Spis treści:
Stare a nowe odmiany jabłek
Stare odmiany jabłoni wracają do łask – i słusznie. Chociaż obecnie w sadach towarowych dominują nowoczesne, odporne i plenne odmiany, to w przydomowych ogrodach coraz częściej wybiera się te tradycyjne. Dlaczego? Bo żadne nowe jabłko nie dorówna smakiem 'Alancie', 'Szarej Renecie' czy 'Grafszynku' – owocom, które zachwycają aromatem i przywołują wspomnienia dzieciństwa. Dodatkowo często charakteryzują się wysoką odpornością na mróz i niektóre choroby.
Stare odmiany stosunkowo rzadko chorują i nie wymagają intensywnej ochrony chemicznej, a ich owoce są bogate w składniki odżywcze, naturalną kwasowość oraz doskonale nadają się do przetworów i długotrwałego przechowywania. Często jednak dojrzewają naprzemiennie (owocują obficie co drugi rok), a same drzewa są wysokopienne o szerokiej koronie, co znacznie utrudnia zbiór i pielęgnację. Ich owoce nie bywają także zbyt efektowne wizualnie i są mniej odporne na transport niż owoce nowych odmian.
Nasza rada: Sadząc stare odmiany jabłoni, dbasz nie tylko o różnorodność w ogrodzie, ale też o zachowanie cennego dziedzictwa – część tych drzew uprawiano w Polsce już w XVI wieku. To idealny wybór do ogrodów amatorskich, sadów ekologicznych i dla osób ceniących tradycyjny smak.
Nowe odmiany jabłek, takie jak 'Topaz', 'Rajka', 'Galiwa' czy 'Florina', zostały wyhodowane przede wszystkim z myślą o towarowej produkcji. Cechuje je coroczne, obfite owocowanie, niższy wzrost (drzewa karłowe), atrakcyjny wygląd owoców oraz lepsza trwałość w transporcie. Nowe odmiany często wykazują podwyższoną odporność, np. na parcha jabłoni, ale za to wymagają bardziej intensywnej pielęgnacji oraz nawożenia. Smak i aromat owoców bywa mniej wyrazisty niż u starych odmian.
Przeczytaj również: Niemieccy ogrodnicy tak "konserwują" jabłka. Są soczyste i jędrne przez wiele tygodni
Stare odmiany jabłek – 10 najlepszych
Przed wyborem konkretnej odmiany do przydomowego sadu, warto zastanowić się, w jaki sposób chcemy wykorzystać owoce – spożywanie na surowo, a może wypieki i przetwory? Dobrze jest także poznać najważniejsze cechy danej odmiany: odporność na mróz, choroby i szkodniki oraz termin zbioru owoców. Przedstawiamy 10 najlepszych starych odmian jabłoni:
1. 'Grafsztynek Prawdziwy'
Odmiana o średnich lub dużych, kulistych i wyraźnie żebrowanych owocach z czerwonym, prążkowanym rumieńcem, które dojrzewają we wrześniu. Ich miąższ jest biały, bardzo soczysty ze słodkawym aromatem i smakiem. Odmiana umiarkowanie odporna na mróz i najlepiej rośnie w rejonach o łagodnych zimach – w niekorzystnym mikroklimacie bywa podatna na przemarzanie i choroby, zwłaszcza parcha jabłoni.
2. 'Kantówka Gdańska'
Ta stara polska odmiana jest wyjątkowo odporna na mróz i mało wymagająca w pielęgnacji. Dobrze rośnie nawet bez oprysków. Jej jabłka mają kruchy, słodko-kwaśny miąższ i jasnożółtą skórkę. Co ciekawe, najlepiej smakują po przechowywaniu w chłodzie – dojrzewają późnym latem i można je przechowywać do stycznia.
3. 'Szara Reneta'
Charakteryzuje się średnią odpornością na mróz, ale za to mało choruje. Jej owoce są lekko spłaszczone, średniej wielkości o grubej, chropowatej i oliwkowo-szarej skórce. Ich miąższ jest zielonożółty, kwaskowaty i delikatnie słodki w smaku. Jabłka tej odmiany doskonale sprawdzają się w kuchni, co ciekawe mają opinię najlepszych na jabłeczniki. Dojrzewają po koniec września lub z początkiem października, ale do spożycia nadają się dopiero w grudniu.
Przeczytaj również: Czego nie lubi jabłoń? Takie sąsiedztwo to proszenie się o problemy
4. 'Alant'
Odmiana znana od ponad 500 lat o wyjątkowo wysokiej plenności i odporności. Praktycznie nie choruje i nie wymaga ochrony na zimę, a jej owoce o cytrynowo-żółtej skórce i kremowym, pachnącym miąższu można przechowywać przez długi czas. Dojrzewają późną jesienią.
5. 'Bursztówka Styryjska'
Jabłoń ta bardzo lubi słońce, dobrze znosi mróz i nie wymaga oprysków. Jej niewielkie jabłka z brązowymi plamkami dojrzewają w drugiej połowie października. Choć nie wyglądają okazale, dzięki średnio słodkiemu i odświeżającemu smakowi świetnie nadają się na przetwory i wypieki, a także do domowych nalewek.
Nowe odmiany jabłoni przewaznie charakteryzują się bardziej artakcyjnym wyglądem owoców, w porównaniu do starszych odmian. Fot. ThomFoto/CanvaPro
6. 'Cesarz Aleksander' (Aporta)
To odmiana bardzo odporna na mróz i choroby, która najlepiej sprawdza się w przydomowych sadach. Jabłoń daje bardzo duże, okrągłe jabłka o słodko-kwaśnym smaku i niezwykle aromatycznym zapachu. Ich zbiór przypada na koniec września.
7. 'Głogówka'
Jej drzewo jest łatwe w prowadzeniu i dobrze znosi polski klimat, w tym zimy. Owoce tej odmiany charakteryzują się czerwonym rumieńcem i kwaskowatym smakiem, który może się kojarzyć z głogiem (stąd też nazwa odmiany). Można je zbierać od połowy września, są doskonałe na przetwory i ciasta.
Przeczytaj również: Co zrobić, gdy jabłka gniją na drzewie? 12 sposobów, by mieć zdrowe i soczyste owoce
8. 'Golden Noble'
Odmiana opisywana już w 1820 r., do dziś cieszy się popularnością wśród pasjonatów starych odmian. Nie ma dużych wymagań, świetnie znosi mróz i wykazuje się dobrą odpornością na choroby. Jej jabłka są lekko kwaskowate, z ciekawą, korzenną nutą smakową. Dzięki temu świetnie nadają się zarówno do jedzenia prosto z drzewa, jak i wykorzystania w kuchni. Dojrzewają w drugiej połowie września.
9. 'Charłamówka'
Owoce tej odmiany smakiem przypominają znane wszystkim papierówki. Jabłoń ma niewielkie wymagania glebowe i dobrze rośnie nawet w półcieniu. Charakteryzuje się dobrą odpornością na mrozy i choroby, dzięki czemu to odmiana idealna dla początkujących. Owoce dojrzewają jesienią.
10. 'Klaudiusz'
Ta stara odmiana jabłoni jesienią daje soczyste i kruche jabłka o słodkim smaku z delikatną kwaskowatością, które są idealne do jedzenia na surowo. Drzewo dobrze plonuje nawet w słabszej glebie i wykazuje wysoką odporność na choroby, szkodniki i zimowe chłody.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
We wrześniu trzeba przyciąć te rośliny. Wiosną będą kwitły i owocowały dużo lepiej
Jak zbierać nasiona pomidorów? Prosta metoda, która gwarantuje, że solidne zdrowe, sadzonki