartego, pokryta błonką, zazwyczaj białego lub kremowego koloru. W miejscach rozwijających się oczu widoczne są ciemniejsze plamki.
Dorosłe chrząszcze zimują w glebie, ściółce lub pod liśćmi, a wiosną budzą się do życia i rozpoczynają żerowanie na nadziemnych częściach roślin. Rozmnażają się, składając jaja do gleby wokół roślin lub pod liśćmi. Wylęgające się larwy żywią się tkankami korzeni lub liści, a na początku lata przepoczwarzają się, dając początek nowemu pokoleniu pchełek, które pojawia się w lipcu.
W ogrodach możemy mieć do czynienia z kilkoma gatunkami pchełki ziemnej. Fot. xiaohuan/123RF.com
Jakie gatunki pchełek ziemnych spotykamy w ogrodach?
W ogrodach można spotkać kilka gatunków pchełek ziemnych, które stanowią poważne zagrożenie dla roślin uprawnych. Do najczęściej występujących zaliczają się:
- pchełka smużkowana (Phyllotreta nemorum): ma smukłe ciało o długości 2-3,5 mm, z charakterystycznymi żółtymi paskami biegnącymi równolegle na czarnych, metalicznie lśniących pokrywach. Atakuje głównie rośliny kapustowate. Dorosłe chrząszcze wygryzają małe otwory w liściach, a larwy tworzą nieregularne korytarze wewnątrz liści;
- pchełka falistosmuga (Phyllotreta undulata): jest podobna do pchełki smużkowanej, ale ma faliste żółte paski na pokrywach. Preferuje te same rośliny co pchełka smużkowana, powodując podobne uszkodzenia;
- pchełka czarna (Phyllotreta atra): ma jednolicie czarne, metaliczne ciało o długości 2-3 mm. Atakuje szeroki zakres roślin kapustowatych, wygryzając małe otwory w liściach;
- pchełka burakowa (Chaetocnema concinna): ma ciemne, metaliczne ciało o długości 1,5-2 mm. Preferuje buraki, zarówno ćwikłowe, jak i liściowe, powodując uszkodzenia liści.
- pchełka czarnonoga (Phyllotreta nigripes): charakteryzuje się czarnymi nogami i ciemnym, metalicznym ciałem. Atakuje różne rośliny kapustowate, wygryzając otwory w liściach.
- pchełka rzepakowa (Psylliodes chrysocephala): jej ciało jest ciemnej i ma metaliczny połysk. Wyróżnia się złotą głową. Specjalizuje się w atakowaniu rzepaku, powodując znaczne szkody w uprawach;
- pchełka chmielowa (Psylliodes attenuata): ma smukłe, ciemne ciało z metalicznym połyskiem. Preferuje chmiel, ale może atakować także inne rośliny;
- pchełka chrzanowa (Phyllotreta armoraciae): ten chrząszcz ma długość od 2,8 do 3,5 mm, owalny kształt i czarną barwę. Na pokrywach skrzydłowych znajdują się bardzo szerokie, żółtawe pasy, a golenie są żółte. Atakuje głównie chrzan, powodując uszkodzenia liści;
- pchełka lnowa (Aphthona euphorbiae): to niewielki chrząszcz, którego ciało mierzy od 1,2 do 1,8 mm i ma czarną barwę. Preferuje len, ale może atakować także inne rośliny.
- pchełka ziemniaczana (Epitrix cucumeris): czarne, niewielki chrząszcze o długości 1,5-2 mm. Są bardzo ruchliwe i szybkie, co zawdzięczają specyficznej budowie tylnej części odnóży, która umożliwia im skakanie na znaczne odległości. Żeruje na ziemniakach, pomidorach, papryce oraz warzywach z rodziny psiankowatych, zarażając je chorobami grzybowymi i bakteryjnymi.
Pchełka ziemna atakuje głównie rośliny z rodziny kapustowatych. Fot. haritonoff/123RF.com
Jakie rośliny atakuje pchełka ziemna?
Pchełki ziemne są szczególnie aktywne w suchą i słoneczną pogodę, kiedy to dorosłe osobniki wygryzają małe, nieregularne otwory w liściach roślin. Ich żerowanie może prowadzić do żółknięcia, zasychania, a nawet obumierania roślin. Najbardziej narażone na atak są młode siewki, które mogą zostać całkowicie zniszczone w ciągu kilku dni.
Larwy pchełek ziemnych żerują głównie na korzeniach roślin, nie wyrządzając jednak znacznych szkód. Wyjątkiem jest pchełka smużkowana, której larwy tworzą nieregularne korytarze wewnątrz liści, zwane minami. Pchełki ziemne atakują głównie rośliny z rodziny kapustowatych, takie jak rzodkiewka, rukola, kapusta, jarmuż, brokuły i rzepak. Stanowią również poważne zagrożenie dla rzepaku ozimego i jarego, roślin ozdobnych takich jak fuksje oraz brukwi i oberżyny.
Znaczące szkody wyrządzają także w uprawach buraka ćwikłowego i buraków liściowych oraz słodkiej kukurydzy, zwłaszcza gdy dopiero zaczyna kiełkować i pojawiać się na powierzchni gleby.
Przeczytaj również: Trzy naturalne sposoby na mszyce. Przepisy na wyciąg z rumianku, liści szczawiu i ziemniaka
Jak walczyć z pchełką ziemną?
Włóknina lub gęsta firanka to skuteczna bariera, która uniemożliwia pchełkom dostęp do roślin. Ważne jest, aby brzegi tkaniny były dobrze obsypane ziemią, ponieważ wtedy chrząszcze nie będą mogły się pod nią dostać. Chroni rośliny w 100% przed atakiem pchełek ziemnych, jeśli jest prawidłowo zastosowana.
Niektóre rośliny, takie jak kocimiętka, sałata czy szpinak, odstraszają pchełki ziemne. Z kolei gorczyca może działać jako roślina pułapkowa, odciągając szkodniki z dala od głównych upraw. Świetnie sprawdzą się również żółte tablice lepowe, które można kupić w większości marketów ogrodniczych lub przygotować samodzielnie smarując deseczkę klejem.
Przyklepywanie ziemi wokół roślin utrudnia pchełkom ziemnym składanie jaj i żerowanie. Warto również wiedzieć, że nie lubią wilgotnych warunków. Regularne nawilżanie gleby może ograniczyć ich aktywność.
W przypadku dużych szkód konieczne może być użycie specjalistycznych środków chemicznych. Insektycydy kontaktowe i systemiczne mogą skutecznie zwalczać pchełki ziemne. Działają szybko, ale mogą być szkodliwe dla pożytecznych owadów i środowiska, dlatego należy stosować je ostrożnie i zgodnie z instrukcjami producenta.
Jeśli szkody poczynione przez pchełkę są duże, nie obejdzie się bez specjalistycznych środków chemicznych. For. Gyorgy Zsiga/123RF.com
Domowy sposób na pchełkę ziemniaczaną
Wrotycz pospolity to roślina znana ze swoich właściwości odstraszających owady. Wywar z wrotyczu jest skutecznym, naturalnym środkiem, który można stosować w walce z pchełkami ziemniaczanymi. Jego intensywny zapach skutecznie zniechęca te owady do żerowania na naszych roślinach. Jak przygotować wywar z wrotyczu?
Składniki:
- 1 kg świeżego wrotyczu lub 100 g suszonego ziela,
- 10 litrów wody.
Instrukcja:
- Jeśli używasz świeżego wrotyczu, zbierz roślinę w okresie kwitnienia, kiedy zawiera najwięcej olejków eterycznych, natomiast w przypadku suszonego wrotyczu, upewnij się, że jest dobrze zmielony.
- Umieść wrotycz w dużym garnku i zalej 10 litrami wody. Doprowadź do wrzenia i gotuj przez około 30 minut.
- Po ugotowaniu, ostudź wywar i przecedź go przez gęste sito lub gazę, aby usunąć resztki roślinne.
- Zanim zastosujesz wywar rozcieńcz go w stosunku 1:2 – dwie części wody i jedna część wywaru.
Wywarem możesz opryskiwać rośliny 2-3 razy w tygodniu, szczególnie wtedy, gdy aktywność pchełek jest wzmożona. Wywar można przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu przez kilka dni, jednak najlepiej jest przygotowywać go na bieżąco, aby zachować jego skuteczność.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
20 najlepszych przepisów na domowe opryski. Na mrówki, mszyce i ślimaki
Nornica zniszczyła mi pół warzywniaka. Wreszcie znalazłam na nią sposób
Kwitnienie cukinii – dlaczego nie zawiązuje owoców? Cukinia lubi to najbardziej