Spis treści:
- Kaki (persymona) – owoc z Azji
- Uprawa kaki w doniczce
- Jakie właściwości mają owoce kaki?
- Owoc kaki – ciekawostki
Kaki (persymona) – owoc z Azji
Persymona, a właściwie hurma wschodnia (Diospyros kaki) to drzewo liściaste pochodzące z Azji – z Korei Południowej, Japonii, Chin, Birmy i Nepalu. Jest popularnie znane jako kaki. Może osiągnąć maksymalną wysokość 18 metrów, jednak częściej spotykane są te, które sięgają 3-4 metrów. Jego pień jest prosty, może rozgałęziać się na niewielkiej wysokości. Liście są lancetowate, eliptyczne lub jajowate i opadają na zimę.
Kaki jest rośliną dwupienną, co oznacza, że występują osobniki żeńskie i męskie, a zatem do owocowania w pobliżu musi być drzewo innego rodzaju. Kwitnie w marcu, a latem wydaje owoce, które są jadalnymi jagodami. Bywają nazywane „pokarmem bogów”, co nawiązuje do ich bogatego smaku i odżywczych właściwości.
Istnieją setki odmian kaki, ale tylko niektóre można znaleźć u nas. W Polsce najczęściej można trafić na odmiany bezpestkowe, które są najsmaczniejsze. Najpopularniejsza jest hurma wschodnia, która pochodzi z Chin. Tuż po niej często spotykana jest hurma kaukaska, w starożytnej Grecji określana „owocem bogów”. Mniej popularna jest hurma czarna oraz amerykańska. Pierwsza rodzi zielone owoce, które w trakcie dojrzewania stają się czarne. Plony z tej drugiej nadają się do spożycia, dopiero gdy w pełni dojrzeją.
Kaki można uprawiać w domu, sadząc jego nasiona w doniczce. Fot. bouybin/123RF.com
Przeczytaj również: Do uprawy mandarynki wystarczy pestka. Jak pielęgnować drzewko mandarynkowe?
Uprawa kaki w doniczce
Kaki można wyhodować w domu, ale do tego potrzebne są nasiona. Zazwyczaj owoce, które są dostępne w sprzedaży detalicznej, nie mają pestek, bo takie są najchętniej wybierane przez konsumentów. Nasiona można jednak bez problemu kupić w sklepie ogrodniczym lub zamówić przez Internet. Jeżeli zdarzy się, że owoc kupiony w supermarkecie ma pestki, bez przeszkód wyhodujemy z nich swoje roślinki.
Nasiona ze sklepu są gotowe do zasadzenia, z kolei te znalezione w owocach persymony należy oczyścić z miąższu, zanim trafią do ziemi. Jak postępować dalej? Przedstawiamy najważniejsze wskazówki na temat uprawy kaki w doniczce.
- Włóż nasiona do miski napełnionej ciepłą wodę i trzymaj je w niej przez dobę.
- Namoczone pestki zawiń w zmoczony wodą ręcznik papierowy i umieść w szczelnie zamkniętym woreczku foliowym. Możesz też wykorzystać zamykane pudełeczko z wilgotnym piaskiem. Taki pakunek przechowuj przez 3 miesiące w lodówce i często sprawdzaj, czy środowisko, w którym są nasiona, jest mokre. W razie potrzeby ponownie namocz ręcznik papierowy lub wlej odrobinę wody do piasku.
- Po upływie trzech miesięcy możesz posadzić nasiona na głębokość 1 cm w przygotowanej doniczce torfowej z żyzną ziemią do sadzenia (najlepiej torfem).
- Tak przygotowane doniczki umieść w pobliżu okna z bezpośrednim dostępem do promieni słonecznych, w miejscu o temperaturze 20-25°C.
- Po 2-3 tygodniach nasiona persymony powinny zacząć kiełkować. Gdy sadzonki kaki osiągną 4-5 cm wysokości i kilka (4-5 sztuk) prawdziwych liści, poczekaj jeszcze 2 tygodnie, zanim przesadzisz je do większej donicy.
- Przesadzając kaki, pamiętaj, że lubią gliniastą, żyzną, dobrze przepuszczalną glebę o pH między 6,5 a 7,5. Drzewka wolą pełne nasłonecznienie, dlatego latem możesz wystawiać je na taras lub balkon.
Podczas uprawy persymony w domu pamiętaj o regularnym nawadnianiu podłoża. Musi być stale wilgotne, zwłaszcza w upalne dni. Zimą roślinę należy podlewać umiarkowanie, sprawdzając wcześniej, czy podłoże w ogóle wymaga dostarczenia wody.
W owocach kaki nie zawsze są nasiona, więc musimy je specjalnie zakupić. Fot. DarioZg/CanvaPro
Jakie właściwości mają owoce kaki?
Kaki to niezwykły owoc. Dostarcza węglowodanów, głównie fruktozy i glukozy, dzięki czemu jest pożywnym i energetycznym pokarmem. Zawiera dużo pektyn, które regulują pracę jelit i łagodzą zapalenie żołądka. Jest bogaty w antyoksydanty: witaminy A, C, B6, K i E. Są one niezbędne dla dobrej kondycji kości, skóry, włosów, błon śluzowych, a także prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego.
Spożywanie kaki wskazane jest w przypadku stresu, problemów ze wzrokiem, przy nadmiarze cholesterolu oraz anemii (owoc ten stymuluje tworzenie czerwonych krwinek). Jeśli chodzi o minerały, zawiera dużo manganu (150 g kaki pokrywa 11% dziennego zapotrzebowania), miedź, potas, magnez oraz fosfor. Dzięki wysokiej zawartości potasu i niskiej zawartości sodu kaki jest polecane osobom, które cierpią na nadciśnienie i choroby układu krążenia.
Jak jeść kaki? Miłośnicy kulinarnych eksperymentów uznają ten owoc za atrakcyjny składnik w kuchni. Najczęściej spożywa się go na surowo, gdy jest idealnie dojrzały. Owoc wystarczy rozłupać na pół i wyjeść środek łyżeczką. Jasnoczerwony miąższ jest nieco galaretowaty i słodki jak dżem, smakiem trochę w przypomina dojrzałe śliwki. Można też spotkać odmiany, które są łagodniejsze i mniej słodkie, a ich miąższ jest twardszy.
Owoce kaki można podawać także z serami, jogurtami i orzechami. Warto dodawać je do warzywnych dań, pizzy, wytrawnych tart. Persymona dobrze komponuje się ze smakiem egzotycznych potraw, podawana wraz z kuskusem, ryżem basmati, kaszą bulgur lub komosą ryżową. Z dojrzałych owoców można też zrobić kompot lub dżem.
Owoce kaki są bogatym źródłem witamin i składników mineralnych. Fot. pixelshot/CanvaPro
Owoc kaki – ciekawostki
Czy wiesz, że owoce kaki na początku są bardzo cierpkie? Wynika to z obecności w miąższu garbników, których zawartość zmniejsza się wraz z dojrzewaniem. Warto poznać również inne ciekawostki związane z persymoną:
- Podobno spożywanie owoców kaki pozwala na dłużej zachować letnią opaleniznę;
- Liście persymony mają liczne właściwości, takie jak obniżanie ciśnienia krwi, zapobieganie miażdżycy i oczyszczanie krwi. Stosujmy je jednak tylko po konsultacji lekarskiej;
- Zgodnie z popularną tradycją krajów azjatyckich kwiaty hurmy wschodnie są używane do leczenia odry, a jej kora do łagodzenia oparzeń;
- Kaki jest pomocne w przypadku kolki u dzieci i niestrawności u dorosłych;
- Z dojrzałej persymony można zrobić nawilżającą maseczkę dla suchej skóry. Wystarczy łyżkę miąższu rozdrobnić na purée, dodać łyżeczkę oliwy z oliwek i wszystko dobrze wymieszać. Po umyciu twarzy i szyi nałożyć mieszankę, omijając skórę pod oczami, a po 30 minutach spłukać letnią wodą.
Warto podkreślić, że oprócz wszystkich swych wartości odżywczych persymona jest ceniona jako roślina ozdobna.
Artykuł został zaktualizowany. Po raz pierwszy ukazał się 11.01.2022 roku.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Zielenina w wersji mini – zdrowo i szybko. Uprawa mikrolistków na parapecie
Domowa uprawa drzewek cytrusowych. Co zrobić, żeby wydawały owoce?
Przynosi do domu szczęście i dobrobyt. Jak pielęgnować drzewko laurowe zimą?