Spis treści:
- Poplon letni i ozimy
- Dlaczego warto siać poplon ozimy?
- Siew żyta ozimego na poplon w warzywniku – zalety
Poplon letni i ozimy
Poplon to zamierzony wysiew roślin uprawianych dla poprawienia kondycji gleby – zielona masa i korzenie podnoszą poziom próchnicy, poprawiają strukturę podłoża i zatrzymują składniki mineralne w zasięgu przyszłych upraw. W praktyce stosuje się dwa terminy: letni, po zbiorze wczesnych warzyw, oraz jesienny, z roślinami przeznaczonymi do przezimowania. W wariancie letnim najlepiej działają gatunki szybko rosnące i szczelnie okrywające podłoże, takie jak facelia, gorczyca biała, gryka, rzodkiew oleista, rzepak jary, łubiny, peluszka i wyka jara; sieje się je zwykle od końca lipca do około połowy sierpnia, aby zdążyły wytworzyć znaczną biomasę przed nadejściem chłodów. Poplon ozimy wysiewa się od końcówki sierpnia do początku października, z przewagą żyta ozimego, wyki ozimej, rzepiku i rzepaku ozimego, które wiosną oddają do gleby zarówno masę zieloną, jak i zmagazynowane makroelementy.
Letnie międzyplony pełnią funkcję szybkiej okrywy na odsłoniętych grządkach, ograniczając dostęp światła do powierzchni i tym samym wschody chwastów, a jednocześnie tworzą cienką warstwę ściółki hamującą parowanie. Gatunki o silnym korzeniu palowym, zwłaszcza rzodkiew oleista, rozluźniają zbitą warstwę orno-próchniczną, poprawiają napowietrzenie i ułatwiają wsiąkanie opadów, a przy okazji „wyciągają” z głębszych poziomów pierwiastki, które w przeciwnym razie zostałyby wymyte. Oznacza to mniejsze zapotrzebowanie na nawożenie mineralne, szybsze odtworzenie struktury podłoża i bardziej równomierne wschody warzyw w kolejnym sezonie.
Poplony ozime pracują przez okres najmniej sprzyjający glebie, gdy deszcze i roztopy pogarszają strukturę ziemi. Żyto ozime krzewi się już jesienią, a na przednówku szybko rusza wegetacyjnie, budując dużą masę do wiosennego przyorania lub ściółkowania. Wyka ozima dostarcza znacznej ilości azotu, przyspieszając mineralizację po wymieszaniu z glebą, natomiast rzepik ozimy domyka łan i ogranicza zachwaszczenie w okresie zimowania. Na 2-3 tygodnie przed planowanym siewem warzyw poplon najlepiej skosić i przekopać na 15-20 cm lub zastosować w formie mulczu.
Przeczytaj również: Płynny nawóz zrobisz za darmo. Najlepiej sprawdzi się do ogórków, cukinii i dyni
Dlaczego warto siać poplon ozimy?
Poplon ozimy odgrywa kluczową rolę w ochronie gleby w okresie jesienno-zimowym. Jego korzenie wiążą w glebie azot oraz inne składniki pokarmowe, które w przeciwnym razie zostałyby wypłukane, co jest częstym problemem na glebach lekkich i stanowiskach intensywnie nawożonych. Po wiosennym przyoraniu poplon stopniowo uwalnia te substancje, dostarczając je roślinom uprawnym w momencie, gdy rozpoczynają intensywny wzrost. Zwarta warstwa roślinna chroni również powierzchnię gleby przed skutkami deszczu i roztopów, ograniczając jej zaskorupianie.
Wysiew poplonu po zakończeniu uprawy ma także znaczenie fitosanitarne. Niektóre gatunki, takie rzepik, w trakcie rozkładu wydzielają związki chemiczne ograniczające rozwój niektórych patogenów i nicieni glebowych. Z kolei żyto ozime wykazuje naturalne właściwości allelopatyczne, które hamują kiełkowanie części chwastów drobnonasiennych, takich jak komosa biała czy szarłat. Pozwala to na ograniczenie stosowania herbicydów lub zmniejszenie intensywności prac ręcznych.
Istotną zaletą poplonu ozimego są również korzyści ekonomiczne. Dzięki jego zastosowaniu można zmniejszyć ilość nawozów mineralnych, zwłaszcza azotowych, bez ryzyka obniżenia plonów w kolejnym sezonie. Mieszanki żyta z roślinami motylkowymi, takimi jak wyka, dostarczają glebie zarówno materii organicznej, jak i łatwo przyswajalnego azotu, co skraca wiosenny okres niedoboru składników pokarmowych.
Poplon z żyta ozimego to sprawdzony sposób na poprawę jakości gleby po zbiorach. Fot. BasieB/ Canva Pro
Siew żyta ozimego na poplon w warzywniku – zalety
Żyto ozime (Secale cereale) to jedna z najcenniejszych roślin poplonowych. Charakteryzuje się wysoką odpornością na mróz i doskonale radzi sobie na glebach ubogich, kwaśnych i przesychających, gdzie wiele innych gatunków nie jest w stanie przetrwać zimy. W warzywnikach wysiewa się je zazwyczaj od 10 do 30 września. Nasiona umieszcza się na głębokości 3-6 cm, przy czym na glebach bardzo lekkich lepiej siać nieco głębiej, aby poprawić podsiąkanie wody. Norma wysiewu w ogrodzie to 10-20 g/m² – taka ilość zapewnia szybkie zwarcie łanu przed zimą, co skutecznie blokuje dostęp światła chwastom, ograniczając ich rozwój zarówno jesienią, jak i wczesną wiosną.
Przeczytaj też: Co podlewać nawozem z drożdży? Jak działa nawóz ze sfermentowanych i niesfermentowanych drożdży
Największą zaletą żyta jest jego system korzeniowy. Jest gęsty, silnie rozgałęziony i sięga głęboko w profil glebowy, co poprawia przepuszczalność, zwiększa pojemność wodną i zapobiega tworzeniu się zastoisk po intensywnych opadach. Roślina efektywnie pobiera resztki składników pokarmowych, takich jak azot czy potas, które pozostały w glebie po sezonie upraw, chroniąc je przed wymywaniem w czasie deszczów zimowych i wczesnowiosennych roztopów. Ze względu na odporność i niewielkie wymagania, żyto ozime sprawdza się również w tunelach i nieogrzewanych szklarniach, gdzie stabilizuje wilgotność podłoża i zapobiega jego zaskorupieniu.
Ważnym elementem uprawy jest sposób likwidacji poplonu. Po przyoraniu świeżej masy żyta należy odczekać około 2-3 tygodni przed wysiewem warzyw drobnonasiennych, takich jak marchew, pietruszka czy sałata. Ten czas pozwala uniknąć efektu spowolnienia wzrostu oraz chwilowego zablokowania składników odżywczych w glebie. Dobrym rozwiązaniem jest także wysiew mieszanki żyta z wyką ozimą, która naturalnie równoważy stosunek węgla do azotu (C:N), przyspieszając rozkład resztek roślinnych.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Domowa mieszanka do ogórków gruntowych. Posadzone w sierpniu będą zdrowo i obficie rosł
Jak odkazić ziemię po chorych ogórkach? Solidna regeneracja gleby pod przyszłe uprawy
Co najlepiej sadzić i siać po pomidorach? Warzywa poplonowe, nawozy zielone