Z artykułu dowiesz się:
- Czym wyróżnia się borówka brusznica
- Jakie są popularne odmiany borówki brusznicy
- Jak uprawiać borówkę brusznicę
- Jakie właściwości zdrowotne ma borówka brusznica
Borówka brusznica — charakterystyka
Borówka brusznica (Vaccinium vitis-idaea), znana też jako borówka czerwona należy do rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Występuje w strefie umiarkowanej i w chłodnej. W Polsce często spotkać ją można na torfowiskach, dzikich wrzosowiskach oraz lasach świerkowych i sosnowych. Jest zimozieloną, niewysoką krzewinką – dorasta do ok. 20-30 cm wysokości. Ma kępiasty, nieznacznie pokładający się pokrój, jej ciemnozielone liście są nieduże, owalne i błyszczące. W maju zakwita drobnymi, białymi lub różowymi kwiatkami zebranymi w grona. Na przełomie lata i jesieni na ich miejscu pojawiają się okrągłe, czerwone, jadalne jagody.
Przeczytaj również: Duże i smaczne owoce gwarantowane. Ogrodnik zdradza sekret uprawy borówki
Borówka brusznica to niewysoki krzew, który wytwarza czerwone owoce. Fot. 123RF/PICSEL
Borówka brusznica — odmiany
Do najstarszych i najlepiej poznanych odmian borówki brusznicy należy odmiana 'Koralle'. Owocuje ona obficie dwa razu w roku - pierwszy, ale za to mniejszy zbiór owoców możliwy jest już w sierpniu. Natomiast większych plonów można spodziewać się od końca września do połowy października. Odmiana ta bardzo szybko się rozrasta, a przez niektórych ogrodników uważana jest za bardzo ekspansywną.
Ze względu na walory dekoracyjne uprawiane są również odmiany 'Sussi' i 'Linnea'. Pierwsza z nich to odmiana niska, rośnie wolno i rozrasta się wszerz, ale wytwarza za to duże owoce. Z kolei druga to odmiana wysoka, słabo rozrastająca się, która rodzi jaskrawoczerwone owoce.
Borówka brusznica — uprawa
Borówka brusznica w naszym kraju rzadko bywa uprawiana w ogrodach, a szkoda – doskonale uzupełnia wrzosowiska, pięknie kwitnie i co ważne – nie sprawia żadnych trudności w uprawie. Pierwsze owoce wydają dwuletnie rośliny. Szczyt plonowania borówka osiąga po 4-5 latach od posadzenia.
Uprawa borówki brusznicy nie sprawia problemów. Fot. 123RF/PICSEL
Poniżej przedstawiamy podstawowe wymagania uprawowe borówki brusznicy:
- Stanowisko i podłoże
Na stanowisko dla czerwonej borówki wybierajmy miejsca lekko zacienione i osłonięte. Jak większość roślin z rodziny wrzosowatych, brusznica wymaga gleby żyznej, przepuszczalnej, ale też kwaśnej i umiarkowanie wilgotnej. Młode okazy zabezpiecza się przed wiosennymi przymrozkami agrowłókninią.
- Sadzenie
Czas sadzenia borówki brusznicy przypada na wiosnę oraz jesień. W niewielkich dołkach wysadzonych torfem, igliwiem lub trocinami z drzew iglastych najlepiej sadzić dwuletnie sadzonki. Utrzymaniu odpowiedniego poziomu kwasowości sprzyjać będzie ściółka usypana wokół roślin z igliwia lub trocin. Rośliny najlepiej sadzić w odstępach 20-40 cm.
- Podlewanie
Z uwagi na swój system korzeniowy brusznica słabo pobiera pokarm i wodę. Chłonność korzeni mogą zwiększyć szczepionki mikoryzowe. Roślina nie przepada za suszą, dlatego gorącym latem wymaga intensywnego podlewania. Również zimą, w słoneczne dni, warto ją dodatkowo nawodnić.
- Nawożenie
Borówkę brusznicę warto zasilać nawozami do roślin kwasolubnych w okresie od wiosny do jesieni.
- Przycinanie
Aby zagęścić borówkę, na wiosnę warto przycinać najbardziej wyrośnięte pędy. Dzięki temu ładnie się zagęści. Tego zabiegu jednak nie powtarza się co roku, ponieważ może to osłabić owocowanie rośliny.
Cięcie odmładzające za to przeprowadza się na 6-7 lat. Zabieg przeprowadza się bezpośrednio po zimie i przycina roślinę na wysokości około 5 cm nad ziemią.
- Rozmnażanie
Borówkę brusznicę można rozmnażać poprzez ukorzenienie zdrewniałych pędów. Sadzonki najlepiej umieścić w podłożu składającym się z torfu i piasku oraz zapewnić im ciepłe warunki do rozwoju.
- Choroby i szkodniki
Jeśli jest właściwie pielęgnowana, brusznica jest odporna na ataki szkodników czy choroby. Warto natomiast chronić ją przed przesuszeniem w okresie letnich upałów. Warto mieć też na uwadze, że na terenach nieogrodzonych owoce brusznice bywają łakomym kąskiem dla saren, zajęcy i ptaków.
Owoce brusznicy mogą też pełnić funkcję dekoracyjną. Fot.123RF/PICSELL
Borówka brusznica — zastosowanie w kuchni i w ogrodzie
Czerwona borówka wyróżnia się nie tylko dekoracyjnym wyglądem. Jej owoce są jadalne, mimo że na surowo są kwaskowate i cierpkie, po właściwiej obróbce termicznej zyskują przyjemnego smaku. Przygotowane z niej przetwory, szczególnie konfitury, doskonale pasują do mięs.
Borówka w bursznica jest też ciekawym urozmaiceniem ogrodów, a szczególnie rabat złożonych z roślin kwasolubnych. Z powodzeniem można ją wykorzystywać jako roślinę ozdobną. Doskonale komponuje się z wrzoścami, różanecznikami czy roślinami o kolorowych liściach.
Borówka brusznica świetnie komponuje się w towarzystwie wrzośców czy różaneczników. Fot. 123RF/PICSELL
Borówka brusznica — właściwości zdrowotne
Co ciekawe, zarówno owoce, jak i liście borówki brusznicy są surowcem zielarskim. Zbiera się je wówczas jedynie wczesną wiosną lub późną jesienią.
Zawierają one biologicznie czynne składniki: garbniki, glikozydy, kwasy organiczne, a także sole mineralne, a przede wszystkim – związki magnezu. W owocach również znajdują się opisane wyżej substancje, ale też witaminy A i C, antocyjany i karotenoidy. Wyroby na bazie surowców zielarskich borówki brusznicy odznaczają się działaniem przeciwzapalnym, ściągającym i oczyszczającym drogi moczowe ze szkodliwych bakterii. Napary z liści brusznicy warto popijać wspomagająco przy przewlekłych zakażeniach układu moczowego. Poza tym brusznica przyczynia się do poprawy funkcjonowania układu pokarmowego – zmniejszają wzdęcia i łagodzą biegunki.
Co bardzo ważne, udowodniono, że wyciąg z liści borówki brusznicy zmniejsza ilość toksyn występujących w organizmie!
Przeczytaj również: Te owoce to prawdziwy „eliksir życia”. Możesz zbierać je na kilogramy
Owoce borówki brusznicy to bogate źródło witamin. Fot. 123RF/PICSEL
Uwaga! Istnieją przypadki, w których stosowanie borówki brusznicy jest niewskazane. Owoce borówki bogate są w kwas szczawiowy – nie powinny przyjmować go osoby ze schorzeniami nerek i reumatyzmem, kobiety w ciąży, matki karmiące oraz małe dzieci. Jak w przypadku innych ziół, zażywanie krokosza należy wcześniej skonsultować z lekarzem.
"Na zdrowie": Aromatyczne truskawki. Smakowite i odżywcze owoce na INTERIA.TV.