Spis treści:
Koleus — charakterystyka
Koleus (Plectranthus scutellarioides), nazywany też często pokrzywką brazylijską, to roślina ozdobna należąca do rodziny jasnotowatych. Koleusy wywodzą się z tropikalnych obszarów Azji, Australii i wysp leżących na Pacyfiku. Wyróżniają się niezwykle ozdobnymi liśćmi, które występują w naprawdę wielu wariantach kolorystycznych.
Pokrój koleusów uzależniony jest od danej odmiany, jednak najczęściej rośliny te osiągają wysokość od 40 do 80 cm. Co ciekawe, ich łodyżki są kwadratowe i często przybierają kolor odpowiadający danej odmianie. Liście koleusów mają ząbkowane brzegi, są aksamitne w dotyku i mogą osiągać nawet do 20 cm długości. Bardzo często są jaskrawo wybarwione, posiadają kolorowe obwódki lub przebarwienia w środkowej części liści. Najczęściej spotkać można koleusy o odcieniu jaskrawo-zielonym, bordowym z jaśniejszymi obwódkami, różowym zielonymi lub fioletowymi brzegami, a także ceglastym. Ich kwiaty są bardzo małe, pojawiają się one szczytach cienkich łodyżek wyrastających z brzegów liści. Jednak niektórzy uważają, że szpecą one rośliny i osłabiają ich wzrost, dlatego zwykle zaleca się usuwać pędy kwiatostanowe, zanim zaczną rozkwitać.
Ze względu na swój efektowny wygląd koleus ma szerokie zastosowanie w ogrodzie. Można sadzić go pojedynczo w donicach na balkonach czy tarasach oraz łączyć z kwiatami ozdobnymi np. surfiniami, goździkami lub pelargoniami. Koleusy można traktować jako rośliny jednoroczne i obsadzać nimi rabaty czy obwódki. Co ważne, koleusy nadają się też do uprawy doniczkowej w domu, dlatego wiele osób ozdabia nimi parapety w swoich mieszkaniach.
Uprawa koleusa
Koleus nie ma dużych wymagań związanych z uprawą i łatwo o niego zadbać. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zasady uprawy koleusa, dzięki którym roślina efektownie się prezentuje w ogrodzie i w domu:
- Stanowisko
Chcąc uprawiać koleusa w ogrodzie, najlepiej posadzić go w miejscach częściowo zacienionych. Rośliny posadzone na miejscach, na których przez cały dzień pada ostre słońce, narażone są na zamieranie i poparzenie liści. Koleus uprawiany w domu najlepiej będzie czuł się za firanką, w pobliżu okna.
- Podłoże
Najlepsza do uprawy koleusa będzie ziemia żyzna, przepuszczalna, lekko wilgotna. Jeśli sadzimy koleusa do donic, na ich dno warto wysypać warstwę drenażu.
- Podlewanie
Koleus preferuje stale wilgotne podłoże i źle znosi suszę. Rośliny uprawiane w doniczce narażone są na szybkie przesychanie podłoża, a chcąc utrzymać stale lekko wilgotne podłoże, w sezonie letnim trzeba podlewać je nawet dwa razy dziennie. Za to koleusy posadzone na rabatach ogrodowych, dodatkowo obsypanych warstwą ściółki, wymagają rzadszego podlewania.
- Nawożenie
Jeżeli zależy nam, by koleus był intensywnie wybarwiony i ładnie się rozkrzewiał, konieczne będzie dokarmianie go preparatami zawierającymi przede wszystkim potas. Nawożenie warto rozpocząć wiosną i powtarzać aż do jesieni. Aby pobudzić roślinę do kwitnienia, warto ją również uszczykiwać.
- Rozmnażanie
Koleusy rozmnaża się poprzez wysiew nasion lub pobranie i ukorzenienie sadzonek pędowych. Drugi sposób jest znacznie łatwiejszy i szybszy. Wystarczy uszczknąć lub uciąć wierzchołek pędu i zanurzyć w wodzie. Po tygodniu lub dwóch korzenie będą już wykształcone i młoda sadzona będzie nadawać się do przesadzenia do ziemi.
- Zimowanie
Posadzone na rabatach koleusy warto jesienią wykopać, przesadzić do doniczek i przenieść do jasnego i chłodnego pomieszczenia w domu np. garażu. Rośliny uprawiane w pojemnikach na balkonach i trasach również należy przenieść na zimę do domu. Z tym zabiegiem warto się jednak pośpieszyć, bo rośliny bardzo źle znoszą chłody i temperatura wynosząca 10 stopni Celsjusza może być już dla nich zabójcza.
Koleusy z powodzeniem można uprawiać zarówno w pojemnikach, jak i w gruncie. Fot.123RF.com
Dlaczego koleus marnieje i usycha?
Wygląd koleusów zwykle pogarsza się z powodu błędów w ich pielęgnacji. Najczęstszą przyczyną zamierania roślin jest:
- przelanie — nadmiar wody szkodzi roślinom i doprowadza do gnicia korzeni,
- przesuszenie — zbyt suche podłoże sprawia, że liście więdną i z czasem zasychają,
- za mocne nasłonecznienie — rośliny wystawione na ostre słońce gorzej się wybarwiają i często mają poparzone liście,
- przenawożenie — nadmiar nawozu może spowodować, że liście staną się kruche i podatne na połamania. Wtedy nawet deszcz może sprawić, że na liściach pojawią się dziury.
Jak uratować koleusa?
Kluczem do sukcesu w uprawie koleusa jest przestrzeganie podstawowych zasad pielęgnacji, czyli regularne, ale delikatne podlewanie, niedopuszczanie do przesuszenia podłoża, ustawienie doniczek z roślinami w miejscach częściowo nasłonecznionych i umiarkowane dokarmianie.
Jeżeli część naszej rośliny zamiera, ale niektóre pędy są jeszcze zdrowe i silne, możemy je pobrać i ukorzenić. W ten sposób w krótkim czasie pozyskamy nową i zdrową sadzonkę, którą będziemy mogli po miesiącu ponownie posadzić do doniczki z ziemią. Chorą roślinę możemy też spróbować przesadzić do świeżego podłoża, odciąć chore i porażone pędy oraz starannie pielęgnować. Istnieje szansa, że koleus jeszcze się odrodzi.
Przeczytaj również:
Werbena - kolorowa księżniczka w ogrodzie. Jak sadzić i pielęgnować werbenę, by obficie kwitła?
Odżywczy nawóz, który przyspiesza kwitnienie i odstrasza mszyce. Róże będą kwitły zjawiskowo
Majeranek - warto mieć go w kuchni i domowej apteczce na INTERIA.TV.