Spis treści:
- Wiciokrzewy – charakterystyka
- Najpiękniejsze odmiany wiciokrzewu
- Jak uprawiać wiciokrzew
- Rozmnażanie wiciokrzewu
Wiciokrzewy – charakterystyka
Wiciokrzewy, łac. Lonicera, to grupa roślin, która liczy prawie 200 różnych gatunków. Występują one powszechnie na całej półkuli północnej aż po równik. W Polsce w naturalnych warunkach, czyli w lasach i zaroślach, można spotkać trzy z nich – pospolity, pomorski i czarny.
W sprzyjających warunkach wiciokrzewy mogą stworzyć pnącza o łukowato wygiętych lub wzniesionych pędach, które osiągają długość do nawet 10 m! Wzdłuż nich wyrastają nakrzyżległe liście o gładkich brzegach i zaostrzonych końcach. Ich trwałość zależy od gatunku. Wśród rodziny można znaleźć okazy, które są wiecznie zielone, jak i takie, które zrzucają liście wraz z nadejściem chłodnej pory roku.
Najwięcej uwagi kradną kwiaty wiciokrzewów. Wyrastają w kątach liści lub na szczytach pędów i są zebrane w wierzchotkowe kwiatostany. Wyróżnia je kształt okwiatu – płatki są zwinięte w drobne rurki i kończą się dwoma wargami lub rozprostowanymi łatkami. Jest ich pięć i występują w białym, różowym lub żółtym kolorze. Ich funkcją jest ochrona pręcików i zalążni, które znajdują się we wnętrzu kielicha. Całość wygląda niezwykle efektownie, przez co nie sposób przejść obok rośliny obojętnie. Jednak wygląd to nie wszystko.
Kwiaty wiciokrzewów są miododajne i roztaczają wokół siebie również przyjemny, słodki zapach, który przyciąga kolibry, pszczoły i inne owady. W połowie lata powstają z nich czerwone bądź niebieskie jagody, które są niezwykle cennym pokarmem dla ptaków, które pozostają na zimę w Polsce. Jeśli chcesz, żeby ogród tętnił życiem o każdej porze roku, nie może w nim zabraknąć wiciokrzewów.
Najpiękniejsze odmiany wiciokrzewu
Pachnące pnącza to niezwykle różnorodna grupa roślin, które różnią się pokrojem, kolorem kwiatów, a także wymaganiami uprawowymi i wytrzymałością na czynniki atmosferyczne. Nie każda z nich sprawdzi się w polskim ogrodzie. Dlatego przez zakupem warto poznać wszystkie dostępne okazy, aby móc wybrać najlepszy wiciokrzew. Odmiany, które są warte uwagi to:
- wiciokrzew pospolity – rozpowszechniony prawie w całej Polsce. Można go spotkać na terenach nizinnych, jak i w niskich pasmach górskich. Nie jest efektowny. Pędy mają zaledwie od 1 do 2 m długości, liście mają szerokie blaszki i gładkie brzegi, a kwiaty składają się z pięciu rurek z lekko rozdętymi wargami. Kwitnie na kremowo, a potem przebarwia się na żółto, od maja do czerwca. Co ciekawe – wiciokrzew pospolity jest żywicielem przeplatki maturna, czyli bardzo rzadkiego motyla o pięknym ubarwieniu,
- kapryfolium, czyli wiciokrzew przewiercień – efektowne pnącze, które tworzy wijące się pędy o długości do 9 m. Liście są drobne i rosną połączone nasadami. Od spodu mają niebieskozielony kolor. Kapryfolium kwitnie na kremowo, z lekkim różowym zabarwieniem, w terminie od maja do czerwca. Co ważne – jest trujące,
- wiciokrzew czarny – wieloletnie pnącze, które wyróżnia się zdrewniałymi pędami. W Polsce można je spotkać, wędrując po górach w Sudetach, Karpatach, Beskidzie Śląskim a nawet Bieszczadach. Ma formę niskiego krzewu o wysokości do 2 m, który gęsto porastają szerokie, podłużne, nieco jajowate liście o lekko wyciętych brzegach. Kwiaty mają z reguły biały lub białoróżowy kolor. Ich górna warga jest wyprostowana i podzielona na cztery, a dolna wąska i przekrzywiona. Powstają z nich czarne niby-jagody, które są zrośnięte u nasady i stanowią przysmak dla wielu zwierząt. Roślina kwitnie na przełomie maja i czerwca.
Wiciokrzew zakryje nieestetyczne miejsca w ogrodzie. Fot.123RF.com
Warto pamiętać, że owoce, jak i pozostałe części wiciokrzewów są dla ludzi trujące, dlatego należy unikać ich spożywania. Dodatkowo unikaj sadzenia tego pnącza, jeśli w ogrodzie są małe dzieci lub osoby, które mogłyby nieświadomie zerwać atrakcyjnie wyglądające jagody i połknąć. Jedynym gatunkiem z rodziny wiciokrzewów, który ma jadalne owoce to jagoda kamczacka – niewysoki i mało popularny krzew.
Jak uprawiać wiciokrzew
Chciałbyś ozdobić swój ogród w niebanalny sposób i zdecydowałeś się posadzić w nim wiciokrzewy? Uprawa tych pnączy jest dość łatwa, jednak ich wymagania np. odnośnie do rodzaju gleby, mogą różnić się w zależności od gatunku. Dlatego przed umieszczeniem ich w ogrodzie należy zapoznać się ze wskazówkami dotyczącymi pielęgnacji danej rośliny. Niemniej do równomiernego wzrostu rośliny potrzebują:
- jasnego, ale nie bezpośrednio nasłonecznionego stanowiska, które będzie osłonięte od wiatru – w takim miejscu kwitną bardzo obficie, a dodatkowo nie przemarzają zimą. Wiciokrzewy można umieścić także na półcienistym stanowisku, jednak istnieje ryzyko, że będą wydawać mniej kwiatów, przez co efekt nie będzie tak zniewalający,
- przeciętnej jakości, żyznej gleby, która trzyma odpowiedni poziom wilgoci – pnącza mają dość płytki system korzeniowy, przez co są dość wrażliwe na wysychanie i jednocześnie nie potrafią pobrać składników mineralnych czy wody z głębi ziemi. Dlatego należy unikać sadzenia ich w bardzo suchych miejscach. Niewskazane jest także umieszczanie roślin na podłożu podmokłym lub bardzo wilgotnym, ponieważ korzenie nie będą mogły oddychać, przez co zaczną rozwijać się choroby grzybowe. Nie zapomnij zadbać o właściwe pH podłoża. Powinno być odpowiednio dobrane do odmiany, np. dla wiciokrzewu przewiercienia zasadowe, a dla wiciokrzewu pomorskiego kwaśne,
- regularnego nawadniania od wiosny aż do jesieni podczas bezdeszczowych okresów. W przypadku odmian zimozielonych należy kontynuować podlewanie także zimą w cieplejsze, bezśnieżne dni,
- nawożenia w okresie wegetacyjnym, czyli od marca do sierpnia. Do tego najlepiej sprawdzają się preparaty z dużą ilością potasu, który wspomaga rozwój pędów oraz fosforu wspierającego kwitnienie. Dobrym wyborem są także nawozy naturalne, np. kompost, który może posłużyć do ściółkowania gleby i zabezpieczać ją przed wysychaniem.
W przypadku wiciokrzewów nie bez znaczenia jest także regularne przycinanie, zwłaszcza odmian, które zawiązują kwiaty na pędach jednorocznych, czyli np. wiciokrzewu japońskiego. Cięcie jest potrzebne, aby usunąć chore, obumarłe lub uszkodzone elementy pnącza, a jednocześnie pobudzić roślinę do rozwijania nowych pędów i zagęszczania się. Co kilka lat należy usunąć również najstarsze części, aby odmłodzić wiciokrzew.
Przeczytaj również: Kwitnące pnącza. Które najlepiej wybrać na balkon i taras?
Rozmnażanie wiciokrzewu
Pachnące pnącze bardzo łatwo się rozmnaża, dzięki czemu można szybko udekorować całą przestrzeń w ogrodzie. Nowe sadzonki można pozyskać na dwa sposoby, poprzez:
- cięcie pędów – wczesną wiosną należy odciąć kawałek delikatnie zdrewniałego pędu i umieścić w piasku wymieszanym z torfem. Po 3-4 tygodniach sadzonka wytworzy korzenie i będzie gotowa do posadzenia w gruncie,
- okłady – wybrany pęd trzeba przygiąć do ziemi, przysypać glebą i przymocować. Po kilku tygodniach pęd wypuści korzenie i będzie można go oddzielić od głównego pnącza.
Powyższe metody są w pełni bezpieczne dla rośliny macierzystej, więc nie musisz obawiać się o jej kondycję.
Przeczytaj również: Rośliny pnące się po płocie – najpiękniejsze odmiany, uprawa i pielęgnacja