Spis treści:
- Czerniejące orzechy – co to znaczy?
- Czernienie orzecha włoskiego – przyczyny
- Orzech włoski – uprawa i cięcie
- Na co uważać, uprawiając orzechy włoskie?
Czerniejące orzechy – co to znaczy?
Orzech włoski to stosunkowo łatwe w uprawie drzewo. Nie ma wygórowanych wymagań co do gleby, pięknie się rozrasta i daje lubiane przez większość ludzi owoce. Niestety jest to roślina narażona na choroby – niektóre zainfekowane nimi drzewa chorują przez wiele lat. Alarmującym ogrodnika objawem powinny być wszelkiego rodzaju ciemne ślady na którejkolwiek części drzewa.
Czernienie orzechów zdarza się latem, gdy owoce dojrzewają. Objawia się ono ciemnymi plamami na liściach oraz właśnie na owocach. Orzech włoski, zanim trafi do sklepów, jest obierany z pokrywającej łupinę skórki. To właśnie ta okrywająca orzech skórka czernieje, zasycha i nie odchodzi od łupiny, a owoc w środku gnije.
Czernienie orzecha włoskiego – przyczyny
Ciemniejące liście i owoce nie są oczywiście normalnym zjawiskiem i należy się drzewom przyjrzeć, a potem szybko działać. Najczęściej takie problemy powodują dwie choroby – antraknoza oraz bakteryjna plamistość orzecha włoskiego. Czym się charakteryzują?
-
Antraknoza orzecha włoskiego
Antraknozę wywołuje grzyb o nazwie Gnomonia leptostyla. Jest on na tyle silny, że potrafi przetrwać zimę – na przykład na zgrabionych liściach, gałązkach i okrywach owoców. Między innymi dlatego liści orzecha raczej nie daje się na kompost.
Antraknoza atakuje każdą część rośliny – od liści aż po owoce. Najpierw na roślinie pojawiają się żółte plamy, z czasem zmieniające kolor na brązowy. Z małych kropek stają się coraz większe, aż w końcu cały liść brunatnieje i usycha. Jeśli chodzi o owoce, antraknoza objawia się czernieniem okrywy owocu, a sam owoc wewnątrz niej zaczyna gnić. Orzechy zainfekowane w późniejszym stadium dojrzewania nie gniją, natomiast opadają z drzewa, niezdatne do spożycia. Zaatakowane pędy także brązowieją i umierają, a na starszych gałęziach można zauważyć popękaną korę. Na plamach wyraźnie widać ślady białej grzybni.
Wyświetl ten post na Instagramie
Jak leczyć antraknozę?
Leczenie antraknozy jest proste, aczkolwiek nie zawsze uda się drzewo uratować. Najskuteczniejsze są opryski z fungicydów, czyli środków grzybobójczych – jednym z bardziej znanych i uniwersalnych preparatów jest Miedzian 50 WP. Mając świadomość, że orzech włoski jest często atakowany przez choroby grzybowe i ciężko je znosi, warto stosować opryski przeciwgrzybiczne także profilaktycznie - gdy tylko na drzewie zaczną rozwijać się liście.
Wyświetl ten post na Instagramie
-
Bakteryjna zgorzel orzecha włoskiego
Bakteryjna zgorzel nazywana jest zamiennie plamistością, gdyż podobnie jak antraknoza powoduje, że na orzechu pojawiają się ciemne plamy. Chorobę wywołuje bakteria Xanthomonas campestris pv. juglandis, która potrafi przetrwać zimę w uśpionych pąkach, a wiosną atakuje wszystkie części drzewa. Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi zgorzeli jest wysoka temperatura i deszczowa pogoda.
Plamy, które pojawiają się na liściach są brązowe i tworzą skupiska, natomiast są mniejsze niż w przypadku antraknozy. Owoce nie gniją w całości, ale można zauważyć na nich liczne brązowe i czarne wgłębienia. Pędy także pokrywają się brązowymi smugami i zamierają.
Bakteryjna zgorzel – jak ją zwalczać?
Przede wszystkim należy wszystkie porażone części od razu wycinać, a rany smarować maścią ogrodniczą z dodatkiem fungicydów. Dodatkowo, dobrze jest opryskać całe drzewo preparatem grzybobójczym – np. dobrze znanym Miedzianem 50 WP.
Orzech włoski – uprawa i cięcie
Jak zatem uprawiać orzecha włoskiego i jakie warunki mu zapewnić, aby rozrastał się i wydawał zdrowe owoce? Przede wszystkim trzeba zapewnić mu odpowiednią glebę – najlepiej będzie rozwijał się w ziemi żyznej, głębokiej i świeżej, nawożonej kompostem. Orzech włoski dobrze czuje się w naszym klimacie, pod warunkiem, że ma ciepłe i słoneczne stanowisko.
Ważne w uprawie orzecha włoskiego jest jego cięcie. Przede wszystkim nadaje mu kształt, a także hamuje zbyt duży rozrost drzewa (orzech potrafi utworzyć wielka koronę). Kluczowe jest wybranie odpowiedniego terminu cięcia oraz właściwa pielęgnacja tuż po nim, bo wtedy drzewo jest najbardziej wrażliwe na grzyby i bakterie.
Kiedy więc ciąć? Zaleca się dwa terminy – niestety każdy z nich ma swoje wady.
- Przycinanie w połowie maja do początku czerwca - soki w drzewie krążą wtedy wolniej i po przycięciu nie wyciekają, zatem orzech nie słabnie. Niestety, maj i czerwiec to miesiące, kiedy grzyby i bakterie najchętniej atakują rośliny, dlatego cięcie obarczone jest ryzykiem infekcji.
- Przycinanie bardzo wczesną wiosną albo pod koniec zimy (luty/marzec) - gdy minie ryzyko dużych przymrozków. Wadą tego terminu jest niestety obficie wyciekający z drzewa sok, którego nie da się zakleić maścią ogrodniczą.
Dlaczego to tak ważne? Maść ogrodnicza to preparat, którego zadaniem jest „zagojenie” ran powstałych w wyniku przycinania. To swoista mechaniczna bariera, która uniemożliwia grzybom i bakteriom wniknięcie w roślinę poprzez świeżą ranę. Część maści ogrodniczych jest wzbogacona o fungicydy, czyli środki ochrony roślin, zapobiegające chorobom grzybowym. Tego etapu nigdy nie wolno pominąć, w szczególności w przypadku orzecha włoskiego, który na tego typu infekcje jest bardzo podatny. Na cięcie wybiera się bezdeszczowy dzień, a po odcięciu kolejnych gałęzi od razu zamalowuje rany preparatem.
Na co uważać, uprawiając orzechy włoskie?
Najgroźniejsze dla orzecha choroby to antraknoza i zgorzel, natomiast nie można zapomnieć, że rośliny te atakują również różne szkodniki. Wśród atakujących tę roślinę szkodników są mszyce, szpeciel i zwojówki liściowe.
- Mszyce – te popularne szkodniki atakują liście orzecha, które żółkną, skręcają się i odpadają. Mszyce nie są w stanie zabić orzecha, ale ich żerowanie na pewno go osłabia. Żeby się ich pozbyć, najwygodniej jest zastosować preparat na mszyce albo sposób całkowicie ekologiczny, czyli gnojówkę z pokrzywy lub czosnku.
- Szpeciel pilśniowy orzechowy – działa podobnie jak mszyce: wysysa sok z liści, które żółkną i opadają. Zaatakowane nim liście można poznać po czerwonawych plamkach. Nie jest groźny, ale warto potraktować drzewa preparatem na roztocza.
- Zwojówki liściowe – te pasożyty są niebezpieczne przede wszystkim dla młodych drzewek, gdyż uszkadzają nowiutkie pędy. Niewielką liczbę gąsienic można zebrać własnoręcznie, jednak gwarancją skuteczności jest zastosowanie oprysku.
Hodowla orzecha włoskiego jest dość łatwa, natomiast trzeba wiedzieć, że jest podatny na choroby. Porażone drzewo zaczyna czernieć i traci owoce, a odratowanie go nie zawsze jest możliwe. Zobacz, jak zadbać o orzecha i jak rozpoznać atakujące go infekcje i szkodniki.
Przeczytaj również: Orzech włoski: Uprawa, zbiór, przechowywanie owoców
Fot. orzech włoski / 123RF/PICSEL
Jak wytępić karaluchy? Domowe sposoby
Oprysk z tytoniu. To jeden z najskuteczniejszych sposobów na mszyce. Jak go zrobić i stosować?